मेचे नेपाःया छगू मङ्गोल नश्लया जनजाति ख। थ्व जनजातिया नामं मेची खुसि व मेची अञ्चलया नां वगु ख। थ्व जनजातियात बोडो धायेगु नं या[2]।
इतिहास
थ्व जनजाति चीनया स्वशाषित लागा तिब्बतं दखिन वया आसाम, भुटान जुया नेपाः वगु ख[3]। थ्व जातिया च्वयातगु इतिहास ताहाक मजु। थ्व जाति किरांत जातिया छगू हः जुगु भाजु इमानसिंह चेम्जोङया विचा दु [4]।
जनसंख्या
सन् २००१या जनगणना कथं मेचेनेपाःया ८५औं तधंगु जनसंख्या दुगु जाति ख। इमिगु जनसंख्या ३,७६३ वा नेपाःया जनसंख्याया ०.०२ प्रतिशत ख[5]। थुकिलि झापा जिल्लाय् २९०३ मेचे दु। झापाय् १४०२ मिजं व १५०१ मिसा मेचे दु [6] ।
च्वनिगु थाय्
थ्व जाति नेपाःया पूर्वया मेची अञ्चलय् आपालं झापा जिल्लाय् च्वनि। थ्व जाति टिष्टा खुसि निसें कोशी खुसिया दथुया थासय् च्वनिगु या[7]।
बस्तित
मेचेतेगु वस्ती नेपाःया पूर्वया झापा जिल्लाय् दु [8]। इमिगु छेँय् न्ह्यने उत्तर दिशाय् 'नोमानो' धागु मू छेँ व उकिया न्ह्यने 'बाठौ' धागु पँया पूजा स्थल दै[9]। थुकिया दथुइ त्रिशूल थनातगु दै[10]।
नसात्वँसा
थ्व जातिं ला, न्या, अय्ला, जा आदि नयेगु, त्वनेगु यागु खने दु।
वसः
थ्व जातिया मिजंतेसं गाम्छा, लुङ्गी, गन्जी, पाइजामा फीगु या धाःसा मिसातेसं डोखना, हाल ब्लाउज व पर्सि सीगु या [11]।
समाज
थःयात किरातवंश धाइ। थ्व जातिया १६गु जात दु। थुकिलि ७गु जात ज्याया आधारय् देकातगु ख [12] । मेचेतेगु जात बसुमतारी, नार्जिहारी, छोङप्राङहारी, मछाहारी, खोन्ताइहारी, रोङदेहारी आदि ख[13]।
इहिपा
मेचेतेगु इहिपा थःगु हे जातिनाप व बोडोत नाप जुइगु या। थःगु खलःनाप इहिपा याये मज्यु। इमिगु इहिपा थ्व कथं जुइ[14]-
- विनान खछामाईनि हावा -मागी विवाह
- होम्मानै खछामाइनी हावा -घिस्याई विवाह
- दनखानानई अछामाईनी हावा -फकाइ विवाह
- लोओन हिन्जाउ हावा खछाम -वहुविवाह
- गाबाई दन्नाई हावा -घरज्वाईँ तैगु इहिपा
- डाङवा हावा: भातः सी धुंका मेम्ह भातः छेंय् हयेगु
नखः
थ्व जातिया नखः थ्व कथं दु[15]-
- बैशागु बच्छर -न्हु दँ
- ढोल पर्व -होली
- मोहनी- स्वन्ति
थ्व जातिं बाठौ व बालिखुङ्ग्री (शिव-पार्वती)यात थःगु आराध्य द्यःया कथं हनि।
भाषा
थ्व जातिया मू भाषा मेचे भाषा ख। आ वया थ्व जातिया मनुतेसं खेँ भाषा व अंग्रेजी भाषा थें न्यागु भाय् नं छ्य्लाच्वंगु दु। मेचे भाषा लोपवान जुयावनाच्वंगु खने दु [16] । मेचे भाषा मेचे जातिइ ८७.७% नं ल्हाइगु या [17]। मेचे भाषा चिनिया-सँदेय् भाषा परिवारया सँदेय्-बर्मेली शाखाया बर्मेली भाषा ख [18]।
अर्थतन्त्र
थ्व जाति न्हापा न्हापा गुंइ सिकार याना म्वाइगु जुसां थौंकन्हे वस्ती देका बुँज्या याना थःगु जीविका हनाच्वंगु खने दु। थ्व जातितेसं न्या लायेगु, अय्ला देकिगु, बुंज्या यायेगु आदि ज्या या।
लिधंसा
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
