कर्नाटक
From Wikipedia, the free encyclopedia
कर्नाटक (कन्नड: ಕರ್ನಾಟಕ), वा कर्णाटक , दक्षिण भारतया छगु राज्य ख। थ्व राज्यया पलिस्था नोभेम्बर १, सन् १९५६खुनु राज्य पुनर्गठन अधिनियमया अधीनय् जूगु ख। न्हापा थ्व मैसूर राज्यया नामं नांजा। सन् १९७३स पुनर्नामकरण याना थुकिया नां कर्नाटक जुवन। थुकिया सीमा पश्चिमय् अरब सागर, उत्तर पश्चिमय् गोआ, उत्तरय् महाराष्ट्र, पूर्वय् आंध्र प्रदेश, दक्षिण-पूर्व य् तमिल नाडु व दक्षिणय् केरलनाप स्वा। थुकिया कुल क्षेत्रफल ७४,१२२ वर्ग माइल (१,९१,९७६ कि.मि.)²) दु; थ्व भारतया कुल भौगोलिक क्षेत्रया ५.८३% ख। २९ जिल्लानापं थ्व राज्य भारतया च्यागु दकले तःधंगु राज्य ख। राज्यया आधिकारिक व दकले आपालं ल्हाइगु भाषा कन्नड ख।
कर्नाटक ಕರ್ನಾಟಕ | |||
— state — | |||
|
|||
दक्षिणावर्त,च्वय् देपां:पश्चिमी घाट, हम्पी, वृंदावन उद्यान, होयसालेश्वर प्रतिमा, कन्नड नसा, जोग प्रपात, ललितामहल, महाराजा महल, गोमतेश्वर, कलमकारी, (दथुइ) बादामी, विधान सौध व महिषासुर प्रतिमा दक्षिणावर्त,च्वय् देपां:पश्चिमी घाट, हम्पी, वृंदावन उद्यान, होयसालेश्वर प्रतिमा, कन्नड नसा, जोग प्रपात, ललितामहल, महाराजा महल, गोमतेश्वर, कलमकारी, (दथुइ) बादामी, विधान सौध व महिषासुर प्रतिमा | |||
Location of कर्नाटक | |||
निर्देशाङ्क | |||
देय् | भारत | ||
राज्य | कर्नाटक | ||
जिल्ला | २९ | ||
Established | १ नोभेम्बर, १९५६ | ||
राजधानी | बंगलुरु | ||
तःधंगु नगर | बंगलुरु | ||
राज्यपाल | हंसराज भारद्वाज | ||
मुख्य मंत्री | जगदीश शेत्तर (भाजपा) | ||
संसद (थाय्) | द्विसदनीय (२२४ + ७५) | ||
जनसङ्ख्या • सान्द्रता |
५२,८५०,५६२[1] (९वां) • 275.6/km2 (714/sq mi) | ||
व्यावहारिक भाय्() | कन्नड | ||
---|---|---|---|
ई लागा | IST (UTC+05:30) | ||
विस्तार | 191,976 square kilometres (74,122 sq mi) (8th)[2] | ||
ISO 3166-2 | IN-KA | ||
जाःथाय् | karunadu.gov.in/ |
कर्नाटक खँग्वःया उद्गमया यक्व व्याख्याय् दकले स्वीकृत व्याख्या थ्व ख कि कर्नाटक खँग्वःया उद्गम कन्नड खँग्वः करु, अर्थात हाकु वा तःज्जागु व नाडु अर्थात भूमि वा प्रदेश वा क्षेत्रं वःगु ख, गुकिया संयोजन करुनाडुया पूवंगु अर्थ हाकुगु भूमि वा तःजागु थाय् ख। हाकु खँग्वः थनया बयालुसीम क्षेत्रया हाकुगु चां वःगु ख व तःजागु देक्कनया पठारी भूमिं वःगु ख। ब्रिटिश राजय् थ्व थाय्या निंतिं कार्नेटिक खँग्वःया छ्यला याःगु दु, थ्व कृष्णा खुसिया दक्षिणपाखेया प्रायद्वीपीय भूमिया निंतिं प्रयुक्त दु, व मूलतः कर्नाटक खँग्वःया अपभ्रंश ख। [3]
प्राचीन व मध्यकालीन इतिहास स्वयेबिले कर्नाटक क्षेत्र यक्व तःधंगु शक्तिशाली साम्राज्यतयेगु क्षेत्र जुयाच्वंगु खनेदु। थ्व साम्राज्यतयेगु लाय्कूया विचारक, दार्शनिक, भाट व चिनाखँमितयेगु सामाजिक, साहित्यिक व धार्मिक संरक्षणय् थौंया कर्नाटक बुयावःगु ख। भारतीय शास्त्रीय संगीतया निगु हे रूप, कर्नाटक संगीत व हिन्दुस्तानी संगीतय् थ्व राज्यया महत्त्वपूर्ण योगदान दु। आधुनिक युगया कन्नड च्वमितयेसं दकले अप्व ज्ञानपीठ सम्मान त्याःगु दु।[4] राज्यया राजधानी बंगलुरु नगर ख; थ्व भारतय् स्थित तःच्वगु आर्थिक व प्रौद्योगिक ख्यःया अग्रणी योगदानकर्ता ख।