کوبا

کوبا اتا مجمع الجزایری کشور هسته که کارائیب دریا دله دره و ونه نیشتنگا نوم هاوانا هسته.

کوبا República de Cuba
شعار: "یا میهن یا مرگ!"[1]
سرود ملی: بایامو [2]
پایتخت (و بزرگترین شهر)		هاوانا [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7&language=fa&params=23_8_N_82_23_W_type:country غربی ′۲۳°۸۲ شمالی ′۸°۲۳]
زبان(ها)رسمی		ایسپانیولی
اقلیتها;(۲۰۱۲[3])		64.1% اسپه 26.6% مولاتوشابلون:\مستیزو 9.3% سیو
نام اهلیت		کوبایی
دولت		مارکسیسم-لنینیسم - تک‌حزبی جمهوری
-	رهبر	رائول کاسترو
-	رئیس جمهور ِمعاون اول	میگوئل دیاز-کانل[4]
-	رئيس جمهور از مجلس شورای ملی	Esteban Lazo Hernández
قوه مقننه		National Assembly of People's Power
استقلال
-	استقلال ِجنگ
-	برسمیت بشناسی‌یه	۱۰ دسامبر ۱۸۹۸
-	جمهوری اعلام هاکردن (استقلال امریکا جه)	۲۰ مه ۱۹۰۲
-	کوبا انقلاب	۲۶ جولای ۱۹۵۳ - ۱ ژانویه ۱۹۵۹
-	اسایِ اساسی قانون	فوریه ۲۴, ۱۹۷۶
مساحت
-	مجموع	۱۰۹,۸۸۴ کیلومترمربع (۱۰۶مین) ۴۲,۴۲۶ مایل‌مربع
-	درصد آب‌ها	ناچیز[5]
جمعیت
-	سرشماری  ۲۰۱۳	۱۱,۲۱۰,۰۶۴[6]
-	تراکم	۱۰۲/کیلومترمربع (۱۰۶مین) ۲۶۴.۰/مایل‌مربع
تولید ناخالص داخلی (PPP)		۲۰۱۱ تخمین
-	مجموع	$۲۱۲ billion[7] (۵۸مین)
-	به ازای هر نفر	$18,796[8] (61st)
GDP (nominal)		۲۰۱۳ تخمین
-	مجموع	$۷۸.۶۹۴ billion[9] (۶۵مین)
-	به ازای هر نفر	$6,985[10] (86th)
Gini (۲۰۰۰)		38.0
شاخص توسعه انسانی (2013)		0.815 (44th)
واحد پول		پزو (CUP) تبدیل‌بیی پزوa (CUC)
منطقه زمانی		CST (ساعت جهانی−۵)
-	تابستان (دی‌اس‌تی)	CDT (ساعت جهانی−۴)
جهت رانندگی		راست
دامنه اینترنت		.cu
پیش‌شماره تلفن		+۵۳

تاریخ

سال ۱۴۹۲ کریستفر کلمب اتا جزیره کشف هاکرده که اسا وه ره کوبا گانّه. اون گادِر کوبا ایسپانیایِ کولونی بیّه. سال ۱۵۱۱ اولین ایسپانیایی سِره‌ئون ره کوبا دله بساتنه و حدود ۱۰۰ هزار نفر بومی ره برده هاکردنه و وشون ره مسیحیت په‌روو هاکردنه و بائوتنه که وشون ونه طلا دِمبال دَگِردِن. این بومیون ویشته بمردنه و وشون نسل منقرض بیّه.^[11][12]

کوبا ره ۴۰۰ سال ایسپانیا شه کولونی دله داشته (۱۵۱۱-۱۸۹۸). این سال‌ها کوبایِ اقتصاد ره کشاورزی، معدن و شکر، قهوه و تنباکو ساتِنه. جمعیت کوبا سال ۱۸۱۷ دله ۶۳۰٬۰۰۰ هزار نفر بی‌یه که ۲۹۱٬۰۰۰ نفر اسپه، ۱۱۵٬۰۰۰ نفر سیو (غیربرده) و ۲۲۴٬۰۰۰ نفر سیو برده بینه.^[13]

جنگ ۱۸۹۵

سال ۱۸۹۲ اتا تبعیدی مخالف، خوزه مارتی نوم، کوبایِ انقلابی حزب ره نیویورک دله بساته. این حزب ِهدف کوبایِ استقلال بی‌یه.^[14] ایسپانیا و انقلابیون جنگ ۲۴ فوریه ۱۸۹۵ کوبا دله شروع بیّه، اما مارتی تا آوریل ۱۸۹۵ نتونسته بوره کوبا.^[14] مارتی ۱۹ می ۱۸۹۵ «دوس ریوس» دله بمرده.^[14] مرگ او او را به قهرمان ملی کوبا بدل کرد.^[15]

حدود ۲۰۰ هزار ایسپانیایی کوبا ره توپ دَوِستنه. کوبایِ نظامی فرمونده مردم ره بَرِسِنی‌یه کمپون دله. میون ۲۰۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ کوبایی وشنی-تَشنی وسّه این کمپ‌ها دله بمردنه.^[16]

استقلال

هاوانا، کوبایِ نیشتنگا (=پایتخت)

