Loading AI tools
Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een bloemformule is een notatiemethode om de opbouw van een bloem weer te geven met behulp van letters, getallen en symbolen. In een kortschrift wordt de wezenlijke informatie gegeven over de bouw van een bloem.
Een bloemdiagram is een schetsmatige tekening van de projectie van een bloem op een vlak loodrecht op de as van de bloem gericht. Het vormt een soort plattegrond, met het doel een overzicht te geven van de bouw van een bloem.[1]
Een bloemformule probeert de volgende zaken weer te geven: bloemsymmetrie, de aantallen onderdelen, hun onderlinge betrekkingen (zoals hun plaatsing en vergroeiing) en de situering van de vruchtbladen.
Er is een grote variatie in systemen om de bouw van een bloem in een bloemformule weer te geven. Een bloemformule en een bloemdiagram kunnen elkaar aanvullen. De algemene formule wordt gebruikt om de opbouw van een bloem van een plant (soort, geslacht of familie) aan te geven.
Schema samenstelling van een bloemformule | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
volgorde | symbool voor: |
waarde | symbool | opmerkingen en voorbeelden | ||
alt. 1[2] | alt. 2 | alt. 3 | ||||
1 | bloem- symmetrie |
actinomorf | * | × | (het symbool voor symmetrie wordt soms achter het teken voor het onderdeel gezet, waar het specifiek betrekking op heeft; bijvoorbeeld: CoZ of C↓ voor een zygomorfe kroon) | |
zygomorf | ↓ | Z | † | |||
asymmetrisch | % | $ | ||||
extra1 | geslachts- verdeling |
mannelijk | ♂ | (deze aanduiding wordt vaak weggelaten, want het blijkt ook uit de aanwezigheid van een androecium en/of een gynoecium) | ||
vrouwelijk | ♀ | |||||
tweeslachtig | ⚥ | |||||
2 | kelk | Kalyx Calyx |
Kn | Kn | Can, CAn |
K(4-5): kelk met 4 of 5 vergroeide kelkbladen (sepalen) Ca(4-5): kelk met 4 of 5 vergroeide kelkbladen |
3 | kroon | Corolla Corolla |
Cn | Cn | Con, COn |
C3+3=C3+3: kroon met twee kransen van 3 kroonbladen (petalen) Co6: kroon met 6 kroonbladen |
2+3 | bloemdek | Perigoon met Tepalen |
Pn | Tn | CaCon, CACOn |
P3=T3=CaCo3: bloemdek met 3 bloemdekbladen (tepalen) CaCo6: bloemdek met 6 bloemdekbladen |
4 | meeldraden | Androecium | An | An | An | A(9)+1=A(9)+1: negen vergroeide meeldraden en 1 losse A∞=A∞: veel meeldraden (>12) |
5 | vrucht- beginsel |
Gynoecium | Gn | Gn | Gn | G(4): vruchtbeginsel met 4 vergroeide bovenstandige vruchtbladen (carpellen). Soms wordt de G onderstreept: G(4) |
extra2 | vruchttype (fructus) | — | (dit gegeven wordt soms toegevoegd) | |||
verklaring:
|
Daarnaast worden nog verscheidene andere symbolen gebruikt, zoals voor vergroeiing van onderdelen, inplanting van de bloemdelen, steriliteit van meeldraden of vruchtbladen, de bloemboden en stamper.
Symbolen voor de stamper G: | |
vergroeid: | (G) |
bovenstandig: | G |
tussenstandig: | G |
onderstandig: | G |
Met een zwarte streep, bijvoorbeeld onder de formule, kan de bloembodem (receptaculum) worden aangegeven.
Ook is het mogelijk de streep alleen boven de G (gynoecium) te zetten (G) of boven het getal voor het aantal vruchtbladen, bijvoorbeeld G(4).
Eventueel wordt het vruchttype nog toegevoegd.
Voorbeeldvarianten voor Madeliefje (Bellis perennis):
Voorbeeld voor de Viooltjesfamilie (Violaceae)
Andere voorbeelden volgens Strasburger:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.