From Wikipedia, the free encyclopedia
In Tlalticpactli in inic eyi nehnencacitlalli Tonatih Ichan co, in inic macuilli ipal ioctacayo huan in tlacempanahuia inic tetzactic nehnencacitlalli itechpa octacayotl. Molini ipan ce achi elíptica iyahualoyan in Tonatiuh in coyahuac 150 000 000 km. Teyoh nehnencacitlalli tlalmatilizca ayini tlein ca tlachihualli ic atililli tetl ipan cemanqui tlaoliniliztli iihtic, iayiliz quichihua ce chicahuac campo magnético. Ipan inon totoncaatililli mohuilana in tlacuahualli tetl nozo in tlalehuatl, ipan in tlein cateh in ilhuicaatl ihuan in cemantoc tlalli.
Tlalticpactli .svg){kind=small} | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | |||||||
| Machiyōtl |   | ||||||
| Xonecuilli tlanōnōtzaliztli | |||||||
| Huēyi tlahcomalacayōllōtl | 149,597,887.5 km | ||||||
| Tepitōn tlahcomalacayōllōtl | 149,576,999.826 km | ||||||
| Ahhuehcātōnatiuhyōtl | 0.983 ua | ||||||
| Huehcātōnatiuhyōtl | 1.017 ua | ||||||
| Radio medio | 149,597,870 km | ||||||
| Excentricidad | 0.0167 | ||||||
| Malacaohcāhuitl | 356.2564 | ||||||
| Velocidad orbital media | 30.287 km/s | ||||||
| Īxpeyāhualiztli | 1,57869° | ||||||
| Mētztli | 1 (Metztli) | ||||||
| Iuhcāyōtechcopa | |||||||
| Diámetro ecuatorial | 12,756.28 km | ||||||
| Diámetro polar | 12,713.50 km | ||||||
| Diámetro medio | 12,742.00 km | ||||||
| Tlatēxxīnepalōni īpan | 510,065,284.702 km² | ||||||
| Pipincāyōtl | 5.974×1024 kg | ||||||
| Tlahco pozāhuacāyōtl | 5.515 g/cm³ | ||||||
| Tlaīxpayōtl etilizzōtl | 9.78 m/s² | ||||||
| Mimiloliztli cahuitl | 23.9345 h | ||||||
| Inclinación axial | 23.45° | ||||||
| Tlaīxpayōtl iztācayōtl | 31 - 32% | ||||||
| Velocidad de escape | 11.186 | ||||||
| Tlaīxpayōtl Totōncāyōtl |
| ||||||
| Ehēcaololōlli ītlanōnōtzaliz | |||||||
| Pātzoliztli īehēcaololōlli | 101,325 kPa | ||||||
| Ehecatehuiltic | 78.08% | ||||||
| Ehecayoh | 20.95% | ||||||
| Alcón | 0.93% | ||||||
| Tecolli omehecayoh | 355 ppmv (variable) | ||||||
| Yancuiquehecatl | 18.2 ppmv | ||||||
| Tonatiuyoh | 5.24 ppmv | ||||||
| Metano | 1.72 ppmv | ||||||
| Criptón | 1 ppmv | ||||||
| Ayocoxqui | 5 ppmv | ||||||
| Óccito nitlozo | 0.31 ppmv | ||||||
| Cuzenón | 0.08 ppmv | ||||||
| Tecolli cemehecayoh | 0.05 ppmv | ||||||
| Ozono | 0.02 - 0.03 (variable) | ||||||
| Clorofluorocarporos | 0.02 - 0.03 ppbv | ||||||
| Apoctli | <4% (variable), no computable para aire seco | ||||||
| nehnencācītlalli ītlachīhualiz | |||||||
| Tliltepoztli | 34.6% | ||||||
| Ehecayoh | 29.54% | ||||||
| Tecpatli | 12.7% | ||||||
| Macnecio | 2.4% | ||||||
| Iztactepoztli | 1.9% | ||||||
| Tlequiquiztlalli | 0.05% | ||||||
| Occe | 3.65% | ||||||
In centetl nehnencacitlalli in tlein nemachilia quipiya yoliliztli. In Tlalticpactli oncah in neneuhqui nelhuayotl in tlein in Tonatiuh ihuan in Tonatiuh Ichan.
