Kabinetten-De Gaulle

Frankrijk heeft in de periode 1944 tot 1959 drie kabinetten-De Gaulle gekend.

Kabinetten van Frankrijk

Kabinetten-De Gaulle

Premier : Charles de Gaulle Partij : Union pour la Nouvelle République vanaf 1959

Periode : Vierde Franse Republiek

De eerste twee kabinetten

De eerste twee kabinetten-De Gaulle dienden van 3 juni 1944 tot en met 2 november 1945 en van 21 december 1945 tot en met 26 januari 1946.

Chronologie

1944

• 3 juni 1944: Generaal Charles de Gaulle vormt een voorlopig kabinet bestaande uit vertegenwoordigers van de voornaamste partijen.
• 14 juni 1944: De voorlopige regering vestigt zich in het bevrijde Bayeux (Calvados).
• 25 augustus 1944: Bevrijding van Parijs.
• 26 augustus 1944: Triomfmars van de bevrijders onder leiding van generaal De Gaulle over de Champs-Élysées.
• 31 augustus 1944: De voorlopige regering onder de naam van Gouvernement Provisiore de la République Française (GPRF Voorlopige Regering van de Franse Republiek) vestigt zich definitief in Parijs.
• 2 september 1944: Eerste kabinetszitting in Parijs, het officiële begin van het kabinet-De Gaulle I.
• 14 september 1944: Begin van De Gaulle's reis door de Franse provincies.
• 15 september 1944: Instelling van speciale rechtbanken en gerechtshoven met als taak het berechten van collaborateurs.
• 5 oktober 1944: Het bevrijdingscomité Comité Français de la Libération Nationale gaat akkoord met de invoer van vrouwenkiesrecht.
• 8 november 1944: Instelling van de onderwijscommissie Langevin-Wallon.
• 18 november 1944: Instelling Hooggerechtshof belast met de berechting van de voornaamste kopstukken van het Vichy-bewind.
• 26 november 1944: Oprichting van de Christendemocratische Mouvement Républicain Populaire (MRP, Republikeinse Volksbeweging).

1945

• 16 januari 1945: Nationalisatie van Renault Frères. Het autoconcern wordt omgedoopt in Régie Nationale des Usines Renault.
• 19 januari 1945: Proces van de schrijver en collaborateur Robert Brassilach. Hij wordt ter dood veroordeeld en op 6 februari geëxecuteerd.
• 3 maart 1945: Invoering van één openbaar onderwijssysteem.
• 9 april 1945: Nationalisaties van Gnome et Rhône en Air France.
• 29 april 1945: Gemeenteraadsverkiezingen.
• 23 juli - 15 augustus 1945: Proces van maarschalk Philippe Pétain, staatshoofd van Vichy-Frankrijk. Hij wordt ter dood veroordeeld maar zijn straf wordt door generaal De Gaulle omgezet in een levenslange opsluiting.
• 4 oktober - 8 oktober 1945: Proces van Pierre Laval, meerdere malen premier van Frankrijk (1931-1932, 1935-1936) én vicepremier van Vichy-Frankrijk (1940, 1941-1944). Hij wordt ter dood veroordeeld en op 15 oktober geëxecuteerd. Op diezelfde dag wordt ook de leider van de beruchte Milice française, Joseph Darnand terechtgesteld.
• 18 oktober 1945: Creatie van het Commissariat à l'énergie atomique (CEA).
• 21 oktober 1945: Parlementsverkiezingen; winst voor links. Voor de eerste maal brengen ook vrouwen hun stem uit.
• 2 november 1945: Einde van het kabinet-De Gaulle I.
• 13 november 1945: Herverkiezing van De Gaulle als president van de GPRF.
• 21 november 1945: Begin van het kabinet-De Gaulle II.
• 2 december 1945: Nationalisatie van de Banque de France.
• 26 december 1945: Ondertekening van het systeem van Bretton Woods, devaluatie van de franc (inflatie = 48%).

1946

• Nationalisatie van Charbonnages de France.
• 20 januari 1946: Einde van het kabinet-De Gaulle II.

