De Laster van Apelles
schilderij van Sandro Botticelli / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Calumnia (Italiaans La Calunnia) of De Laster van Apelles is een paneelschildering in tempera van de Italiaanse renaissanceschilder Sandro Botticelli (Alessandro di Mariano Filipepi). Botticelli (Florence, ca. 1445 – Florence, 17 mei 1510) werd niet alleen gezien als een van de grote meesters van Florence, zijn kunst werd zelfs vergeleken met die van de Griekse schilder Apelles, de grootste kunstenaar uit de klassieke oudheid.[1] Apelles, de hofschilder van Alexander de Grote, zou dit werk hebben gemaakt als reactie op zijn rivaal Antiphilus die hem valselijk beschuldigde van deelname aan een samenzwering tegen Ptolemaeus.
Het schilderij dat vermoedelijk niet in opdracht was gemaakt en door potentiële opdrachtgevers waarschijnlijk als een bravourestuk zou worden opgevat, werd later door Botticelli aan zijn vriend, de Florentijnse bankier Antonio Segni geschonken.[2][3] Calumnia bevindt zich in de collectie van Le Gallerie degli Uffizi in Florence.
Het thema van het schilderij is gebaseerd op een ekphrasis[4] van Lucianus die in zijn 'Calumnia' een minutieuze beschrijving geeft van een verloren gegaan allegorisch schilderij van de Griekse schilder Apelles. Deze beschrijving van Lucianus is door Guarino da Verona uit het Grieks in het Latijn vertaald.[5][6] Leon Battista Alberti heeft Lucianus' beschrijving geparafraseerd en enigszins aangepast in zowel de Latijnse als de Italiaanse versie (in het vocabula vernacula) van zijn verhandeling 'De pictura' (1435).[7][8]