हलिं उसाँय् संगठनया माःगु वासःतेगु नमुना धलः (WHO Model List of Essential Medicines) हलिं उसाँय् संगठनं(WHO) दयेकूगु माःगु वासःतेगु धलः ख। थ्व धलः दकलय् न्ह्यः सन् १९७७स पिथन, व उकिलि २०४ वासःत दयाच्वन।[1] थ्व धलः निदँय् अपदेत जुयाच्वनि। सन् २००७ निसें १२दँ तक्कया मस्तेगु निंतिं छगू ब्यागलं धलः दयेकूगु दु गुकियात हलिं उसाँय् संगठनया मस्तेत माःगु नमुना धलः (WHO Model List of Essential Medicines for Children) धाइ। ल्याम्ह पिनिगु १८गु संस्करण व मस्तेगु ४गु संस्करण सन् २०१३या अप्रिलय् पिदन। [2]
थ्व धलः १८गु संस्करणय् (व उकिया सन् २०१३या अक्तोबरया संसोधनय् आधारित दु। [2]
जेनेरल एनेस्थेतिक्स व अक्सिजन
इन्हेलेसन मेदिसिन
इन्हेलेसन मेदिसिन धाःगु सासः नापं बीगु वासःतेगु पुचः ख।
इञ्जेक्तेबल मेदिसिन (मुलु तिया बीगु वासः)
लोकल एनेस्थेतिक्स
- बुपिभाकेन
- लाइदोकेन
- लाइदोकेन + इपिनेफ्रिन
- इफेद्रिन†
चिहाकःगु प्रोसेद्योरय् छ्यलिगु प्रिअपरेतिभ मेदिकेसन व सिदेतिभ
अपरेसन याये स्वया न्ह्यः बीगु वासः (प्रिअपरेतिभ) व लट्ठ याइगु वासः (सिदेतिभ) थ्व पुचलय् ला।
- एत्रोपिन
- मिदाजोलाम
- मर्फिन
नन-ओपिओइद व नन-स्तेरोइदल एन्ति-इन्फ्लामेतरी द्रग(NSAIDs)
- एसेताइल स्यालिसाइलिक एसिद (एस्पिरिन)
- आइबुप्रोफेन
- पारासितामोल[note 2]
मेमेगु साधारण लक्षणया निंतिं प्यालिएतिभ विचाःय् छ्य्लिगु मेमेगु वासः
- एमित्रिप्तिलिन
- देक्सामेथासोन
- दायजेप्याम
- दोकुसेत सोदियम
- फ्लुअक्सेतिन
- ह्यालोपेरिदोल
- हायोसिन ब्युताइलब्रोमाइद
- हायोसिन हाइद्रोब्रोमाइद
- ल्याक्तुलोज
- लोपेरामाइद
- मेतोक्लोप्रामाइद
- मिदाजोलाम
- अन्दानसेत्रन
- सेना ग्लाइकोसाइद
- देक्सामेथासोन
- इपिनेफ्रिन (एद्रेनलिन)
- हाइद्रोकर्तिसोन
- लोरातिदिन[note 4]
- प्रेद्निसोलोन
विष-कथंया वासः
- एसेताइलसिस्तिन
- एत्रोपिन
- क्याल्सियम ग्लुकोनेत
- मिथाइलिन ब्लु
- न्यालक्सोन
- पेनिसिलामिन
- प्रसियन ब्लु
- सोदियम नाइत्राइत
- सोदियम थायोसल्फेत
- देफेरोक्सामिन†
- दाइमर्क्याप्रोल†
- फोमेपिजोल†
- सोदियम क्याल्सियम इदेतेत†
- सक्सिमर†
- कार्बामाजेपिन
- दायजेप्याम
- लोराजेप्याम
- म्याग्नेजियम सल्फेत[note 5]
- फेनोबार्बितल
- फेनितोइन
- भाल्प्रोइक एसिद (सोदियम भाल्प्रोएत)
- एथोसक्सामाइद†
एक्युत एत्याकया वासः
- एसेताइलस्यालिसाइलिक एसिद
- आइबुप्रोफेन
- पारासितामोल
इम्युनोसप्रेसिभ् वासःतः
- एजाथायोप्रिन†
- साइक्लोस्पोरिन†
साइतोतक्सिक व एद्जुभेन्त वासःत
- एलोप्युरिनोल†
- एस्पार्जिनेज†