Samenstelling

Kabinet-De Gaulle I

• Charles de Gaulle (partijloos) - Voorzitter van de Voorlopige Regering (premier)
• Jules Jeanneney (PRS) - Minister van Staat
• François de Menthon (MRP) - Grootzegelbewaarder
• Georges Bidault (MRP) - Minister van Buitenlandse Zaken
• Adrien Tixier (SFIO) - Minister van Binnenlandse Zaken
• André Diethelm (PP) - Minister van Oorlog
• Louis Jacquinot (RI) - Minister van Marine
• Charles Tillon (PCF) - Minister van Luchtvaart
• Pierre Mendès France (PRS) - Minister van Economische Zaken
• Aimé Lepercq - Minister van Financiën
• Robert Lacoste (SFIO) - Minister van Industriële Productie
• Paul Giacobbi (PRS) - Minister van Bevoorrading
• René Pleven (UDSR) - Minister van Koloniën
• René Capitant (UDSR) - Minister van Onderwijs
• Alexandre Parodi - Minister van Arbeid en Sociale Zekerheid
• René Mayer (PRS) - Minister van Transport en Openbare Werken
• Augustin Laurent (SFIO) - Minister van Posterijen, Telegrafie en Telefonie
• Pierre-Henri Teitgen (MRP) - Minister van Informatie
• Henri Frenay (UDSR) - Minister van Gevangenen, Gedeporteerden en Vluchtelingen
• François Billoux (PCF) - Minister van Volksgezondheid
• Georges Catroux - Minister voor Noord-Afrika
• Raoul Dautry - Minister van Reconstructie en Urbanisatie

Wijzigingen

• 16 november 1944: René Pleven (UDSR) volgt Aimé Lepercq op als minister van Financiën en Paul Giacobbi (PRS) volgt Pleven op als minister van Koloniën. Paul Ramadier (SFIO) volgt Giacobbi op als minister van Bevoorrading. Raoul Dautry treedt tot het kabinet toe als minister van Reconstructie en Urbanisatie.
• 6 april 1945: René Pleven (UDSR) volgt Pierre Mendès France (PRS) op als minister van Economische Zaken.
• 30 mei 1945: Paul-Henri Teitgen (MRP) volgt François de Menthon op als Grootzegelbewaarder. Teitgen wordt als minister van Informatie opgevolgd door Jacques Soustelle (UDSR). Christian Pineau (SFIO) volgt Paul Ramadier (SFIO) op als minister van Bevoorrading.
• 27 juni 1945: Eugène Thomas (SFIO) volgt Augustin Laurent (SFIO) op als minister van PTT.

Kabinet-De Gaulle II

• Charles de Gaulle - Voorzitter van de Voorlopige Regering (premier)
• Georges Bidault (MRP) - Minister van Buitenlandse Zaken
• Edmond Michelet (MRP) - Minister van Gewapende Strijdkrachten
• Charles Tillon (PCF) - Minister van Bewapening
• Adrien Tixier (SFIO) - Minister van Binnenlandse Zaken
• René Pleven (UDSR) - Minister of Financiën
• François Billoux (PCF) - Minister van Nationale Economische Zaken
• Marcel Paul (PCF) - Minister van Industriële Productie
• Ambroise Croizat (PCF) - Minister van Arbeid
• Pierre-Henri Teitgen (MRP) - Minister van Justitie
• Paul Giacobbi (PRS) - Minister van Nationaal Onderwijs
• Laurent Casanova (PCF) - Minister van Veteranen en Oorlogsslachtoffers
• François Tanguy-Prigent (SFIO) - Minister van Landbouw en Bevoorrading
• Jacques Soustelle (UDSR) - Minister van Koloniën
• Jules Moch (SFIO) - Minister van Openbare Werken en Transport
• Robert Prigent SFIO) - Minister van Bevolking
• Raoul Dautry - Minister van Reconstructie en Stedelijke Planning
• Eugène Thomas (SFIO) - Minister van Posterijen, Telegrafie en Telefonie
• André Malraux - Minister van Informatie
• Vincent Auriol (SFIO) - Minister van Staat
• Francisque Gay (MRP) - Minister van Staat
• Louis Jacquinot (RI) - Minister van Staat
• Maurice Thorez (PCF) - Minister van Staat

Het derde kabinet

Het Kabinet-De Gaulle III bestond van 9 juni 1958 tot en met 8 januari 1959.

