Erwin von Witzleben

Job-Wilhelm Georg Erwin von Witzleben (Breslau, 4 december 1881 – Berlijn, 8 augustus 1944) was een Duits generaal-veldmaarschalk tijdens de Tweede Wereldoorlog die deelnam aan het complot van 20 juli 1944.

Erwin von Witzleben
Erwin von Witzleben in 1940
Geboren	4 december 1881 Breslau, Duitse Keizerrijk
Overleden	8 augustus 1944 Plötzensee (gevangenis), Berlijn, nazi-Duitsland
Rustplaats	Onbekend: lichaam vernietigd of verloren gegaan[1]
Land/zijde	Duitse Keizerrijk  Weimarrepubliek  nazi-Duitsland
Onderdeel	Deutsches Heer Reichswehr Heer
Dienstjaren	1901 - 1944
Rang	Generalfeldmarschall
Eenheid	Führerreserve (OKH) 15 maart 1942[2] - 4 augustus 1944[3]
Bevel	5e Legerkorps 12e Legerkorps 26 juni 1939 - 1 september 1939 1e Leger 1 september 1939 - 26 oktober 1940[4] Heeresgruppe D 26 oktober 1940[5] - 4 februari 1942[6] Opperbevelhebber West 1 mei 1941[2] - 15 maart 1942[5][7]
Slagen/oorlogen	Eerste Wereldoorlog Tweede Slag om Champagne Slag om Verdun Tweede Wereldoorlog Slag om Frankrijk Operatie Barbarossa Westfront Complot van 20 juli 1944 Operatie Walküre
Onderscheidingen	Zie decoraties
Portaal    Tweede Wereldoorlog

Na de Eerste Wereldoorlog bleef Von Witzleben in de Reichswehr, het leger van de Weimarrepubliek. In 1927 was hij opgeklommen tot de rang van luitenant-kolonel. In 1931 werd hij tot kolonel bevorderd.

Op 1 februari 1934 werd hij in de Wehrmacht tot Generalmajor en in 1936 tot General der Infanterie (Generaal der Infanterie) bevorderd.

Von Witzleben was vanaf het begin tegen de machtsovername van de nazi's in 1933. Zo eiste hij een onderzoek naar de moord op Ferdinand von Bredow en Kurt von Schleicher tijdens de Nacht van de Lange Messen. Deze openlijke kritiek op Adolf Hitler had tot gevolg dat Von Witzleben gedwongen werd vervroegd met pensioen te gaan. Zijn pensioen werd echter snel weer ingetrokken toen Hitler zijn oorlogsplannen begon te ontwerpen.

Na de succesvolle invasie van Frankrijk werd Von Witzleben op 19 juli 1940 tot Generaal-veldmaarschalk bevorderd. In 1941 werd hij benoemd tot opperbevelhebber van de westelijke troepen. In 1942 moest hij een tweede maal vervroegd met pensioen. De officiële reden zou zijn gezondheid zijn, maar de openlijke kritiek van Von Witzleben op Operatie Barbarossa droeg er ongetwijfeld aan bij.

In 1944 werd Von Witzleben door Claus Schenk von Stauffenberg gecontacteerd om deel te nemen aan een staatsgreep en complot tegen Hitler. Von Witzleben stemde in. Volgens de plannen van von Stauffenberg zou Von Witzleben opperbevelhebber van de Wehrmacht zijn geworden. Het complot faalde echter en Von Witzleben werd gearresteerd. Op 7 augustus werd hij voor het Volksgerichtshof ter dood veroordeeld. Tijdens het proces werd hij door rechtbankpresident Roland Freisler honds behandeld. Hij moest een riemloze, flodderige broek dragen waarop Freisler brulde: "Jij vieze oude vent! Zit niet zo aan je broek te frunniken!" De straf werd de volgende dag uitgevoerd door ophanging met een dun henneptouw aan een vleeshaak. De executie werd gefilmd zodat Hitler die achteraf kon bekijken. Getuigen spreken elkaar echter tegen over de vraag of Hitler de film ook heeft bekeken.^[8]

Militaire loopbaan[9]

• Leutnant: 22 maart 1901^[2] (met benoemingsakte van 22 juni 1901)^[5][10][11]
• Oberleutnant: 22 maart 1901^[5][10]
• Hauptmann: 1919^[5][10][2]
• Major: 1 april 1923^{[5][10][11][2]}
• Oberstleutnant i.G.: 1 januari 1929^{[5][10][11][2]}
• Oberst i.G.: 1 april 1931^[5][10][2]
• Generalmajor: 1 februari 1934^{[5][10][11][2]}
• Generalleutnant: 1 december 1934^{[5][10][11][2]}
• General der Infanterie: 1 oktober 1936 (met benoemingsakte van 1 maart 1936)^{[5][10][11][2]}
• Generaloberst: 1 november 1939^{[3][5][10][11][2]}
• Generalfeldmarschall: 19 juli 1940^{[3][5][10][11][2]}

