Mali

Mali, offisjeel de Reppubliek Mali is n laand in West-Afrika, umslötn duur aandere laandn. In t noordn greanst t an Algerieje, in t oostn an Niger, op t zuudn Burkina Faso en Ivoorkuste, Guinea op t zuudwestn en Senegal en Maritanië op t westn. t Is 10.553.397 kilometer in t veerkaant en dr wont 14,5 miljoen leu. De heuwdstad is Bamako.

Reppubliek Mali République du Mali (Fraansk) Mali ka Fasojamana (Bambara)
Vlagge van Mali	Woapn van Mali
Kaarte van Mali
Informasie
Sproaken	Fraansk (offisjeel), Bambara en mear
Heufdstad	Bamako
Regeringsvörm	Republiek
Laand en inwonners
Oppervlakte - Water	1.240.192 km² 1.6%
Inwonners - Dichtheid	19.553.397 (2020) 30.3 inw./km²
Koordinaten	12° 39′ N, 8° 0′ W12.65-8
Oaverig
Volksleed	"Pour l'Afrique et pour toi, Mali"
Munteenheid	West-Afrikaanse CFA frank ((XOF))
Tiedzone	GMT
Web | Kode | Tel.	.ml | MLI | 223

Mali hef acht strekn en op t noordn lig t nen eande in de sahara, terwiel't in t zuudn, woer't de meeste leu wont, de riviern Niger en Sénégal lignt. De ekonomie van t laand mut t hebn van laandbouw en viskerieje. De belangriekste groondstofn van Mali zeent goold (woermet ze doarde-grötste delver zeent van Afrika^[1]) en zoolt. Zowat de helfte van de inwonners verdeent oonder de internasjonale oarmoodsliene van USD 1,25 op n dag^[2].

t Hudige Mali hef oonderdeel ewest van dree West-Afrikaanse keaizerriekn dee't haandel laanks de Sahara beheardn: t Ghanese Riek, t Malinese Riek (woer't Mali n naam van hef) en t Songhai-Riek. Tiedns de gooldne eeuw leup Mali vuurop met reknkeunde, stearnkeunde, literatuur en keunst^[3][4] Op t heugtepeunt in 1300 was Mali ene van de grötste riekn van de wearld.^[5] In n 19den eeuw, tiedns de Wedloop um afrika nöm Fraankriek Mali in en maakn t deel van Fraans Soedan. Det heetn toertieds de Soendanse Reppubliek en vereanigen zik met Senegal in 1959 en wör in 1960 onofhaankelik as de Federasie van Mali. Kort doarop treuk zik Senegal terugge oet de federasie, woerop de Soedanese Reppubliek zik oetreup as Onofhaankelike Reppubliek Mali. Langen tied was dr ne eenpartiejregearing, mer in 1991 was dr ne stoatgreep woernoa't dr nen groondwet wör daleskreewn en Mali oet ereupn as demokratiesen stoat met meardere partiejn.

Januwoari 2012 begun dr nen stried in Mali. 22 meart 2012 nömn n antal jonge soldoatn t paleis van n presideant in en verkloarn de regearing op eheewn en de groondwet verdoane.^[6]6 April 2012 verkloarn de rebeln van de Nasjonale beweaging vuur de bevrieding van Azawad (NBBA) de ofskeaiding van nen niejn stoat: Azawad.^[7] Kort doarop kreeg de NBBA hulpe van Islamitiese groepn dee't zik bie Al Qaeda reknt en leut de NBBA öare plann vuur ofskeaiding voarn. De soldoatn dee't de macht greepn, leutn de presideant Dioncounda Traoré wier an t heuwd van n stoat, mer bleewn zelf nog völle macht hooldn. 11 januwoari 2013 gung t Fraanske leager dr hen oonder Opération Serval, um in te griepn in de stried.^[8] De tiedelike woarnemnde regearing wil gearne verkiezingsdeage hooldn, noa at n opstaand is op elöst.

Verwiezingn

1. Mali gold reserves rise in 2011 alongside price Bekekn op 17 januari 2013
2. Human Development Indices, Tabel 3: Human and income poverty, p. 35. Bekekn op 1 juni 2009
3. Topics. MuslimHeritage.com (2003-06-05). bekekn op 8 oktober 2012.
4. Sankore University. Muslimmuseum.org. Bekekn op 8 oktober 2012.
5. Mali Empire (ca. 1200- ) | The Black Past: Remembered and Reclaimed. The Black Past. Bekekn op 8 oktober 2012.
6. Adam Hossiter Soldiers Overthrow Mali Government in Setback for Democracy in Africa. New York Times (22 meart 2012)
7. Lydia Polgreen and Alan Cowell, "Mali Rebels Proclaim Independent State in North", "New York Times" (6 april 2012)
8. Le Monde. "Mali – la France a mené une série de raids contre les islamistes". 12 januwoari 2013 Bekekn op 13 januwoari 2013