From Wikipedia, the free encyclopedia
علی اسفندیاری یا علی نوری که شه نوم ره عوض هاکرده و بِشته نیما یوشیج (بزائهیِ ۲۱ آبان ۱۲۷۴ شمسی یا ۲۲ تیرمایِ تبری، یوش ِنور شهرستون دله - بمردهیِ ۱۳ دی ۱۳۳۸ شمسی، شمرون ِتهران دله) اتا مازرونی معاصرِ شاعر بییه. وه نو شعر ِسبک ره فارسی دله بساته. نیمایِ اولین کتاب نوم افسانه بییه که فارسی ِاولین نو شعرون اینتا کتاب شنه. این شعرون فارسی ادبیات ره دِباره جان هدا. وه اونتی که ادیبون گانّه تموم نظم و ساختارون ره فارسی ادبیات دله رِقِد بِدا. نو شعر اسمی بییه که نیما شه این هنرِ سَر بییشت بییه.
نیما یوشیج
|
علی اسفندیاری سال ۱۲۷۶ شمسی، روستای یوش، بلدهی بخش، نور شهرستان دله دنیا بموئه. ونه پییر ابراهیمخان اعظامالسلطنه، مازرون ِاتا قدیمی خاندان جا بییه و کشاورزی و گالشی کارده. نیمای پییر روستایی، تیراندازی و اسبسواری ره شه وچه ره یاد هدائه. نیما تا 12 سالگی شه مَله دله دیّه. وه بخوندستن و بنویشتن ره مَلهیِ ملـّا پَلی یاد بیته ولی ونجه خله خار نیّه چون ملّا وچون ره فلک کارده و کتک زوئه.
دوازده ساله بییه که خانوادگی بوردنه تهران و نیما اسم ره سن لویی مدرسه دله بنویشتنه. مدرسه دله نیما دیگر وَچون جا کناره گیته و اتا رفخ همراهی مدرسه جا فرار کارده و درشییه ولی اتا معلم، نظام وفا، وه ره تشویق هاکرده که شعر باوه و نیما این گدر فرانسوی زوون یاد بیتن و خراسانی سبک دله شعر باتِن ره شروع هاکرده. ونه درس که سَر بیّه، بورده دارایی ِوزارتخنه دله شه وسّه کار پیدا هاکرده ولی اتکه بگذشته په، این کار جه وه ره خِش نموئه و سر بییشته بورده.
نیمایِ نوجوونى و جوونى دوره همون زمونهای هسته که ایران دله خله سیاسی-اجتماعی اتفاقات دَرکته. مشروطه انقلاب دمباله داشته و جنگل جنبش و گیلون جمهوری راه دکت بینه. نیما هم این اتفاقات جه تأثیر دییه. وه چپوک بیّه و کمونیستی رسانهئون دمباله ره بَیته و سرخ ِایران ِنشریه دله شعر نوشته که ایران کمونیست حزب وسّه بییه و دهه ۱۹۲۰ ونه برار لادبن اسفندیاری اونجه سردبیر بییه و رشت شهر دله چاپ و بییه. نیما چن سال پئیته، دهه بیست شمسی دله، ایران ِاولین نویسندگون ِکنگره دله عضو هیأت مدیره بیّه و ونه شعرون چپوک نشریات دله بنویشت بییه.
نیمایوشیج جوونی دله ات انگاسی کیجا عاشق بیّه، ولی دینی اختلافات وسّه، کیجا ره وه ره ندانه. [2]بعد از این شکست، وه روستایی کیجای عاشق بیّه که صفورا نوم داشته ولی کیجا نخاسته بئه شهر.[3] نیما صفورا ره روخنه دله اودکتن زمون بدی بییه. این شاعرونه منظره ونه فکر ره افسانه بنویشتن وسّه آماده هاکرد بییه.[4]
سال ۱۳۰۵ نیما و عالیه جهانگیر ازدواج هکردنه.[5] یک ماه ازدواج هاکردنه په، نیمایِ پییر، ابراهیم نوری، بمرده [6] و همین زمون بییه که ونه چنتا شعر خانواده سرباز ِکتاب دله چاپ بیّه [7] وه که این زمون بیکار بَییبییه و سرهنشین بییه، شه تک و تیناری خلوت کرده و شعر بائوتن جه وقت گذرنییه ولی شه شعرون ره چاپ نکرده. [8]
نیما و عالیه تا آخر هدی جا دیینه و وشون ِتکوچه نوم «شرآگیم» بییه که سال ۱۳۲۴ دنیا بموئه.[9]
سال ۱۳۰۷ شمسی ونه زنایِ کار ره انتقالی هدانه بابل و نیما هم شه زنا دَس ره بیته و وردگرسته بمو مازرون. یک سال بعد، وشون ره برسنینه رشت. عالیه اینجه مودیر مدرسه بییه و نیما ره کتره گاته که چچی وسّه کار نکانده.[10] همینسه نیما هم بورده اتگال آستارا شهر دله معلمی هاکرده.
علی اسفندیاری سال ۱۳۰۰ دله شه ایسم ره به نیما تغییر هدائه. نیما اتا پادوسپانیون ِاسپهبدون ِنوم بییه و ونه معنی «گت ِکمون» هسته. وه همین ایسم جه شه شعرون ره ایمضا کرده و همین نوم جه سهجلدی بَیته.[11]
نیما همین سال ۱۳۰۰، قصه رنگ پریده ِشعر که یک سال پیش بائوت بییه، ره قرن بیستم ِهفتهنومه ، که میرزاده عشقی شنه بییه، دله چاپ هاکرده.[12] این گادر، قدیمی شاعرون که سنتی سیستم جا دِلدَوِست بینه، ملکالشعرای بهار و مهدی حمیدی شیرازی واری، ونجه مخالفت هاکردنه و وه ره کتره و طعنه زونه.
نیما این دوره تهرون دله، مدرسه عالی صنعتی دله درس دائه و روزنومهها، مجله موسیقی و مجله کویر واری، جا همکاری کرده.
منظومه قصه رنگ پریده در حقیقت اولین اثری هسته که نو شعر ِویژگی ره دارنه و ونه قالب مثنوی (بحر هزج مسدس) بییه. شاعر این شعر دله شه زندگی ره گانه ولی اجتماعی معضلات ره هم جغل دنه.[13] اتکه بگذشته په، نیما شه افسانه ره چاپ هاکرده که ونه دله رمانتیک فضا حاکم هسته و عشقی ره اینجه یاد یارنه که عرفانی نییه و انسانی هسته.[14] چنان که خطاب به حافظ میگوید:
نیما این آثار دله و شعرون دیگر، خروس و روباه، چشمه و بز ملاحسن مسألهگو واری، دله شه اجتماعی-سیاسی افکاری ره گاته، اما هنتا قالب قدیمی بییه. این دوره وه داشته مشق کارده و هنتا شه سبک ره پیدا نکارد بییه. [15] با این حال، افسانه ِانتشار ادبیات ِفضا ره تغییر هدا و همه ره شوکه هاکرده.[16] ای شب هم هفتهنامه نوبهار دله چاپ بیّه و جنجالی راست هاکرده.[17]
نیما در ۱۳ دی ۱۳۳۸ بمرده و ایمامزاده عبدوالله تهرون دله چال هکردنه. بعدأ سال ۱۳۷۲ خورشیدی بنا به وصیت، ونه جنازه ره بوردنه ونه پییری سره و حیاط دله چال هاکردنه. ونه خاخِر و ونه اتا شاگرد هم همونجه چال بیینه.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.