J.L. Hooglandgemaal

Het J.L. Hooglandgemaal is een elektrisch gemaal in Stavoren in de Nederlandse provincie Friesland.

J.L. Hooglandgemaal
J.L. Hooglandgemaal
Gebouw
Plaats	Stavoren
Coördinaten	52° 53′ NB, 5° 22′ OL
Bouwjaar	1966
Verbouwing	2011
Architect	P. de Vries
Locatie	Stadsfenne 33
Monumentnummer	532138
Monumentstatus	rijksmonument
Eigenaar	Wetterskip Fryslân
Gemaal
Functie	boezemgemaal
Buitenwater	IJsselmeer
Binnenwater	Friese boezem
Oppervlakte binnenwater	18.650 ha (boezem)
Opvoerhoogte	tot ca. 50 cm
Capaciteit	max. 7340 m³/min
Aandrijving	elektrisch
Opvoerwerktuig	schroefpompen
Waterschap	Wetterskip Fryslân

Het bouwwerk uit 1966 met een gebogen dak werd gebouwd naar ontwerp van architect Piet de Vries. In de hal staan vier horizontale schroefpompen. Het gemaal loost het water vanuit het Johan Frisokanaal als deel van de Friese boezem, op het IJsselmeer. Op 10 mei 1967 werd het gemaal officieel geopend. Het is gelegen ten zuiden van de Johan Frisosluis. In 2011 werd na een grondige renovatie de totale capaciteit met meer dan twintig procent verhoogd tot 7340 m³ per minuut.^[1]

Het Hooglandgemaal nam de taak over van het andere gemaal in Friesland dat water loost op het IJsselmeer, namelijk het ir. D.F. Woudagemaal te Lemmer. Dit gemaal hoeft nu alleen nog bij zeer hoge waterstanden bij te springen.

Nadat het gebouw in 2013 op de lijst van het beschermingsprogramma Wederopbouw 1959-1965 was gezet, werd het in 2015 als beschermd rijksmonument aangewezen.

Het gemaal is genoemd naar PvdA politicus Jan Hoogland.

• 
  Interieur met schroefpompen
• 
  Het gemaal, gezien vanaf de boezem

Zie ook

• Gemalen in Friesland
• Beschermingsprogramma Wederopbouw 1959-1965

Bronnen, noten en/of referenties

1. De Nederlandse Gemalen Stichting J.L. Hooglandgemaal, geraadpleegd op 10 december 2021. Gearchiveerd op 10 december 2021.