Goudse kaas

Goudse kaas is een van oorsprong Nederlandse harde kaas. Het is een van de bekendste en meest gegeten kaassoorten.

Goudse kaas
Herkomst	Zuid-Holland
Vetgehalte	48-51
Vorm	wiel
Gewicht	ca. 15 kg
Oorsprong	koemelk
Portaal    Eten en drinken

Straatzicht op de Lange Tiendeweg in Gouda met 't Kaaswinkeltje en 't Grendeltje

Kenmerken

Een Goudse kaas heeft de vorm van een wiel, weegt tussen de 1 en de 16 kg en heeft een vetgehalte van minstens 48% (gewoonlijk rond de 51%). Dit vetgehalte is de hoeveelheid vet op basis van de totale droge stof (exclusief water/vocht). Het werkelijke vetgehalte bedraagt 32% vet op basis van het gewicht (inclusief water/vocht). Kaas bevat vooral calcium, maar ook de vitamines A, B en D. In vergelijking met andere kaassoorten bevat Goudse kaas weinig vitamine B12, maar juist weer meer vitamine K2.

Productie en handel

De soort dankt de naam Goudse kaas aan het feit dat hij al eeuwenlang in Gouda wordt verhandeld. De kaasmarkt in Gouda wordt enkel nog als toeristenattractie eenmaal per week gehouden in de zomermaanden.

Goudse kazen worden massaal in kaasfabrieken vervaardigd. Goudse kaas wordt in het buitenland onder deze naam gemaakt omdat soortnaam en vorm niet zijn beschermd. De aanduiding "Gouda Holland" is sinds oktober 2010 door een besluit van de Europese Commissie een beschermde geografische aanduiding^[1]. Kaas met deze vermelding in het kaasmerk mag alleen Nederland als oorsprong hebben en dient gemaakt te zijn van Nederlandse koemelk^[2].

Goudse boerenkaas wordt ook, zoals ooit gebruikelijk was, op boerderijen in de regio gemaakt, zoals in de buurt van Stolwijk en Haastrecht in de Krimpenerwaard. Deze kaas wordt onder de naam Stolwijker verkocht.

In Gouda staat een standbeeld van een kaasboerin op een plein achter De Waag. Deze boerin in brons staat stevig in haar klompen en houdt een Goudse kaas tegen haar schort geklemd. Met dit beeld van de beeldhouwster Ineke van Dijk, werd in 1988 eer betoond aan de vrouwen die een rol in de Nederlandse kaasgeschiedenis vervullen, want in West-Nederland is de ambachtelijke kaasbereiding op sommige boerderijen in stand gebleven. Dat ambacht is vooral van moeder op dochter doorgegeven.

• 
  Kaasmarkt te Gouda
• 
  De Kaasboerin, bronzen beeld in Gouda
• 
  Goudse kaas
• 
  Een jonge Belgische Goudse kaas (2007)

Bronnen, noten en/of referenties

1. Verordening (EU) nr. 1122/2010 van de Commissie van 2 december 2010 houdende inschrijving van een benaming in het register van beschermde oorsprongsbenamingen en beschermde geografische aanduidingen (Gouda Holland (BGA))
2. https://goudaholland-kaas.nl/

Bibliografische informatie

• Gemeinsame Normdatei: 4353521-5

Mediabestanden

Zie de categorie Gouda cheese van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.