In 71% itlaixpayo in Tlalticpactli tlaapacholo. In centetl nehnencacitlalli ipan in canin in atl tlatectli tlacuahuac, atic ihuan ehecatl ipan in tlaixpayotl. In atl neconi ic in yoliliztli. Inome ce teyoh nehnencacitlalli in Tonatiuh ichanco in canin oncah quiyahuitl, in occe Titán.
In Tlalticpactli in centetl citlaltapayolli in canin oncah ayini tlalamatiliztli[1]; in Chichilcitlalli ihuan in Citlalpol hueli oquipixqueh tlalamatiliztli, tel cahualo.
Ipan in tlahtollotl oquineneltocac nepapan iuhcayotl itechpa in Tlalticpactli; in huehcauh greciatlacah oquineltocaqueh in tlein in Tlalticpactli ocatca ce ixtlahuatl yahualli, matzacqui in atoyatl Oceano (Homero). In Pitargorasneltocayotl ihuan Platón oquineltocaqueh tlein in Tlalticpactli ocatca cetentetl yectic tlaololli. Aristóteles ocatca in aquin oquinextih in tlein in Tlalticpactli ocatca ololihuic in ihcuac cualo Metztli in canin motta in tlein in Tlalticpactli icehual yahualtic. Ihuicpa in ihcuac in tetlatlaniliztli ocatca in octacayotl.
Ipan in huehcauh mexihcatl tlaneltoquiliztli, in Tlalticpactli oquixiptlahtic ic in Cipactli, in tlein in teteoh oquixelohqueh ipan in tlalli ihuan in ilhuicatl.
In axcan nemachilia tlein in Tlalticpactli iiuhcayo cah Tlalticpacteuh.
In Tlalticpactli quipiya nahui hueyi tlaxeloliztli nozo tlapachiuhcayotl: in tlalolololli, in aolololli, in ehecaolololli ihuan in yolilizolololli. Inin tlapachiuhcayotl ahmo quipiyah in neneuhqui química tlachihualiztli ihuan yelizyotl itlalmatiliz.
Oncateh ome machiyotl ipampa quihtoah in Tlalticpac: in Ahtlalolinilizzotl[2] ihuan in Tlalolinilizzotl[3].
In Tlalticpactli in centetl nehnencacitlalli ipan in totonatiuh ichan in oncan atic tlaixpayotl. In atl quipachoa in 71% itlaixpayo in Tlalticpactli (in 97% poyec atl ihuan in 3% ahmo poyec atl), in quinchihua in macuilli ilhuicaatl ihuan in chicuace cemantoc tlalli.
Cah in Tlalticpactli ipan in cualli huehhuehca ixquich in Tonatiuh ipal quipiya atic atl tlaixpayopan. Tel, ahmo in tlachihualiztli totoncapixcalli[13], in atl Tlalticpac cehuetzizquia in atl. In achtopa in Tonatiuh ichan, in Tonatiuh oquintlaz achi tonameyotiliztli tlein axcan, tel in ilhuicaatl ahmo ocehuetz ipal in inic ce tlayocoyaliztli iehecaololol in Tlalticpactli oquipix miac CO2, auh ocatca chicahuac in tlachihualiztli totoncapixcalli. In aolololli itex achi ixquich 1.4×1021 kg.