- ब्लियोमाइसिन†
- क्याल्सियम फोलिनेत†
- कार्बोप्लातिन†
- क्लोर्याम्ब्युसिल†
- साइक्लोफस्फामाइद†
- साइताराबिन†
- दाकार्बाजिन†
- द्याक्तिनोमाइसिन†
- दाउनोरुबिसिन†
- दोसेताक्सेल†
- दक्सोरुबिसिन†
- इतोपोसाइद†
- फ्लुरोयुरासिल†
- हाइद्रक्सिकार्बामाइद†
- इफोस्फामाइद†
- मर्क्याप्तोप्युराइन†
- मेस्ना†
- मेथोत्रेक्सेत†
- प्याक्लित्याक्सेल†
- प्रोकार्बाजिन†
- थायोगुआनिन†
- भिनब्लास्तिन†
- भिनक्रिस्तिन†
हर्मोन व एन्तिहर्मोनत
- देक्सामेथासोन†
- हाइद्रोकर्तिसोन†
- मिथाइलप्रेद्निसोलोन†
- प्रेद्निसोलोन†
- त्यामोक्सिफेन†
- बाइपेरिदेन
- लेभोदोपा + कार्बिदोपा
एन्तिएनेमिया वासःत
- फेरस सल्फेत
- फेरस सल्फेत + फोलिक एसिद
- फोलिक एसिद
- हाइद्रक्सोकोबालामिन
कोआगुलेसनय् असर याइगु वासःत
- हेपारिन सोदियम
- फाइतोमेनादायोन
- प्रोतामिन सल्फेत
- वार्फारिन
हेमोग्लोबिनोप्याथीइ छ्यलिगु मेमेगु वासःत
हि व हिया घटक
- फ्रेश फ्रोजन प्लाज्मा
- प्लेत्लेत कन्सन्त्रेत्स्
- रेद ब्लद सेल्त (ह्यांगु हि कोष)
- होल ब्लद
प्लाज्मां दयेकूगु वासःत
मनू इम्युनोग्लोबुलिनत
- मनूया साधारण इम्युनोग्लोबुलिन†
ब्लद कोआगुलेसन फ्याक्तरत
- कोआगुलेसन फ्याक्तर VIII†
- कोआगुलेसन फ्याक्तर IX†
एन्तिअञ्जाइनल वासःत
- बिसोप्रोलोल[note 38]
- ग्लिसेराइल त्राइनाइत्रेत
- आइसोसर्बाइद दाइनाइत्रेत
- भेरापामिल
एन्तिएरिद्मिक वासःत
- बिसोप्रोलोल[note 38]
- दिगक्सिन
- इपिनेफ्रिन (एद्रेनलिन)
- लाइदोकेन
- भेरापामिल
- एमियोदारोन†
हार्त फेलुअरय् छ्यलिगु वासःत
- बिसोप्रोलोल[note 38]
- दिगक्सिन
- इनालाप्रिल
- फुरोसेमाइद
- हाइद्रोक्लोरोथायाजाइद
- स्पाइरिनोल्याक्तोन
- दोपामिन†
एन्तिथ्रोम्बोतिक वासःत
- एसेताइलस्यालिसाइलिक एसिद
- स्त्रेप्तोकाइनेज†
एन्तिफङ्गल वासःत
- मिकोनाजोल
- सेलेनियम सल्फाइद
- सोदियम थायोसल्फेत
- तर्बिनाफिन
एन्ति-इन्फेक्तिभ वासःत
- म्युपिरोसिन
- पोतासियम परप्याङ्गानेत
- सिल्भर सल्फादायाजिन
एन्ति-इन्फ्लामेतरी व एन्तिप्रुराइतिक वासःत
- बेतामेथाजोन
- क्यालामिन
- हाइद्रोकर्तिसोन
छेँगूया दिफरेन्सियसन व प्रोलिफरेसनय् असर याइगु वासः
- बेञ्जोइल पर्अक्साइद
- कोल तार
- फ्लुरोयुरासिल
- पोदोफाइलम रेजिन
- स्यालिसाइलिक एसिद
- युरिया
स्केबिसाइद्स् व पेदिकुलोसाइद्स्
- बेञ्जाइल बेञ्जोएत
- पर्मेथ्रिन
अप्थाल्मिक वासः
मिखाय् छ्यलिगु वासःयात अप्थाल्मिक वासः धाइ।
रेदियोकन्त्रास्त मिदिया
- एमिदोत्राइजोएत
- बेरियम सल्फेत
- आयोहेक्जोल
- मेग्लुमाइन आयोत्रोक्जेत†
