Landsmeer
gemeente in Noord-Holland, Nederland Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Landsmeer (ⓘ) is een dorp en gemeente in de regio Waterland in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 11.660 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 26,44 km² (waarvan 3,68 km² water). Behalve het gelijknamige dorp omvat de gemeente Landsmeer ook de dorpen Den Ilp en Purmerland.
Gemeente in Nederland  | |||
|---|---|---|---|
.png) | |||
| Situering | |||
| Provincie | Noord-Holland | ||
| COROP-gebied | Groot-Amsterdam | ||
| Coördinaten | 52°25'45"NB, 4°54'49"OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 26,50 km² | ||
| - land | 22,53 km² | ||
| - water | 3,97 km² | ||
| Inwoners (1 januari 2024) |
11.660? (518 inw./km²) | ||
| Bestuurscentrum | Landsmeer | ||
| Belangrijke verkeersaders | 
| ||
| Politiek | |||
| Burgemeester (lijst) | Léon de Lange (D66)[1] | ||
| Economie | |||
| Gemiddeld inkomen (2019) | € 31.600 per inwoner | ||
| Gem. WOZ-waarde (2019) | € 395.000 | ||
| WW-uitkeringen (2014) | 31 per 1000 inw. | ||
| Overig | |||
| Postcode(s) | 1120-1126 (Landsmeer), 1127 (Den Ilp), 1451 (Purmerland) | ||
| Netnummer(s) | 020 (Landsmeer), 0299 (Purmerland), 020 en 0299 (Den Ilp) | ||
| CBS-code | 0415 | ||
| CBS-wijkindeling | zie wijken en buurten | ||
| Website | www | ||
 Bevolkingspiramide (2023) | |||
| Foto's | |||
 | |||
| Restaurant de Pepermolen en de Nederlands Hervormde kerk | |||
| |||
De gemeente Landsmeer maakte deel uit van de plusregio Stadsregio Amsterdam, nu Vervoerregio Amsterdam. Tevens is Landsmeer mede bekend om het natuurgebied Het Twiske. Landsmeer behoort tot de tien duurste gemeenten in Nederland.[2]
De geschiedenis van Landsmeer gaat terug tot 1326. Het was toen een parochie met de naam Lantsmaer. Later wordt de naam nog afwisselend gespeld als Lantsmer, Lantsmeer, Landsmer en Lansmer. In de naam is er nog steeds een verband tussen Land en Meer. De nederzetting heeft zich langs het meer (De Breek) ontwikkeld. Landsmeer behoorde indertijd tot de Heerlijkheid Waterland. Deze bestond uit zes hoofddorpen, namelijk Landsmeer, Ransdorp, Zunderdorp, Broek, Zuiderwoude en Schellingwoude. Dit duurde tot 1731. Deze zes dorpen waren sinds eeuwen verbonden in een gemeenschappelijke strijd tegen het water. Op 23 november 1619 werd de Unie van Waterland opgericht. De zes pijlen in de rechterpoot van de zwaan in het Waterlandse wapen herinneren aan deze onderlinge band.
Voor 1930 was er sprake van toenemende welvaart, vooral de handel in eieren gaf veel werk maar ook de handel in eenden en kippen. In 1895 vond ruim driekwart van de bevolking zijn bestaan in de eierhandel. In 1932 sloeg ook in Landsmeer de crisis hard toe. Veel bedrijven kwamen in moeilijkheden als gevolg van de prijsverlaging voor eieren.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het doktershuis van Landsmeer een onderduikadres voor vele Amsterdamse kunstenaars en intellectuelen.[3]
Op 1 augustus 1966 werd het nu ten zuiden van de Ringweg Noord (A10) gelegen gebied, met de buurtschap Kadoelen, bij de gemeente Amsterdam gevoegd, ten oosten van Kadoelen werd vanaf 1976 op voormalige grondgebied van Landsmeer de Amsterdamse nieuwbouwwijk Banne Noord gebouwd. Bij de gemeentelijke herindeling per 1 januari 1991 kwamen aan de noordkant Den Ilp en Purmerland bij Landsmeer en daarmee werd Purmerend een naaste buur. Het gedeelte van de oude gemeente Landsmeer dat ten oosten van het Noordhollandsch Kanaal lag, met Watergang en het Varkensland, werd bij die herindeling bij de nieuw gevormde gemeente Waterland gevoegd.
Tegenwoordig is het vooral een slaapgemeente voor werknemers en gepensioneerden in de regio. Wie er binnenrijdt treft een lange smalle weg geflankeerd door een sloot waarover bruggetjes naar de afzonderlijke woningen leiden. Het oude patroon van de ene weg met lintbebouwing is duidelijk herkenbaar.
