From Wikipedia, the free encyclopedia
De Bundsautobahn 9 (Afk.:BAB 9, in Kortform ok A 9 nöömt) is en bundsdüütsche Autobahn, de Berlin över 529 km mit München verbinnen deit. Dorbi verlöpt se dör de Bundslänner Brannenborg, Sassen-Anholt, Sassen, Döringen un Bayern.
De Bundsautobahn 9 is vun 1936 an in mehrere Deelafsneden apenmaakt worrn. De eerste Afsnitt weer 164 km lang un föhrt vun’t hüütige Krüüz Schkeuditz na Bad Berneck. In’t Johr 1941 weer noch de tweete 3,7 km lange tweete Richtfohrbahn in’t Rebeet vun’n Hiernbargafstieg bi Schnaittach freegeven. Se weer denn vun Berlin bit München dörgahns to befohren. Dormit is se een vun de öllsten Autobahnen in Düütschland, de överregionale Bedüden hett. Bit to de ne’en Tellwies för Autobahnen ut dat Johr 1974 harr de Streck in de Bundsrepubliek de Beteken A 3.
En Deel vun de Autobahn weer na’n Tweeten Weltkrieg bit to de düütschen Weddervereenigen as een vun dree Transitstrecken vun Westdüütschland na West-Berlin. De Deel op’t Rebeet vun de DDR weer tomeist in en gresigen Tostand, ofschoonst de Bundsrepubliek för de Transitstrecken Ünnerholt betahlt hett. Oorsprünglich weer de Fohrbahn ut Betonplatten konstrueert. Op dat Deelstück twüschen de Raststeed Rodaborn un de Affohrt Schleiz weer se deelwies sogor ut Koppsteenplaaster boet, de to de Tiet vun de DDR överasphalteert worrn is. Mitt vun de 1980er Johren is de Asphalt wedder wegmaakt worrn, un de Fohrbahnbelag weer wedder ut Beton maakt.
Twüschen 1945 un 1966 weer de A 9 in Hööch op de bayerisch-döringischen Grenz ünnerbroken, vun wegen dat de Saalebrüch gegen Enn vun’n Tweeten Weltkrieg vun düütsche Truppen tonichten maakt weer. De Verkehr is den Tietruum över de A 72 ümleidt worrn. De Grenzövergang weer bi Heinersgrün, denn güng dat över Plauen wieter över Schleiz torüch op de A 9 (vun 1946 bit 1951) oder över de A 72 na Töpen un wieter över de B 2 na’n ne’en Grenzövergang Töpen-Juchhöh un denn torüch op de A 9 (1951 bit 1966)[1]. Bit to de düütshen Weddervereenigen weern de beiden Fohrbahnen in’n Noordafsnitt nich dör Boinrichten vun’nanner scheedt.
An’n 30. Juni 2004 is de öllste Autobahnraststeed vun Düütschland, Rodaborn bi Triptis, dichtmaakt worrn. De Grund dorför weer de Utbo vun de Autobahn op söss Sporen. Rodaborn weer 1928 as Gaststeed för Utfohrten vun de Börgers vun Triptis apenmaakt worrn. Mit den Bo vun de Rieksautobahn 1936 is dat de eerste Autobahnraststeed vun Düütschland worrn. To Tieten vun de DDR is se in de 1970er Johren dichtmaakt worrn un weer 1986 blots för Transitreisende wedder apenmaakt.
De Stadtinfohrt vun München weer in fröhere Johren vun’t Krüüz München-Noord as A 990 plaant.
.jpg)
De A 9 is en wichtige Verkehrsverbinnen twüschen de beiden Millionenstäder Berlin un München. Wiel dat süüdliche Enn in’n Stadtdeel Schwabing in München ennt, liggt ehr Anfang in’n Noorden ruchweg 30 km vör de Stadtgrenz vun Berlin, woneem se in’n Süden vun Potsdam an’t glieknöömte Autobahndreeeck in den Berliner Ring, also in de A 10 münnt.
