Loading AI tools
Amerikaans architect Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Frank Lloyd Wright (Richland Center (Wisconsin), 8 juni 1867 – Phoenix (Arizona), 9 april 1959)[1] was een invloedrijk Amerikaans architect en schrijver over architectuur. Hij geldt als boegbeeld van de Prairie School.[2] Acht van zijn bouwwerken zijn in 2019 opgenomen in de Werelderfgoedlijst onder de naam 20e-eeuwse architectuur van Frank Lloyd Wright.
| Frank Lloyd Wright | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
Frank Lloyd Wright, 1954 | ||||
| Persoonsinformatie | ||||
| Nationaliteit |  Verenigde Staten | |||
| Geboortedatum | 8 juni 1867 | |||
| Geboorteplaats | Richland Center | |||
| Overlijdensdatum | 9 april 1959 | |||
| Overlijdensplaats | Phoenix | |||
| Beroep | architect, planoloog, schrijver, ontwerper | |||
| Werken | ||||
| Belangrijke gebouwen | Fallingwater | |||
| Archieflocatie | Avery Architectural and Fine Arts Library | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Wright was een leerling van Louis Sullivan, de bekendste exponent van de Chicago School of Architecture, bij wie hij zeven jaar (1887-1893) heeft gewerkt alvorens voor zichzelf te beginnen. Frank Lloyd Wright geldt als een van de invloedrijkste architecten van de twintigste eeuw.
Zijn complete oeuvre kent twee soorten projecten:
Sinds 2019 staan zeven huizen en een museum van Wright onder de verzamelnaam van 20e-eeuwse architectuur van Frank Lloyd Wright op de Unesco-Werelderfgoedlijst.[3]
De geometrische vormentaal die in veel van zijn ontwerpen is gebruikt, leerde hij door in zijn jeugd te spelen met Fröbelblokken. Wrights moeder ontdekte de Fröbel-gifts op de wereldtentoonstelling van 1876 in Philadelphia.[4][5]
Wright liet zich tevens sterk inspireren door de natuur. Hij raakte hiermee bekend tijdens zijn periode bij Louis Sullivan. Hij werd tijdens zijn verblijf in Europa (1909-1910) ook sterk geïnspireerd door de Wiener Secession en de Arts-and-craftsbeweging.
Verder werd hij beïnvloed door traditionele Japanse architectuur die hij voor het eerst zag in een replica tijdens de Columbian Exposition (1893) in Chicago en later tijdens zijn reis naar Japan (1905).
Zelf ontkende hij echter dat er ook maar iets geweest zou zijn dat hem in zijn ontwerp had geïnspireerd. Hij hield zich namelijk vast aan de romantische mythe van de architect als een persoon met een supercreatief brein.
In 1903 verliet hij zijn vrouw Catherine ('Kitty') en hun zes kinderen voor Martha 'Mamah' Borthwick. Zij was de vrouw van zijn buurman en cliënt Edwin Cheney, die net zomin als Kitty wilde instemmen met een echtscheiding. In 1910 reisden Wright en Mamah af naar Europa. Zij reisden ieder apart en ontmoetten elkaar in Berlijn. Desondanks leverde de buitenechtelijke relatie een schandaal op dat hem het werken in de VS vrijwel onmogelijk maakte. Na een jaar in Italië keerden ze terug. Mamah scheidde alsnog van Cheney, maar Kitty bleef zich verzetten. Terwijl Wright in Chicago op kantoor was, stichtte een verongelijkte knecht op 15 augustus 1914 brand in Wrights zomerhuis Taliesin en met een bijl vermoordde hij Mamah, haar twee kinderen en vier personeelsleden. Dit zorgde voor een voorlopig einde van Wrights carrière, omdat hij zijn leven opnieuw moest opbouwen en opnieuw erkenning in de VS moest verwerven. Pas in 1922, toen hij al enige jaren samenwoonde met Miriam Noel, was Kitty bereid tot een echtscheiding.
Hij maakte zijn comeback met de opdracht voor het Imperial Hotel in Tokyo (1916-1922), dat dankzij zijn constructie de aardbeving van 1923 heeft overleefd. Wright zocht in zijn ontwerp een cross-over tussen de Westerse en Aziatische cultuur in een hybride architectuur.
Wright ontwierp na de Tweede Wereldoorlog onder andere het Guggenheim Museum (New York). De expositieruimte is hier in feite een lange, open gang, die spiraalvormig omhoog loopt. Dit leidde echter tot enige nadelen: het ophangen van grote kunstwerken op een gebogen muur blijkt lastig, en de bezoekers staan steeds op een hellende vloer, hetgeen een onrustig gevoel blijkt op te leveren. Het ontwerp is een van de laatste ontwerpen van Wright en in stijl afwijkend van zijn voorafgaande werk.
Frank Lloyd Wright trouwde driemaal en was vader van vier zonen en drie dochters. Ook adopteerde hij Svetlana Milanoff, de dochter van zijn derde vrouw.
Zijn echtgenotes waren:
Van 1903 tot haar gewelddadige dood had hij een liefdesverhouding met Martha "Mamah" Borthwick (1869-1914).
Zijn zoon Frank Lloyd Wright jr. en diens zoon Eric Lloyd Wright werden ook architect, evenals zijn zoon John Lloyd Wright en diens dochter Elizabeth Wright Ingraham.
De filmactrice Anne Baxter (1923-1985) was zijn kleindochter. Haar moeder Catherine Baxter was een dochter uit zijn eerste huwelijk.
Wright heeft in totaal 362 gebouwen ontworpen, waarvan er nog zo'n 300 over zijn. Een deel van de gebouwen is vernield door windhozen en aardbevingen.
Wright heeft in Nederland, dankzij een aantal publicaties en een lovend ooggetuigenverslag van Berlage, een hele generatie architecten beïnvloed, onder wie De Stijlbeweging, Dudok met zijn raadhuis van Hilversum, Robert van 't Hoff, Harry Elte, Jan Wils en anderen. In Nederlands-Indië was het Charles P. Wolff Schoemaker wiens werk vaak geassocieerd werd met het zijne.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