एन्तिसेप्तिक्स्
- क्लोर्हेक्सिदिन
- इथानोल
- पोभिदोन-आयोदिन
दिस्इन्फेक्तेन्त्स्
- क्लोरिन आधारित कम्पाउन्द
- क्लोरोजाइलेनल
- ग्लुतारल
- एमिलोराइद
- फुरोसेमाइद
- हाइद्रोक्लोरोथायाजाइद
- म्यानितोल
- स्पाइरिनोल्याक्तोन
- प्याङ्क्रियातिक इञ्जाइम्स्†
एन्तिएमेतिक वासःत
- देक्सामेथाजोन
- मेतोक्लोप्रामाइद
- अन्द्यान्सेत्रोन
एन्ति-इन्फ्लामेतरी वासःत
- सल्फासालाजिन
- हाइद्रोकर्तिसोन†
दायरियाय् छ्यलिगु वासःत
मस्तेगु दायरियाय् छ्येलिगु वासःत
एद्रेनल हर्मोनत व सिन्थेतिक सब्स्तिच्युत्त
- फ्लुद्रोकर्तिसोन
- हाइद्रोकर्तिसोन
कन्त्रासेप्तिभ्त
ओरल हर्मोनल कन्त्रासेप्तिभ्त
- एथिनिल इस्त्रायायोल + लिभोनर्गेस्तेरेल
- इथिनाइलइस्त्रादायोल + नर्इथिस्तेरोन
- लेभोनर्गेस्त्रेल
इञ्जेक्तेबल हर्मोनल कन्त्रासेप्तिभ्स्
- इस्त्रादायल साइपिओनेत + मेद्रोक्सिप्रोजेस्तेरोन एसेतेत
- मेद्रोक्सिप्रोजेस्तेरोन एसेतेत
- नर्इथिस्तेरोन एनान्तेत
इन्त्रायुतेराइन दिभाइसत
- कपर-दूगु इन्त्रायुतेराइन दिभाइस
इम्प्लान्तेबल कन्त्रासेप्तिभ्त
- लेभोनर्गेस्त्रेल-त्वतिगु इम्प्लान्त्
इन्सुलिन व दायबितिजया मेमेगु वासःत
- ग्लाइक्लाजाइद[note 43]
- ग्लोकागन
- इन्सुलिन इञ्जेक्सन (सोलुबल)
- इन्तरमिदियत-एक्तिङ्ग इन्सुलिन
- मेत्फर्मिन
प्रोजेस्तोजेन्स
- मेद्रोक्सिप्रोजेस्तेरोन एसेतेत
थाइरोइद हर्मोनत व एन्तिथाइरोइद वासःत
- लेभोथाइरोक्सिन
- पोतासियम आयोदाइद
- प्रोपाइलथायोयुरासिल
- लुगोलया सोलुसन†
दायग्नोस्तिक एजेन्त
- त्युबरकुलिन, प्युरिफाइद प्रोतिन देरिभेतिभ (पिपिदि)
सेरा व इम्युनोग्लोबुलिन्त
- एन्ति-दि इम्युनोग्लोबुलिन (ह्युमन)
- एन्ति रेबिज इम्युनोग्लोबुलिन (ह्युमन)
- एन्तितेतानस इम्युनोग्लोबुलिन (ह्युमन)
- एन्तिभेनम इम्युनोग्लोबुलिन [note 44]
- दिप्थेरिया एन्तितक्सिन
भ्याक्सिन (खोप)
- बिसिजि खोप
- कलेरा भ्याक्सिन
- दिप्थेरिया भ्याक्सिन
- हिमोफिलस इन्फ्लुएञ्जा ताइप बि भ्याक्सिन
- हेपाताइतिस ए भ्याक्सिन
- हेपाताइतिस बि भ्याक्सिन
- इन्फ्लुएञ्जा भ्याक्सिन
- जापानिज एन्सेफलाइतिस भ्याक्सिन
- मिजल्स् भ्याक्सिन
- मेनिङ्गोकोकल मेनिञ्जाइतिस भ्याक्सिन
- मम्प्स् भ्याक्सिन
- पर्त्युसिस भ्याक्सिन
- न्युमोकोकल भ्याक्सिन
- पोलियोमाएलाइतिस भ्याक्सिन
- रेबिल भ्याक्सिन
- रोताभाइरस भ्याक्सिन
- रुबेल्ला भ्याक्सिन
- तेतानस भ्याक्सिन
- ताइफोइद भ्याक्सिन
- भ्यारिसेल्ला भ्याक्सिन
- यल्लो फिभर भ्याक्सिन
- एत्राक्युरियम
- नियोस्तिग्मिन
- सक्सामेथोनियम
- भेकुरोनियम
