Land van Voorne
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Het land van Voorne van Zeeland was tot 1371 een zelfstandig gebied en na de verbinding met het graafschap Holland een baljuwschap binnen dat graafschap. Het historische land Voorne was groter dan het huidige eiland Voorne.
Land van Voorne | |||||
---|---|---|---|---|---|
zelfstandige heerlijkheid binnen het Heilige Roomse Rijk | |||||
| |||||
Algemene gegevens | |||||
Hoofdstad | Brielle | ||||
Regering | |||||
Regeringsvorm | vrije heerlijkheid | ||||
Staatshoofd | Vrijheer |
Sinds Dirk II van Zeeland Van Voorne (overleden 1227/9) waren de heren van Voorne tevens burggraaf van Zeeland.
De laatste heer van Voorne was de in 1337 overleden Gerard van Voorne. Zijn zoon Albrecht II van Voorne was al in 1331 overleden bij een toernooi in Engeland. Gerard verzocht in 1336 de gravin van Holland om na zijn dood de voogdij op zich te nemen over zijn kleindochter Janne. Deze Janne erfde via haar moeder in 1340 ook Bergen op Zoom, waarmee de mogelijkheid ontstond tot de vorming van een belangrijke macht aan de monding van de Maas. Janne huwde Jan van Valkenburg, een jongere broer van Dirk IV van Valkenburg die weer gehuwd was met Machteld van Voorne. De combinatie Valkenburg-Bergen op Zoom-Voorne hield echter geen stand. Janne van Voorne overleed in 1349 en haar tante Machteld van Voorne in 1372. Hierna kwam het land van Voorne in personele unie met het graafschap Holland. Dat Voorne niet als een deel van Holland werd beschouwd blijkt nog in 1559 bij de aanstelling van Willem van Oranje tot stadhouder. Hij wordt namelijk benoemd tot stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, West-Friesland en Voorne. Voorne werd dus in één adem genoemd met de andere provincies.
De ambachtsheerlijkheden in het baljuwschap land van Voorne waren:
I. Oost-Voorne:
- Oostvoorne
- Rugge
- Klein-Oosterland met Oud en Nieuw-Kleiburg
- Rockanje
- Sint Annapolder en het Schapengors
- Nieuwenhoorn
- Nieuwe Gote
- Vierpolders
- Nieuw Helvoet
- Hellevoetsluis
- De Quack
- Oude- en Nieuwe Struiten
- Oudenhoorn
- Zwartewaal
- Rozenburg (tot 1724 deel van Zwartewaal)
De hoge heerlijkheden Heenvliet, Abbenbroek en Naters vielen niet onder het gezag van de baljuw.
II. West-Voorne:
- stad Goedereede
- het oude land van Diepenhorst (met Ouddorp)
- West-Nieuwland
- Oude Oostdijk
III. Zuid-Voorne
- Dirksland
- Melissant
- Herkingen
- Roxenisse
- Onwaard
- Oude Kraaijerpolder
- Nieuwe Kraaijerpolder
De heerlijkheid Grijsoord met Oude- en Nieuwe-Tonge was een afzonderlijk baljuwschap in personele unie met het baljuwschap Voorne. De vrije heerlijkheid Klinkerland viel niet onder het gezag van de baljuw.