From Wikipedia, the free encyclopedia
जीरा ( वनस्पति नाम : Cuminum cyminum ) Apiaceae परिवारको फूल फुल्ने बोट हो । यो पूर्वी भूमध्य सागरबाट भारत सम्मको क्षेत्रको मूल निवासी हो । प्रत्येक फलमा रहेको एक-बीउको बीउहरू सुकाइन्छ र खानाको मसलाको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यो सौंफ जस्तै देखिन्छ। संस्कृतमा जिरक भनिन्छ, जसको अर्थ खाना पचाउन मद्दत गर्ने हुन्छ।
एक अनाथ पृष्ठको रुपमा रहेको, अन्य विकिपृष्ठसित नजोडिएको वा एक-दुईवटा लेखहरूसँग मात्र जोडिएको हुनसक्छ। कृपया सम्बन्धित लेखहरूलाई यस पृष्ठ सूत्रसँग जोड्न सहायता गर्नुहोस् |
जीरा Cuminum cyminum | |
---|---|
वैज्ञानिक वर्गीकरण | |
जगत: | |
(श्रेणीविहीन): | Angiosperms |
(श्रेणीविहीन): | Eudicots |
(श्रेणीविहीन): | Asterids |
गण: | Apiales |
कुल: | Apiaceae |
वंश: | Cuminum |
प्रजाति: | C. cyminum |
वैज्ञानिक नाम | |
Cuminum cyminum L.[१] | |
नामकरण
जीरा संस्कृत शब्द "जिरक" बाट आएको हो, जसको अर्थ पाचनमा मद्दत गर्ने हो। यसको संज्ञानात्मक र पर्यायवाची शब्द 'जीरा' फारसीबाट आएको हो र उर्दूमा प्रयोग गरिन्छ। अंग्रेजी शब्द "cumin" पुरानो अंग्रेजी शब्द cyman वा ल्याटिन शब्द cuminum बाट आएको हो। यो शब्द मूल रूपमा ग्रीक शब्द κύμινον ( kuminon ), को ल्याटिनाइजेशनबाट आएको हो । यो हिब्रू भाषा کمون ( Kammon ) र अरबी भाषा كمون ( Cammon ) द्वारा समर्थित छ। शब्दको यो रूप धेरै पुरातन भाषाका शब्दहरूद्वारा समर्थित छ, जस्तै अक्कडियन भाषामा कामुनु , सुमेरियन भाषामा गामुन । माइसेनियन ग्रीक शब्द κύμινον ( kyuminou ) यसको सबैभन्दा पुरानो उदाहरण हो।
विवरण
जीरा एउटै नामको जैविक बिरुवाको बीउ हो (जैविक नाम: Cuminum cyminum )। यो बिरुवा अजमोद परिवार को एक सदस्य हो । बिरुवा ३०–५० सेन्टिमिटर (०.९८–१.६४ फिट) उचाइमा बढ्छ र यसको फल हातले काटिन्छ। यो नरम र चिल्लो छाला भएको वार्षिक बाली जडिबुटी हो। यसको डाँठमा धेरै हाँगाहरू हुन्छन् र बिरुवा २०-३० सेन्टिमिटर अग्लो हुन्छ। प्रत्येक हाँगामा २-३ उप-शाखाहरू हुन्छन् र सबै हाँगाहरू समान उचाइमा पुग्छन् जसका कारण यसले छाता जस्तो आकार लिन्छ । यसमा ५-१० सेन्टिमिटरको धागो आकारको नरम पातहरू हुन्छन्। तिनीहरूको अगाडि छाता आकारमा सानो सेतो वा हल्का गुलाबी फूलहरू फुल्छन्। प्रत्येक हाँगामा ५-७ फल समावेश गर्दछ।
मिसाएर दिनको ३\४ पटक रोग अनुसार मात्रा मिलाई खाएमा दीसा धेरै लागेको ठीक हुन्छ ।
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.