Chronologie

1958

• 13 mei 1958: Ernstige rellen in Algiers en de oprichting van het Comité de salut public.
• 19 mei 1958: Persconferentie van generaal Charles de Gaulle.
• 28 mei 1958: Ontslag van het kabinet-Pflimlin; antifascistische manifestatie in Parijs.
• 1 juni 1958: Aantreden van het kabinet-De Gaulle III.
• 2 juni 1958: De regering wordt goedgekeurd door de Nationale Vergadering (Assemblée Nationale). Een comité krijgt als opdracht een nieuwe grondwet op te stellen.
• 1 oktober 1958: Oprichting van de Gaullistische partij Union pour la Nouvelle République (UNR, Unie voor de Nieuwe Republiek).
• 4 oktober 1958: Een overgrote meerderheid van de Franse kiezers keurt de nieuwe grondwet bij referendum goed. De grondwet voorziet in uitgebreide uitvoerende bevoegdheden van de president.
• 9 december 1958: Jacques Chaban-Delmas, een vooraanstaand Gaullist wordt voorzitter van de Nationale Vergadering.
• 21 december 1958: Charles de Gaulle wordt met 77,5% van de stemmen verkozen tot president van Frankrijk en de Franse Gemeenschap.

1959

• 6 januari 1959: De leerplicht wordt verlengd naar 16 jaar.
• 7 januari 1959: De militaire dienstplicht wordt verlengd naar 24 maanden.
• 8 januari 1959: Aftreden van De Gaulle als premier, hij wordt president van Frankrijk.
• 9 januari 1959: Aantreden kabinet-Debré.

Samenstelling

• Charles de Gaulle - Président du Conseil (premier) en minister van Nationale Defensie
• Maurice Couve de Murville - Minister van Buitenlandse Zaken
• Émile Pelletier - Minister van Binnenlandse Zaken
• Antoine Pinay (CNIP) - Minister van Financiën, interim-minister van Openbare Werken, Transport en Toerisme
• Édouard Ramonet - Minister van Industrie
• Paul Bacon (MRP) - Minister van Arbeid
• Edmond Michelet (MRP) - Minister van Veteranen en Oorlogsslachtoffers
• Michel Debré (URAS) - Minister van Justitie
• Jean Berthoin (PRS) - Minister van Nationaal Onderwijs
• Roger Houdet (CNIP) - Minister van Landbouw
• Bernard Cornut-Gentille - Minister van Franse Overzeese Gebiedsdelen
• Robert Buron (MRP) - Minister van Openbare Werken, Transport en Toerisme
• Eugène Thomas (SFIO) - Minister van Posterijen, Telegrafie en Telefonie
• Édouard Ramonet (CR) - Minister van Handel
• Pierre Sudreau - Minister van Wederopbouw
• Max Lejeune (SFIO) - Minister voor Sahara
• Guy Mollet (SFIO) - Minister van Staat
• Pierre Pflimlin (MRP) - Minister van Staat
• Félix Houphouët-Boigny (RDA) - Minister van Staat
• Louis Jacquinot (CNIP) - Minister van Staat

Wijzigingen

• 12 juni 1958: André Malraux treedt tot het kabinet toe als minister van Radio, Televisie en Pers.
• 14 juni 1958: Guy Mollet (SFIO) wordt minister van Staat belast met het functioneren van het ambtenarenapparaat.
• 7 juli 1958: Bernard Chenot treedt tot het kabinet toe als minister van Volksgezondheid en Bevolking. Jacques Soustelle (URAS) volgt Malraux op als minister van Informatie.
• 23 juli 1958: Antoine Pinay wordt minister van Economische Zaken en blijft minister van Financiën.

Zie ook

• Edgar Faure
• Lijst van premiers van Frankrijk

Voorganger: Kabiney-Laval VI Kabinet-De Gaulle I Kabinet-Pflimlin

Kabinetten-De Gaulle 1944-1945 1945-1946 1958-1959

Opvolger: Kabinet-De Gaulle II Kabinet-Gouin Kabinet-Debré