From Wikipedia, the free encyclopedia
Denis Diderot (* 5. Oktober 1713 in Langres; † 31. Juli 1784 in Paris) weer en franzööschen Schriever, Philosophen un Kunstkritiker. He höör to de bekannten Exponenten vun de Opklärung.
Tohopen mit D'Alembert hett he twuschen 1750 un 1776 de beröhmte Encyclopédie rutgeven un dor bi 6.000 vun de ganzen 72.000 Artikels sülms schreven. Gegen de Enzyklopädie hett dat veel Wedderstand geven un 1759 is se offiziell verbaden wurrn. Vun dor af an is dat bloß stickum wietergahn mit dat Wark. Sünnerlich vunwegen sien Instahn för Freeheit in de Religion, in de Gedanken un för sien demokraatschen Geist is de Enzyklopädie dormols as en Gefohr för de aristrokraatsche Sellschop ankeken wurrn. 1773 hett Diderot ene journalistische Reis dör de Nedderlannen maakt. Tohopen mit Baruch de Spinoza un Pierre Bayle is Diderot de wichtigste Philosoph vun de radikale Opklärung. Begraven liggt he in de Eglise Saint-Roch in Paris.
Diderot weer dat tweete Kind vun maître coutelier Didier Diderot[1][2][3] und den siene Fro Angélique Vigneron (12. Oktober 1677–1. Oktober 1748),[4][5]. Sien Vadder höör to de Jansenisten to un weer Meester bi de Metzmakers un stunn sik good. Siene Mudder weer de darteinste Dochter vun en Garver tanneur[6][7] ut de Bischopstadt Langres in de Champagne. Sien Grootvadder Denis Diderot (1654–1726) hett an’n 20. Juni 1679 Nicole Beligné (1655–1692) freet,[8] de Dochter vun den Metzmakermeester[9] François Beligné (1625–1697). Grootvadder un Grootmudder harrn tosamen negen Kinner, een weer de Vadder vun Denis Diderot.[10][11]
Denis Diderot hett noch fief jungere Geswister harrt, man dor sünd twee vun as Kinner sturven. Mit siene Suster Denise Diderot (1715–1797)[12] hett he sik tiedleevs bannig good verstahn, he hett ehr Sœurette (lüttje Suster) nömmt. Mit sien jungern Broder Pierre-Didier Diderot (1722–1787),[13] hett he sik faken in’e Plunnen harrt. Düsse Broder is later Paster un Kanoniker vun Langres wurrn. En annere Suster mit Naam Angélique Diderot (1720–1749) is as Nonn in den Ursulinen-Orden intreden.
Denis Diderot is in dat Huus N° 9 de la place dans le centre ville de Langres,[14] in dat Zentrum vun Langres boren. De Platz, wo dat Huus steiht, driggt vundagen sien Naam[15] Dofft wurrn is he an’n Freedag, 6. Oktober 1713 in de Église Saint-Pierre-Saint-Paul de Langres.[16] Vun sien 12. Johr af an hefft siene Ollern dat dor up anleggt, dat he Preester weern scholl. Dat weer 1725. An’n Dunnersdag, 22. August 1726 kreeg he vun’n Bischop vun Langres de Tonsur. Dor harr he de Nedden Weihen mit weg un kreeg dat Recht, sik nu Abbé to nömen un droff in Preesterkledaasch rum lopen un sik Soutane un Beffken an trecken.[17] So scholl he in nich allto lange Tied de Pröve vun sien Onkel na de Mudder ehre Sieten hen overnehmen un Kanonikus weern. Düsse Onkel weer Kanonikus Vigneron, Chanoine de Langres an de Cathédrale Saint-Mammès de Langres[18]
In Langres hett he toeerst en Jesuitenschool besocht.[19] De Jesuiten weern 1621 na Langres kamen un harrn dor 1651 midden in de Stadt en School boot. En poor Johre nadem Diderot de School verlaten harr, is düsse Scholen 1746 afbrennt un stracks wedder upboot wurrn. Dor is denn dat hüdige Ancien Collège des Jésuites bi tostanne kamen. De Schoolmeesters vun Diderot sünd bekannt. Dor hannelt sik dat um Père Beaucamp (* 1701) in de Cinquième (twolft un darteinst Schooljohr, 1723–1725) un in de Quatrième (1725–1726) bi, un um Desprez (* 1703) in de Troisième (1726–1727) un in de Seconde (1727–1728). As Rekter weern togange Père la Chapelle (1650–1725) in de Tied vun 1722 bit 1725, folgt vun Père Fuzée (1658–1727) bit 1727 un tolest Père Boulon (1670–1732) bit 1731.[20]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
