Globidonta

De Globidonta^[1] zijn een clade van alligatoriden die alligators, kaaimannen en nauw verwante uitgestorven vormen omvat. De groep is in 1999 benoemd door Christopher Brochu. De naam betekent 'bolvormige tanden'. Hij wordt gedefinieerd als een stam-gebaseerde clade die Alligator mississippiensis (de Amerikaanse alligator) omvat en alle soorten die er nauwer aan verwant zijn dan aan Diplocynodon. Het fossiele bereik van de groep strekt zich uit tot in het Laat-Krijt met vroege alligatoriden zoals Albertochampsa en Brachychampsa. Uitgestorven Globidonta kwamen vooral veel voor in Noord-Amerika en Eurazië, en hun moderne verspreidingsgebied omvat ook Zuid-Amerika.

Globidonta Fossiel voorkomen: Laat-Krijt tot heden
Alligatoren
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Crocodilia Superfamilie: Alligatoroidea
Clade
Globidonta Brochu, 1999
Brachychampsa sp.
Portaal    Biologie Herpetologie

Beschrijving

Basale Globidonta worden gekenmerkt door hun stompe snuiten en bolle tanden. Moderne Globidonta hebben afgeplatte snuiten en meer conische tanden, en worden gezien als meer generaliseerd dan eerdere Globidonta. Van gegeneraliseerde vormen wordt meestal verwacht dat ze voorouders zijn van meer gespecialiseerde vormen in plaats van afstammelingen ervan, dus het is ongebruikelijk dat basale leden van de groep gespecialiseerd lijken. Dit lijkt in strijd met de 'Copes Wet' dat groepen tijdens de evolutie steeds verdere specialisatie ontwikkelen die voor het eerst werd voorgesteld in 1894 door Edward Drinker Cope. Onder Cope's Law, door hemzelf de Law of the Unspecialized genoemd, is morfologische verandering altijd gericht op specialisatie, en gespecialiseerde vormen kunnen nooit meer 'niet-gespecialiseerd' worden. Dit patroon van verandering, hoewel niet gezien bij Globidonta, kan worden waargenomen bij basale leden van Alligatoroidea en Crocodyloidea.

Globidonta met platte snuit kwamen twee keer voor in de evolutie van de clade: één keer bij kaaimannen en één keer bij alligators. Alligator sinensis, de Chinese Alligator, heeft een wat stompe snuit en kan als gespecialiseerd worden beschouwd. Zijn snuit is echter lang niet zo stomp als die van meer basale Globidonta als Albertochampsa.

Als de laatste gemeenschappelijke voorouder van Diplocynodon en Globidonta meer op Diplocynodon leek, zou deze een gegeneraliseerde snuitvorm hebben gehad. Het is ook mogelijk dat de gegeneraliseerde vorm van Diplocynodon ook is ontstaan uit een gespecialiseerde stompsnuitige voorouder.

Fylogenie

Het onderstaande cladogram toont de plaatsing van Globidonta binnen Crocodylia, gebaseerd op een dateringsonderzoek uit 2018 door Lee & Yates, waarbij gelijktijdig gebruik werd gemaakt van morfologische, moleculaire (DNA-sequencing) en stratigrafische (fossiele leeftijd) gegevens.

Crocodylia

Alligatoroidea Leidyosuchus Diplocynodontinae Diplocynodon Globidonta Stangerochampsa Brachychampsa Navajosuchus Alligatoridae Caimaninae Caiman Melanosuchus Paleosuchus Alligatorinae Alligator uitgestorven basale krokodillen (inclusief Mekosuchinae) Longirostres Crocodyloidea uitgestorven basale krokodillen Crocodylidae (kroongroep) Gavialoidea uitgestorven basale Gavialiden Gavialidae Gavialis Tomistoma

Hier is een meer gedetailleerd cladogram van Globidonta uit een Massonne et al. studie, met Leidyosuchus als lid:

Alligatoroidea	Diplocynodontinae Globidonta Leidyosuchus Deinosuchus Navajosuchus Ceratosuchus Stangerochampsa Brachychampsa sealeyi Brachychampsa montana Orientalosuchina Eoalligator Jiangxisuchus Protoalligator Orientalosuchus Krabisuchus Alligatoridae Alligatorinae Caimaninae

Sommige studies hebben als alternatief gevonden dat veel leden van Globidonta in plaats daarvan basale leden zijn van de kroongroep Alligatoridae, binnen een van de stamgroepen Alligatorinae of Caimaninae: specifiek Navajosuchus en Ceratosuchus als basale leden van Alligatorinae, en Stangerochampsa en Brachychampsa als basale leden van Caimaninae.

Bronnen, noten en/of referenties

1. Fossilworks: Globidonta. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 04-08-2022.

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Globidonta op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.