Ne de düütschen Weddervereenigen is de A 9 dörgahns vun’t Autobahndreeeck Potsdam bit na’t Autobahnkrüüz Nürnbarg op söss Fohrstriepens utboet worrn. Mit en Opkamen vun 50.000 Fohrtüüch an’n Dag bi Bayreuth in’t Johr 1990 weer de Autobahn meist vullkamen utlast. Siet 2006 gifft dat blots in Döringen noch Afsneden mit veer Fohrstriepens ahn Standspoor. Dat bedröpt to’n een dat Hermsdorfer Krüüz un to’n annern üm en 19 km lang Stück süüdlich vun de Anslusssteed Triptis. Dat is de eenzige Afsnitt, de bit hüüt nich fardigstellt weer, vun wegen dat ut Geldmangel bit hüüt de Utbo vun de A 4 vörtogen worrn is. Dorto kummt, dat versöcht worrn is över Utschrieven private Geldgevers för dat Projekt to finnen, de över de Lastwagen-Maut torüchfinanzeert warrn schülln (dat so nöömte A-Modell).
Dat schall för en betere Gööd vun de Fohrbahn bi gliektietig gauer’t Fardigstellen sorgen. So lange de Utschrieven aver noch anduert, künn mit den Bo nich anfungen warrn, de op en Duer vun dree Johren plaant is. De Samtutbo vun de A 9 warrt an’t Enn ruchweg 25 Johren bruukt hebben. De Afsnitt vun Krüüz Nürnbarg bit na’t Autobahnkrüüz München-Noord is al in de 1970er Johren op dree Fohrstriepens plus Standstriepen in jede Richt utboet worrn.
De Neebostreck Ingolstadt-München vun de Düütschen Bahn verlöpt över wiete Strecken parallel to de A 9. Se is de Wieterföhren vun de Streck Berlin-Nürnbarg. Siet 2006 warrt de oorsprünglich plaante Utbo vun’t Dreeeck Holledau to en Autobahnkrüüz diskuteert. Dorbi geiht dat aver nich mehr üm’t Verlängern vun de A 93 na Augsborg, man üm den Ansluss vun den Landkreis Pfaffenhofen.
De Afsnitt twüschen dat Autobahnkrüüz Neufahrn un dat Autobahnkrüüz München-Noord weer toletzt in’t Johr 2008 mit dörsnittlich 143.000 Fohrtüüch, to Spitzentieten bit to 184.000 Fohrtüüch an’n Dag belast un is nu op acht Fohrstriepens utboet worrn.
Twüschen de Anslussstseed (AS) 5 – Niemek un de AS 6 – Kleen Martsääns warrt de Hagenbrüch passeert, de ok „Millionenbrüch“ nöömt warrt. De Beteken betütt sik dorop, dat de Brüch ut Backsteen boet is un de Volksmund vun Millionen vun Tegels (Backstenen) snacken de, de dorför verboet worrn wesen schüllt. In’t Kunzept vun de Rieksautobahn weer an disse Steed en Parkplatz vörsehn, de in Fohrtricht München hüüt noch op de rechten Siet to sehn is. An de Elvbrüch Vockerode twüschen de Anslusssteden 8 – Coswig un 9 – Vockerode weer in’t Kunzept vun de Rieksautobahn ok en Parkplatz vörsehn, de jüst so vundaag noch to sehn is.
In de Neeg vun de Anslusssteed 10 – Dessau-Oost bestünn siet 1939 dat „Rieksautobahnbaad Mildensee“ mit Ümtehkabienen un Gastweertschopsbedrief. Dorför is en Kieskuhl renatureert worrn, ut de Bomaterial för de Autobahn un Tobringestraten wunnen worrn is. Vundaag deent de Kuhl ünner den Naam „Strandbaad Adria“ to’n Verholen.
Süüdlich vun de Anslusssteed 11 – Dessau-Süüd is al bi’n Bo en Gaufohrstreck för Rekordfohrten un Autorennen („Rennstrecke Dessau“) vörsehn worrn, de mit lieke Streckenföhren, dörgahn Betonbelag un Bagenbrüchen ahn Pielers inricht worrn is. Dor sünd Hoochsnelligkeitsfohrten maakt worrn un bit in de 1950er Johren ok Autorennen. Blangen de Fohrbahn na München steiht dat Denkmol för den Rennfohrer Paul Greifzu, de 1952 verunglückt un doodbleven is. För de Autofohrers is dat Denkmol aver nich to sehn. Wiel den Tweeten Weltkrieg weer de Afsnitt twüschen de AS 11 – Dessau-Süd un de AS 12 – Wolfen as Autobahn-Helpsflaagplatz vörsehn. Wat dor jemols en Fleger lannt is, is nicht bekannt. To Tieten vun de DDR weer de Afsnitt as Helpsflaagplatz för de GSSD reserveert. Mit den Utbo op söss Fohrstriepens 1995 is disse Afsnitt 3+1+3 utboet worrn, so dat Flegers dor vun’t Prinzip her jümmer noch lannen künnen. Man, de Middelleidplanken bestaht dor ut opsette Betonelementen mit Eerdophüpen un Gröönplanten.
