Mit de Eerststimm warrt bi de Bundsdagswahl un ok bi vele Landdagswahlen in Düütschland en Direktkandidat in’n egenen Wahlkreis wählt. Man seggt mitünner ok Wahlkreisstimm dorto. De Direktkandidat, de de relative Mehrheit vun de Eerststimmen kriggt, tütt direkt in’t Parlament in. Dormit stellt de Eerststimm seker, dat över de Wahlkreisen all Regionen in’t Parlament vertreden warrt. In en nichpersonaliseert Proporzwahlrecht ahn Wahlkreisen is dat nich automaatsch so.
In’t Gegendeel to de Tweetstimm warrt mit de Eerststimm aver nich doröver afstimmt, wo stark en Frakschoon in’t Parlament is, man dormit warrt blots en Kandidat vun de Wahllist vun de Partei gegen den wählten Wahlkreiskandidaten uttuuscht. Dat kann dorbi ok vörkamen, dat dör de Eerststimmen mehr Direktkandidaten in’t Parlament wählt warrt, as de Partei na jemehrn Andeel vun Tweetstimmen tostahn doot. Dormit kriggt de Partei tosätzliche Mandaten, de as Överhangmandaten betekent warrt.
Na dat Wahlrecht gellt de Eerststimm wieterhen, ok wenn de Tweetstimm op’n Wahlzedel ungüllig is.[1]
Afsehn vun de Överhangmandaten, de bi eenige Landdagswahlen (bit 2009 ok bi de Bundsdagswahl) den Proporz ännern künnt, speelt de Eerststimm keen Rull för’t Verdeelen vun de parteipolitische Sitten in’t Parlament. Faken weer se dorüm as Stimm „ahn Weert“ afdoon. Enige wullen ehr sogor dat se ünnern Disch fallen laten warrt. Bi all Landdagswahlen mit Eerststimm un siet 2013 ok bi de Bundsdagswahl warrt Utglieksmandaten vergeven, de den richtigen Proporz vun de Tweetstimmen wedder herstellen schüllt. Man, bi enige Landdagswahlen is de Utgliek na baven ingrenzt, so dat de Proporz mitünner doch afwieken deit.[2]
En Kritikpunkt is ok dat Fehlen vun en Steekwahl, wodör de wählte Kandidat mitünner gor nich vun de Mehrheit vun all Wählers wählt worrn is. För de Wählers bedüüt dat, dat se överleggen mööt, wokeen vun de Direktkandidaten överhaupt de Chance op en Mehrheit hett, üm de egen Stimm nich to verdoon. Anners weer dat en Vördeel för en Kandidat, den man jüst nich hebben will.
Op den annern Siet gifft de Eerststimm aver ok en Mööglichkeit, as enkelte Person in’t Parlement to kamne, ahn dat een op de Landslist vun en Partei opstellt worrn is, so as to’n Bispeel Hans-Christian Ströbele bi de Bundsdagswahl 2002.
Bi enige Landdagswwahlen warrt de Eerststimm ok as Personenstimm betekent. Dat warrt vun Kritikers vun’t Bundswahlrecht as beter ansehn, vunwegen dat sik Eerststimm so anhöört as weer se mehr weert as de Tweetstimm.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
