Cortison
chemische verbinding / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Cortison is een natuurlijk steroïdhormoon dat in de lever snel wordt omgezet in het natuurlijke bijnierschorshormoon hydrocortison (cortisol). Cortison kan ook synthetisch gemaakt worden. Aan het eind van de jaren 40 van de 20e eeuw ontdekte men dat cortison zeer werkzaam is tegen bepaalde gevallen van artritis.
Snelle feiten Structuurformule en molecuulmodel, Algemeen ...
Cortison | ||||
---|---|---|---|---|
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
Structuurformule van cortison | ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule | C21H28O5 | |||
IUPAC-naam | (8S,9S,10R,13S,14S,17R)-17-hydroxy- 17-(2-hydroxyacetyl)-10,13-dimethyl-1,2,6,7, 8,9,12,14,15,16-decahydrocyclopenta[a] fenantreen-3,11-dion | |||
Andere namen | cortisone, 17,21-dihydroxypregn-4-een-3,11,20-trion | |||
Molmassa | 360,46 g/mol | |||
SMILES | C[C@]12CCC(=O)C=C1CC [C@@H]3[C@@H]2C(=O)C[C@]4 ([C@H]3CC[C@@]4(C(=O)CO)O)C | |||
CAS-nummer | 53-06-5 | |||
EG-nummer | 200-162-4 | |||
PubChem | 222786 | |||
Wikidata | Q423185 | |||
Fysische eigenschappen | ||||
Aggregatietoestand | vast | |||
Smeltpunt | 220-224 °C | |||
Oplosbaarheid in water | 0,25 g/L | |||
Onoplosbaar in | water | |||
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Sluiten
De werking bleek echter slechts van tijdelijke aard. Bovendien heeft cortison een aantal ongewenste bijwerkingen.
Vandaag de dag bestaan er voor de behandeling van reumatoïde artritis en astma betere geneesmiddelen, bijvoorbeeld de steroïden prednison en prednisolon. Cortison wordt daarom vrijwel niet meer gebruikt.
Endocriene klieren en bijbehorende hormonen
Hypothalamus: | GnRH · TRH · dopamine · CRH · GHRH · somatostatine · MCH |
Hypofyse: | Hypofyseachterkwab: oxytocine · vasopressine Hypofysevoorkwab: FSH · LH · TSH · prolactine · POMC (CLIP · ACTH · MSH · endorfines · lipotropine) · GH |
Pijnappelklier: | melatonine · dimethyltryptamine |
Schildklier: | schildklierhormonen (T3 · T4) · calcitonine |
Bijschildklier: | parathormoon |
Alvleesklier: | glucagon · insuline · amyline · somatostatine · pancreatische polypeptide |
Bijnier: | Bijnierschors: aldosteron · cortisol · cortison · DHEA · DHEA-S · androsteendion Bijniermerg: adrenaline · noradrenaline |
Gonadale as: | Teelballen: testosteron · antimüllerseganghormoon (AMH) · inhibine Eierstokken: oestradiol · progesteron · activine en inhibine · relaxine (zwangerschap) Placenta: humaan choriongonadotrofine · HPL · oestrogeen · progesteron |
Thymus: | thymosines (thymosine α1 · bètathymosines) · thymopoëtine · thymuline |
Overige hormoonproducerende organen
Spijsverteringskanaal: | Maag: gastrine · ghreline Twaalfvingerige darm: cholecystokinine · incretines (GIP · GLP-1) · secretine · motiline · VIP Kronkeldarm: enteroglucagon · PYY 3-36 Lever/overig: insulin-like growth factor (IGF-1 · IGF-2) |
Vetweefsel: | leptine · adiponectine · resistine |
Skelet: | osteocalcine |
Nieren: | Juxtaglomerulair apparaat: renine Peritubulaire cellen: Erytropoëtine-EPO · calcitriol · prostaglandine |
Hart: | natriuretisch peptide (atriaal natriuretisch peptide-ANP · Brain natriuretic peptide-BNP) |