In Tlalticpactli quipiya tetzactic ehecaolololli, mochihua in 78% ic ehecatehuiltic, 21% ic ehecayoh ihuan 1% ic argón, ihuan in tepiton occe ehecatl iuhqui tecolli omehecayoh[14] ihuan apoctli. Iyeliz in ehecaolololli iuh tlapachiuhcayotl in tlein quimacahua calaqui in tonameyotiliztli[15] ihuan quima ce cotoncayotl in tlalmeyotiliztli[16] (tlachihualiztli totoncapixcalli[13]). Ipal in tlahco itotonca in Tlalticpactli cequi 17 °C. In Tlalticpactli iehecaololol tlachihualiztli ahyeni ihuan monemiltia ipal in Yolilizolololli. Iuh in ixachi yolloxoxouhqui ehecayoh momahcehua ipal in tlanelhuayotl itlanexticachihualiz[17], in tlein quicuepa in tonameyotl ipal in CO2 ipan O2. Ic in yolloxoxouhqui ehecayoh in mochihualiztli itech in yoliliztli tel ahmo in chico.
In tlapachiuhcayotl quichihuah in ehecaolololli: in tlanelolizolololli[18], in mantoc olololli[19], in nepantlaholololli[10], in totoncaolololli[20] ihuan in calanolololli[21]. In ehecaolololli itex achi ixquich 5.1×1018 kg.
In Tlalticpactli quipiya za centetl metztli, in Metztli. In sistema Tlalticpactli-Metztli ca huel noncuahquizqui.
In Metztli huel hueyi itechpa in Tlalticpactli ioctacayo, inaloctacatil[22] innahui ce in Tlalticpac itlaoctanoni.
In etilizzotl in Tlalticpactli ihuan in Metztli itzalan quichihua in acueyotl Tlalticpac. Inon tlachihualiztli quichihua tlein in mimiloliztli cahuitl monehnehuilia in malacachtzacaolinizpan in Tlalticpactli. Ic in tlein in Metztli quittitia in Tlalticpactli in zanyeno ixtli. Ipan itlaoliniliz malacachtzacaolinizpan in Tlalticpactli, in Tonatiuh quinextilia in Metztli, tlanexiltia mochi in Metztli iyeliz.
In Metztli hueliti quipatla in Tlalticpactli iclima.
In Metztli iyahual motta iuhqui in neneuhqui octacayotl in tlein in Tonatiuh iyahual in ipal oncatca icualoca in tonatiuh.
.gif)
In Tlalticpac quichihualtilia tlayacac ome oliniztli: mimiloliniztli[23] ipan imalacayollo ahuan zacaoliniztli [24] in tlayahualochtia Tonatiuh ihuan ome tlaoncayotl oliniztli: precesión ihuan nutación. Ipampa in zacaoliniztli ihuan in oblicuidad de la elíptica mochihua in nahui xihuitl inoquipan[25]. Inon xiuhcahuitl ca tlamachiyotilia ic in xoxopan[26] ihuan in tonallan[27] itlanehnehuilizyohual[28] ihuan in xopantlah[29] ihuan in cehuetzilizpan[30] inenquitonatiuh[31].
In Tlalticpactli ca in cencatiyan ipan in Cemanahuac in tlein mocmachilih yoliliztli, inin yoliliziuhcayotl quichihuah in Yolilizolololli.
In Tlalticpactli itlaixpayo ahci mochi 510,000,000 km², in tlein cequi 149,000,000 ca tlalpantli ihuan 361,000,000 ca apachiuhqui. In hueyi atentli ihuitlatzticayo ahci cequi 356,000,000 km.
Ipan in Tlalticpactli onca macuilli cemantoc tlalli, tlaxelihuilli ipan 199 tlacatiyan. In cemantoc tlalli ica ocachi tlacatiyan ca Africa ica 54 tetoca ic Europa ica 50, Asia ica 43, America ica 34 huan Oceania ica 16. No iuhqui ca occequintin tlalixpololli.
In ESA quiyahualoa yohqui itepozmetz in Tlalticpactli, Nicanor tiquitta imachiyo miac tlanematcachihualli.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