- पाइरिदोस्तिग्मिन†
एन्ति-इन्फेक्तिभ एजेन्त्स्
- एसाइक्लोभिर
- एजिथ्रोमाइसिन
- जेन्तामाइसिन
- तेत्रासाइक्लिन
एन्ति-इन्फ्लामेतरि एजेन्त्स्
मायोतिक्स व एन्तिग्याउकोमा वासःत
- एसेताजोलामाइद
- लातानोप्रोस्त
- पाइलोकार्पिन
- तिमिलोल
एन्ति भास्कुलर एन्दोथेलियल ग्रोथ फ्याक्तर (VEGF)
अक्सितोसिक्स
- अर्गोमेत्रिन
- मिसोप्रोस्तोल
- अक्सितोसिन
- मिफेप्रिस्तोन - मिसोप्रोस्तोल†[note 46]
एन्तिअक्सितोसिक्स (तोकोलाइतिक्स्)
- इन्त्रापेरितोनियल दायालाइसिस सोलुसन (पाय्छि मात्राया)†
साइकोतिक ल्वचय् छ्यलिगु वासः
- क्लोर्प्रोमाजिन
- फ्लुफेनाजिन
- ह्यालोपेरिदोल
- रिस्पेरिदोन
- क्लोजापिन†
मुद दिस्अर्दरय् छ्येलिगु वासःत
दिप्रेसिभ दिस्अर्दरय् छ्येलिगु वासःत
- एमित्रिप्तिलिन
- फ्लुओक्सेतिन
बाइपोलार ल्वचय् छ्येलिगु वासःत
- कार्बामाजेपिन
- लिथियम कार्बोनेत
- भाल्प्रोइक एसिद (सोदियम भाल्प्रोएत)
एञ्जाइति दिस्अर्दरय् छ्येलिगु वासःत
अब्सेसिभ कम्पल्सिभ दिस्अर्दरय् छ्येलिगु वासःत
साइकोएक्तिभ पदार्थ छ्येला जूगु ल्वचय् छ्यलिगु वासः
- निकोतिन रिप्लेस्मेन्त थेरापि (NRT)
- मेथादोन†
एन्तिएज्मातिक व क्रोनिक अब्स्त्रक्तिभ पल्मोनरि दिजिजया वासःत
- बेक्लोमेथासोन
- बुदेसोनाइद
- इपिनेफ्रिन (एद्रेनलिन)
- इप्रात्रोपियम ब्रोमाइद
- साल्ब्युतामोल
ओरल
- ओरल रिहाइद्रेसन साल्त्स्
- पोतासियम क्लोराइद
प्यारेन्तेरल
- ग्लुकोज
- ग्लुकोज व सोदियम क्लोराइद
- पोतासियम क्लोराइद
- सोदियम क्लोराइद
- सोदियम हाइद्रोजन कार्बोनेत
- सोदियम ल्याक्तेत, कम्पाउन्द सोलुसन
- एस्कर्बिक एसिद
- क्याल्सियम
- कोलक्याल्सिफेरोल[note 47]
- अर्गोक्याल्सिफेरोल
- आयोदिन
- निकोतिनामाइद
- पाइरिदक्सिन
- रेतिनोल
- राइबोफ्लेभिन
- सोदियम फ्लोराइद
- थायामिन
- क्याल्सियम ग्लुकोनेत†
- एसेतिक एसिद
- बुदेसोनाइद
- सिप्रोफ्लोक्सासिन
- जाइलोमेताजोलिन
नियोनेततेत बिइगु वासःत
- क्याफिन साइत्रेत
- क्लोर्हेक्सिदिन
- आइबुप्रोफेन†
- प्रोस्ताग्लान्दिन इ†
- सर्फ्याक्तेन्त†
रुम्यातोलोजिकल ल्वचय् छ्येलिगु दिजिज मोदिफाइङ्ग एजेन्तत (DMARDs)
- क्लोरोक्विन
- एजाथायोप्रिन†
- हाइद्रक्सिक्लोरोक्विन†
- मेथोत्रेक्जेत†
- पेनिसिलामिन†
- सल्फासालाजिन†
- ^ A † indicates the medicine is a complementary item, for which specialized diagnostic or monitoring and/or specialist training are needed. An item may also be listed as complementary on the basis of higher costs and/or a less attractive cost/benefit ratio.