Water speelde in het verleden steeds een grote rol, de naam van de oorspronkelijke nederzetting verwijst ernaar: 'Landsmeer - Langs het Meer'.[bron?] Een andere uitleg die tot in 1990 op scholen gangbaar was en ook heden nog waarneembaar is en vooral onder de oudere inwoners veel aanhangers heeft, is dat het water 'ver-land'. Veen, riet, steeds ondiepere dichtgegroeide sloten maken dat er zich land vormt waar eerst water was. Ook afkalving van walkanten bij storm en watersportgolven, die vervolgens elders weer samenklonteren spreekt voor zich. De strijd tegen het water werd vaak verloren. Dijkdoorbraken en overstromingen vernielden met grote regelmaat dat wat was opgebouwd.
Vandaag de dag levert het water een positieve bijdrage aan het leven in Landsmeer. De gemeente is dankzij het groene gebied tussen Zaanstad, Amsterdam en Purmerend nog steeds een waterrijk landschap met veel groen. Er zijn twee belangrijke natuurgebieden binnen haar grenzen: Samen met de gemeente Oostzaan het recreatie- en natuurgebied Het Twiske en het gehele (bij biologen wereldberoemde) natuurgebied Ilperveld, waar veel bijzondere diersoorten hun habitat hebben, tijdelijk of het hele jaar door. Bij het Twiske verzorgt de gemeente Landsmeer een deel van de onderhoudstaken, samen met de omliggende gemeenten Zaanstad, Oostzaan en Amsterdam. Het Twiske en het Ilperveld maken deel uit van het Nationaal Landschap Laag Holland.
| Aangrenzende gemeenten | ||||
|---|---|---|---|---|
 Wormerland |
 Purmerend | |||
 |
||||
 Oostzaan |
 Waterland | |||
 Amsterdam |
||||
Gemeenteraad
De gemeenteraad van Landsmeer bestaat uit 15 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1998:
| Gemeenteraadszetels | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | 2014 | 2018 | 2022 |
| Lokaal Landsmeer | - | - | - | - | - | 3 | 4 |
| D66 | 1 | 1 | 1 | 2 | 4 | 3 | 3 |
| VVD | 4 | 2 | 4 | 5 | 3 | 3 | 2 |
| GroenLinks | 1 | 1 | 1 | 1 | - | 2 | 2 |
| Positief Landsmeer | - | - | - | 2 | 3 | 2 | 2 |
| CDA | 1 | 2 | 1 | 1 | 2 | 1 | 1 |
| PvdA | 4 | 2 | 5 | 4 | 2 | 1 | 1 |
| Lijst Hop en Honing | - | - | - | - | - | - | - |
| Lijst Maja van Campen | - | - | - | - | 1 | - | - |
| Gemeentebelangen | 4 | 6 | 2 | - | - | - | - |
| Politieke Vereniging Landsmeer | - | - | 1 | - | - | - | - |
| VIP 2002 | - | 1 | - | - | - | - | - |
| Totaal | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 | 15 |
Stedenbanden
Bergneustadt, 1968
Châtenay-Malabry, 1986
- Stedenbanden tussen Bergneustadt en Châtenay-Malabry sinds 1967
Landsmeer heeft een eigen lokale zender, Lokale Omroep Landsmeer, de LOL, met aandacht voor nieuws, politiek, sport, achtergronden en discussies uit of over Landsmeer.
Sinds 1827 vaart over het Noordhollandsch Kanaal tussen Den Ilp en Ilpendam een kabelmotorveerpont,[4] alsmede tussen Het Schouw en Landsmeer.
Van 1921 tot 1975 was het kantoor en de garage van de Eerste Noord-Hollandse Autobus Onderneming opgericht door de zakenman Evert van der Does in Landsmeer gevestigd.
EBS-buslijnen 103 en 119 verbinden Landsmeer met o.a. Amsterdam, Purmerend en Monnickendam.
- Cor Bakker (1961), pianist
- Nellie Benner (1986), actrice en presentatrice
- Jan Olij (1920-1996), bokser
- Jaap Oudkerk (1937-2024), wielrenner
- Ernst van Altena, dichter, schrijver en vertaler
- Cristina Deutekom, zangeres
- Ferdi Elsas, ontvoerder en moordenaar
- Stephen Gately, zanger
- Anton Heyboer, kunstschilder
- Ru van Veen, pianist van Wim Kan
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten.
In de gemeente Landsmeer zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:
Huis aan de Dorpsstraat nr. 54
De Twiskemolen
de Kleine Zijlbrug
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