Dat Schkeuditzer Krüüz (15) is dat eerste Autobahnkrüüz in Düütschland, dat as Kleeverblatt utföhrt worrn is un 1936 för’n Verkehr freegeven worrn is. Wieter na Süüden to, liggt dicht bi de Anslusssteed Rudolphstein (30) de Raststeed Frankenwoold, de as een vun twee Raststeden in Düütschland en Brüchenrestaurant hett.
An’n Hienbarg twüschen de Anslusssteden Hormersdorf (47) un Schnaittach (48) wiest de Richtfohrbahnen al vun Anfang an ünnerscheedliche Trassen op. Bi’n Utbo op söss Sporen is dat Splitten vun de Fahrbohnen bibehollen worrn, man de Verloop weer ännert.
Das Autobahnkrüüz Nürnbarg (51) weer fröher en Autobahnklever un is denn so ümboet worrn, dat de Överleiden ut Richt vun München na de A 3 in Richt Würzborg op veer Striepens na Westen aftwiegt. Disse Ümbo weer ut en Tiet, as de A 9 nöördlich vun Nürnbarg blots wenig Verkehr harr, wiel de Verkehr in Richt Würzborg ümso starker weer. De binnere ööstliche Afsnitt vun’t KLeeblatt dröff blots vun de Stratenmeesteree bruukt warrn un is noch mit – wohrschienlich original- – Plaasterstenen boet
Twüschen de Anslusssteden Denkendorf (59) un Altmühltal (58) warrt de dreestriepte Fohrbahn in Richt Noorden splitt: Een Striepen verlöpt op de ollen Richtfohrbahn, wiel twee över de fröhere Gegenfohrbahn föhrt. Disse beiden Striepens sünd för Lastwagens un Autos mit Anhangers sparrt. För de Richtfohrbahn na Süüden is en ne’e flachere Dreestriepte Ramp boet worrn, de en egen Trass opwiest.
Vun’t Johr 2000 bit to’n Boanfang op acht Striepens weer de Afsnitt twüschen de Krüzen München-Noord (72) un Neufahrn (68) een vun de eersten in Düütschland, op de in Spitzentieten de Standstriepen as tosätzlichen Fohrstriepen freegeven warrn künn. De achtstriepige Utbo is för den Afsnitt twüschen Neufahrn un dat Dreeeck Holledau nich aftosehn, so dat hier jüst so en Anlaag in’n Bo is[2].
Op de Streck twüschen Bad Dürrenberg un Halle warrt op de A 9 twölfmol de Grenz twüschen de Länner Sassen un Sassen-Anholt dweert, vun wegen dat de Streckenverloop stedenwies mit den Grenzverloop övereenfallt.
An’n 9. August 1968 is bi Langenbrück en Passageerfleger op de Autobahn stört. Dorbi sünd de 48 Lüüd an Boord ümkamen.
En vun de swoorsten Unfäll in’n Stratenverkehr in de düütsche Historie is an’n 19. Oktober 1990 in de Münchberger Senke passeert. Dor geev dat in’n Nevel en Massenunfall, bi den teihn Lüüd doodbleven un 120 Minschen besehrt worrn sünd. Alltohopen hebbt 170 Autos wat dorbi afkregen. In’t Johr 2000 weer de Fohrbahn in’n Rahmen vun den sösssporigen Utbo för meist 70 Millionen Euro op en Daalbrüch verleggt, üm ut den Nevel ruttokamen, den dat dor fakener gifft. De Fohrbahn liggt nu op meist 500 m Streck ruchweg 18 Meter höger as vörher. Liekers geev dat an’n 11. April 2003 in de Münchberger Senke noch mol en Massenunfall dör to hoge Snelligkeit bi Sneefall un gliektietigen Sünnschien. Ditmol weern 180 Autos bedeeligt, aver dor is nümms bi doodbleven. Twee Johren later is dorophen in beide Richten twüschen de Anslusssteden Münchberg-Süüd un -Noord en Streckenleitanlaag inricht worrn. Wietere Massenunfäll hett dat siet de Tiet nich mehr geven.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
