Bartje Poep
personage uit folklore / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Bartje Poep of Gekke Bartje is een personage uit de Nederlandse folklore, die in het Land van Heusden en Altena in Noord-Brabant in de schriftelijke en mondelinge overlevering voorkomt en populariteit geniet.
Bartje Poep is in de volksverhalen enerzijds een leugenbaron, zoals baron van Münchhausen, die wonderbaarlijke avonturen beleeft en reusachtige vissen vangt. Anderzijds is hij een trickster, zoals Tijl Uilenspiegel, die mensen te grazen neemt.
Volgens de sage was Bartje Poep een deugniet die helemaal niet dom is, maar de dommerd speelt. Hij is in dit geval als het ware de slimmerik die mensen voor de gek houdt of die mensen een spiegel voorhoudt. In andere volksverhalen is hij wel degelijk de stupide man die de meest normale zaken niet begrijpt, en zelfs zijn eigen naam vergeet.
Historisch gezien heeft Bartje Poep werkelijk geleefd. Hij heette in werkelijkheid Bart Versteeg (1881-1970) en woonde in het Noord-Brabantse Nieuwendijk.[1]
Aan de grappenmaker werden (door anderen en hemzelf - in het laatste geval heet dit proto-ostension) volksverhalen gekoppeld, die over de hele wereld voorkomen. De verhalen die aan Bartje Poep worden gekoppeld worden nog steeds verteld en bestaan uit verschillende soorten klassieke volksverhaalmotieven. Die verhalen getuigen er van dat er al langer een mondelinge overlevering was. Eind 20e eeuw werden de volksverhalen van Bartje Poep voor het eerst vastgelegd door Ruben Koman in Werkendam.[2][3] Overige verhalen over Bartje Poep tekende hij later voor het Meertens Instituut op in Almkerk, Dussen, Nieuwendijk, Werkendam en Woudrichem.[4][5][6]