Decoraties[9]

Selectie:

• Ridderkruis van het IJzeren Kruis op 24 juni 1940 als Generaloberst en Opperbevelhebber van het 1e Leger^[3][10]
• IJzeren Kruis 1914, 1e en 2e Klasse^[3][10][12]
• Gewondeninsigne 1918^[10][11][12]
• Herhalingsgesp bij IJzeren Kruis 1939, 1e en 2e Klasse^[3][10][11]
• Erekruis voor Frontstrijders in de Wereldoorlog^[10] - 1934^[11]
• Orde van Militaire Verdienste (Beieren), 4e Klasse met Zwaarden^[11][12]
• Hanseatenkruis van Hamburg^[10][12] - 1917^[11]
• Erekruis voor Militaire Dienst in het Buitenland met Zwaarden en Kroon^[11][12]
• Onderscheiding voor Trouwe Dienst (Pruisen)^[5]
• Hospitaalorde van Sint-Jan (balije Brandenburg)^[5][11]
  • Rechtsridder
• Dienstonderscheiding van Leger en Marine voor (25 dienstjaren)
  • met Eikenloof (40 dienstjaren)^[5][11]

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Kursietis, Andris J. (1999). The Wehrmacht at War 1939-1945; The Units and Commanders of the Ground Forces during World War II. Aspekt, 14, 17, 21, 279. ISBN 90-75323-38-7. Geraadpleegd op 18 september 2019.
• (de) Scherzer, Veit (2005). Die Ritterkreuzträger 1939-1945. Scherzers Militaire-Verlag Ranis, Jena. ISBN 3-938845-00-7. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
• (en) Barnett, Correlli (1989). Hitler's Generals. Grove Press / Atlantic Monthly Press, New York. ISBN 978-0802139948. Geraadpleegd op 8 augustus 2021.
• (en) Kursietis, Andris J. (2015). The Fallen Generals; The Destruction of the German Officer Corps in World War II and its aftermath. Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, pp. 77. ISBN 978-9461536051.

---

1. (en) Find A Grave: Gen Job-Wilhelm Georg Erwin Von Witzleben. Geraadpleegd op 8 februari 2020.
2. Barnett 1989, p.69.
3. Kursietis 1999, p.279.
4. Kursietis 1999, p.21.
5. "Wayback Machine: Axis Biographical Research". Gearchiveerd op 27 oktober 2009. Geraadpleegd op 17 november 2020.
6. Kursietis 1999, p.17.
7. Kursietis 1999, p.14.
8. Kursietis 2015, p.77.
9. Generalfeldmarschall Erwin von Witzleben was in verband gebracht met het complot van 20 juli 1944. Hem werd ontnomen alle eer, rangen en oneervol ontslagen uit de Heer op 4 augustus 1944. Op 8 augustus 1944 werd de burger Witzleben werd tot de dood veroordeeld door het Volksgerichtshof.
10. Traces of War: Witzleben, von, Erwin. Geraadpleegd op 17 november 2020. Gearchiveerd op 24 januari 2021.
11. (de) Ritterkreuztraeger.info: Generalfeldmarschall Erwin von Witzleben. Geraadpleegd op 29 september 2019. Gearchiveerd op 18 maart 2022.
12. Rangliste des Deutschen Reichsheeres. Berlin: Mittler & Sohn. p.115

Zie ook

• Lijst van deelnemers aan het complot van 20 juli 1944

Mediabestanden

Zie de categorie Erwin von Witzleben van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Generaal-veldmaarschalken in nazi-Duitsland

Werner von Blomberg · Hermann Göring · Walther von Brauchitsch · Albert Kesselring · Wilhelm Keitel · Günther von Kluge · Wilhelm Ritter von Leeb · Fedor von Bock · Wilhelm List · Erwin von Witzleben · Walter von Reichenau · Erhard Milch · Hugo Sperrle · Gerd von Rundstedt · Erwin Rommel · Georg von Küchler · Erich von Manstein · Friedrich Paulus · Ewald von Kleist · Maximilian von Weichs · Ernst Busch · Wolfram von Richthofen · Walter Model · Ferdinand Schörner · Robert von Greim · Eduard von Böhm-Ermolli (titulair)