Loading AI tools
toneelschrijver en filosoof van Frankrijk Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Gabriel Marcel (Parijs, 7 december 1889 - aldaar, 8 oktober 1973[1]) was een Frans filosoof, vooraanstaane christelijk existentialist, muziekcriticus en auteur van zo'n 30 toneelstukken.
Hij hield zich vooral bezig met de moderne strijd van het individu tegen de technologische ontmenselijkte maatschappij. Ondanks dat Marcel vaak wordt gezien als de eerste Franse existentialist, dissocieerde hij zichzelf steeds van andere uitgesproken existentialisten zoals Jean-Paul Sartre. Zelf duidde hij zijn werk en gedachten liever aan met de term "filosofie van de existentie".
Marcel was oorspronkelijk niet gelovig, maar bekeerde zich in 1929, op 39-jarige leeftijd, tot het katholicisme, en zou tot aan zijn dood een verdediger van het geloof blijven. Zijn diepgaande religieuze overtuigingen zorgden in zijn latere leven voor wrijvingen met de Franse linkse intelligentsia.[2]
Naast de eerder vermelde term "filosofie van de existentie", gebruikte Marcel ook de stempel van "neo-Socratisch" (waarschijnlijk naar de filosoof Søren Kierkegaard, de vader van het christelijk existentialisme, die zichzelf als neo-socratisch denker betitelde).
Zoals gezegd is een van de kernthema's van Marcels wijsbegeerte de strijd tussen individu en maatschappij. De moderne samenleving kenmerkt zich door haar bedreiging van de subjectiviteit van de mensen zelf. Volgens Marcel komt dit doordat het wetenschappelijk egoïsme het oorspronkelijke "mysterie" van het zijn heeft vervangen door een vals scenario volgens welk het menselijk leven louter zou bestaan uit technologische "problemen" en "oplossingen". Marcel is ervan overtuigd dat een menselijk subject niet wezenlijk kan bestaan in een technologische wereld, maar daar verwordt tot wat hij noemt een "menselijk object". In onder andere Les Hommes contre l'humain (De mensen contra het menselijke) stelt hij dat de technologie een geprivilegieerde autoriteit heeft die het subject overtuigt zijn plaats als een 'hij' (en geen 'ik') in de interne wetenschappelijke dialoog te aanvaarden; zo brengt de wetenschap de mens ertoe zich in zijn eigen vernietiging te verheugen.[3]
Vele jaren lang hield Marcel wekelijkse filosofische discussiebijeenkomsten waar hij vele vooraanstaande jonge Franse filosofen zoals Jean Wahl, Paul Ricoeur, Emmanuel Levinas, en Jean-Paul Sartre (en ook Karol Józef Wojtyła) ontmoette en beïnvloedde. De invloed van Marcel was vooral gebaseerd op zijn wijsgerige geschriften en minder op de vele toneelstukken die hij geschreven heeft, een feit dat Marcel zelf verbaasde en teleurstelde omdat hij met die toneelstukken het grote publiek hoopte te bereiken en klaarstomen voor zijn existentiële filosofie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