کوبا تا وقتی ایسپانیا-آمریکا جنگ، تا سال ۱۸۹۸ دمباله داشته، ایسپانیا کولونی بی‌یه. جنگ تموم بیّه په، این دِتا کشور پیمونی پاریس دله بنویشتنه که ۱۸۹۸ امضا بیه. این پیمون گاته ایسپانیا ونه پورتوریکو، فیلیپین و گوآم ره جمعاً ۲۰ میلیون دلار بَروشه آمریکا ره.^[17] این پیمون په کوبا ره وسّه ایسپانیا شه کولونی دله جه دَر اینگِنه. تئودور روزولت، که شه جنگ دله شرکت داشته، سال ۱۹۰۲ رسماً بائوته کوبا بتونده آمریکا جه مستقل اداره بَواشه. روزولت اتا قانون بی‌یشته که گاته کوبا مستقل وانه ولی امریکا بتونده ونه دله‌یی (=داخلی) مسائل دله و ونه سیاست و اقتصاد دله دخالت هاکنه.

میون سال‌های ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۹ کوبا انقلاب اتفاق دکته و فولخنثیو باتیستا ثالدیوار، که اتا آمریکا طرِف دیکتاتوری داشته، ساقط بیّه و ونه بَدِل فیدل کاسترو رهبری ره بعهده بَییته.^[18]

فیدل کاسترو اتا سوسیالیستی چریک بی‌یه که چگوارا همراهی باتیستایِ حکومِت ره رِقِد بِدا و سرد جنگ گادِر آمریکا جلو هِرِسّائه. وه تا سال‌ها تیناری حکومت کارده و شه روابط ره آمریکا جه بهم بَزو بی‌یه تا این‌که مریض بیّه و ونه برار، رائول کاسترو، رهبری ره تحویل بَییته و آمریکا جه باراک اوباما حکومِت گادِر خار بیّه. ژوئیه ۲۰۱۵ کوبا شه سفارتخنه ره آمریکا دله وا هاکرده.

آوریل ۲۰۱۸ رائول کاسترو قدرت جه دست بکشی‌یه و میگل دایاز-کانل رییس‌جمهور بیّه. وه بائوته که کمونیستی مسیر جه متعهد هسته و وه ره دمبال کانده.

جوغرافی

کوبا سیگار خله دِنیا دله معروف هسته

کوبا اتا جزیره هسته که کارائیب دریاو اطلس اوقیانوس میون قرار دانه و ونه اقلیم معتدل هسته و اونجه همیشه خجیر ِوا زنده. کوبا گتی ۱۱۰٬۸۶۱ کیلومتر مربع هسته.

این کشور فقط متحده ایالات امریکا جه سامون دانّه. این سامون گوانتانامو خلیج پَلی هسته که آمریکا اونجه اتا نظامی کمپ دانّه.

فرهنگ

این کشور دله فرهنگ کاتولیک ِپه شکل بییته واتی مذهبی جامعه کشور دله زندگی کانّه. این کشور ِحکومت هم اتی سوسیالیستی حکومت هسته.

بن بنویشت

1. "Cuban Peso Bills". Central Bank of Cuba. Retrieved 2009-09-07.
2. "National symbols". Government of Cuba. Retrieved 2009-09-07.
3. official 2012 Census
4. "Cuba's Raul Castro to retire in five years". Aljazeera.com. Retrieved 2013-07-19.
5. "Anuario Estadístico de Cuba 2010". Oficina Nacional de Estadísticas. Retrieved 2013-07-19.
6. "3.1 Población residente por sexo, tasa anual de crecimiento y relación de masculinidad". Anuario Estadístico de Cuba. Oficina Nacional de Estadísticas. Retrieved 21 July 2013.
7. [http

   //data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.PP.CD?display=default GDP, PPP (current international $) | Data | Table]

8. GDP per capita, PPP (current international $) | Data | Table
9. GDP (current US$) | Data | Table
10. GDP per capita (current US$) | Data | Table
11. Koplow, David A. "Smallpox: The Fight to Eradicate a Global Scourge". University of California Press. {{cite web}}: |chapter= ignored (help)
12. Diamond, Jared M. (1998). Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. New York, NY: W.W. Norton & Co. ISBN 0393038912.
13. Latin America's Wars: The age of the caudillo, 1791-1899.
14. Stanley Sandler, ed. (2002). Ground warfare: an international encyclopedia. Vol. Part 25, Volume 1. ABC-CLIO. p. 549. ISBN 1576073440. Retrieved 2009-09-06.
15. David Arias (2005). Spanish-americans: Lives And Faces. Victoria, BC, Canada: Trafford Publishing. p. 171. ISBN 141204717X. Retrieved 2009-09-06.
16. Robert K. Home (1997). Of Planting and Planning: The Making of British Colonial Cities. Chapman and Hall. p. 195. ISBN 0419202307. Retrieved 2009-09-06.
17. "Treaty of Peace Between the United States and Spain". The Avalon Project. Yale Law School. December 10, 1898.
18. "Remarks of Senator John F. Kennedy at Democratic Dinner, Cincinnati, Ohio". John F. Kennedy Presidential Library & Museum – Jfklibrary.org. 1960-10-06. Retrieved 2010-11-07.