स्थानीय उपलब्धता व भाः स्वया थायोपेन्तलयात थुकिया वैकल्पिक वासःया रुपय् छ्यलेछिं
एन्ति-इन्फ्लामेतरी प्रभाव मखंगुलिं एन्ति-इन्फ्लामेतरीया रुपय् सिफारिस मदूगु।
वैकल्पिक हाइद्रोमर्फोन व अक्सिकोदोनय् सीमित।
There maybe a role for sedating antihistamines for limited indications (EMLc)
For use in eclampsia and severe pre‐eclampsia and not for other convulsant disorders.
For surgical prophylaxis.
Only listed for single‐dose treatment of uncomplicated ano‐genital gonorrhoea.
Do not administer with calcium and avoid in infants with hyperbilirubinemia
Procaine benzylpenicillin is not recommended as first-line treatment for neonatal sepsis except in settings with high neonatal mortality, when given by trained health workers in cases where hospital care is not achievable.
3rd generation cephalosporin of choice for use in hospitalized neonates.
Only listed for the treatment of life‐threatening hospital‐based infection due to suspected or proven multidrug‐resistant infection
Only listed for single‐dose treatment of genital Chlamydia trachomatis and of trachoma.
For use in combination regimens for eradication of H. pylori in adults.
Prothionamide may be an alternative.
FTC is an acceptable alternative to 3TC, based on knowledge of the pharmacology, the resistance patterns and clinical trials of antiretrovirals.
Potentially severe or complicated illness due to confirmed or suspected influenza virus infection in accordance with WHO treatment guidelines.
For the treatment of viral haemorrhagic fevers and in combination with pegylated interferons for the treatment of Hepatitis C.
To be used in combination with ribavirin.
To be used in combination with artesunate 50 mg.
For use in the management of severe malaria.
Not recommended in the first trimester of pregnancy or in children below 5 kg.
To be used in combination with either amodiaquine, mefloquine or sulfadoxine + pyrimethamine.
Other combinations that deliver the target doses required such as 153 mg or 200 mg (as hydrochloride) with 50 mg artesunate can be alternatives.
For use only for the treatment of P.vivax infection.
For use only in combination with quinine.
To be used in combination with artesunate 50 mg.
Only for use to achieve radical cure of P.vivax and P.ovale infections, given for 14 days.
For use only in the management of severe malaria, and should be used in combination with doxycycline.
Only in combination with artesunate 50 mg.
For use only in central American regions, for use for P.vivax.
For use only in combination with chloroquine.
To be used for the treatment of Trypanosoma brucei gambiense infection.
To be used for the treatment of the initial phase of Trypanosoma brucei rhodesiense infection.
To be used for the treatment of Trypanosoma brucei gambiense infection.
Only to be used in combination with eflornithine, for the treatment of Trypanosoma brucei gambiense infection.
Deferasirox oral form may be an alternative, depending on cost and availability.
Polygeline, injectable solution, 3.5% is considered as equivalent.
Includes metoprolol and carvedilol as alternatives.
Hydralazine is listed for use in the acute management of severe pregnancy‐induced hypertension only. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the availability of more evidence of efficacy and safety of other medicines.
Methyldopa is listed for use in the management of pregnancy‐induced hypertension only. Its use in the treatment of essential hypertension is not recommended in view of the availability of more evidence of efficacy and safety of other medicines.
For use in high‐risk patients.
In acute diarrhoea zinc sulfate should be used as an adjunct to oral rehydration salts
Glibenclamide not suitable above 60 years.
Exact type to be defined locally.
Or homatropine (hydrobromide) or cyclopentolate (hydrochloride).
Requires close medical supervision.
अर्गोक्याल्सिफेरोल can be used as an alternative.
For use for rheumatic fever, juvenile arthritis, Kawasaki disease.