From Wikipedia, the free encyclopedia
تَوِرِسّون علویون یا زیدی اسپه‌جومئون اتا حوکومت بینه کا تورسّون دله سال ۲۵۰ قمری جا تا سال ۳۱۶ قمری حوکومت کردنه. بعد ایکه ایمام سجاد بمرده ونه ریکا زید اوموی دولت علیه قیام هکرده ولی شکست بخرده ئو ونه قیام سرکوب بیه وه شه بکوشت بیه. ونه ریکا که یحیی نوم داشته بمو ئیران خوارسون دله قیام هکرده که ونه قیام هم شکست بخرده ئو وه شه پر دسوری بکوشت بیه. ونه جسد تا اومویون مونقرض بین موقع دفن نیه ئو ابوموسلم خوارسونی ونه جسد ره دفن هکرده. بعد زیدیون، اتا دسته دیگه علویون جا قیام هکردنه که اونا ایمام حسن نسل جا بینه ولی وشون قیام که حجاز منطقه دله بیه هم شکست بخرده ئو وشون همه بکوشت بینه. بعد از اونتا ماجرا بیه که کم کم علویون کوچ هکردنه بمونه مازرون ئو گیلون دله که عباسیون دست دنی بیه ئو اونجاهان ره محلی فرمونروئون گردوندنینه. وشون اونجاهان شروع هکردنه ایسلم ره تبلیغ هکردن. همینتا وسر اتا خله از گیلکون ئو تبریون موسلمون بینه. کم کم اونجاهن دله خارجی حاکمون چک هم واز بیه ئو وشون خله زورگو بینه مازرو.ن ئو گیلون مردم وشون ره بد داشتنه. همین مسئله ئون باعث بیه که مازرون ئو گیلون دله علویون قد دار بوون.ایجه وشون درباره اتاکمه توضیزح دمه.
وه ئیسماعیل وچه زا بیه که ئیسماعیل ایمام حسن نسل جا بیه. حسن ری دله دیه ئو ونه دوره بیه که طاهریون مازرون ره بیتنه ئو وشون حاکم خله مازرون مردم ره زور گته. همینتا وسر مردم اتا رهبر ده نبال دینه که بتونسبون ونه رهبری جا شه بینه سر (سرزمین) ره وشون دس در بیارن. وشون شه نمایندگون ره راهی هکردنه ری ئو حسن جا بخواسنه که وشون ره رهبری ره قبول هکنه ئو حسن وشون رهبری قبول هکرده. وه بمو مازرون ئو مردم ونه جا پیمون دوسنه ئو قیام هکردنه که آخر سر اینتا قیام دله حسن برنده بیه ئو وشون بتونسنه که طاهریون ره مازرون دله در بکنن. حسن تبرستون علویون دودمان ره مازرون دله درست هکرده. وه اتا دادخوا مرد بیه که همه ونه تعریف ره هکردنه ئو ونه لقب گت داعی ( داعی کبیر) بیه. وه شه حوکومت دوره بتونسه طاهریون ئو صفاریون ره شکست هد ئو نله وشون مازرون ره بیرن.
بعد بمردن حسن بن زید ونه خش ابولحسین مازرون شاه بیه. ولی اتا کمه توم که بوگذشته حوکومت ره هدا ممدبن زید ره که حسن برار بیه.ونه دوره قارن باوندیون شون شاه که خله علویون ره بد داشته ونه جنگ کنه ولی بکوشت بونه. وه خله از علویونی ره دیگه جائون دینه ره کومک هکرده ئو همینتا وسر بیه که ونه نوم همه جا در بورده. ممد دوره دیلمیون سرون علویون دولت دله خله قودرت بیتنه. وشون اختلاف کم کم اینتا دولت ره ضعیف هکرده طوریکه وشون سامانیون جلو اتا جنگ دله نتونسنه همدیگه جا موتحد بوون شکست بخردن ئو تبرستون ره وشون بیتنه ئو ممد بن زید بکوشت بیه.
بعد ممد چند تا ازونه وچون ئو برارزائون تبرستون شا بینه. ولی چون وشون دیلمیون سرون دس کا بینه خله زود سقوط کردنه. ماکان ئو شیرویه دتا از دیلمیون گت سرون بینه. ماکان کودتا کنه ئو اطروش اتا دیگه از علویون ه که ری دیه ایارنه آمل وره تبرستون شاه کنه. ولی آخر سر اینتا دولت سامانیون حمله جا نابود بون از بین شونه. تبرستون علویون ایسلام وسر خله زحمت بکشینه وشون دیلمیون شیعی موسلمون هکردنه.وشون ایران دله اولی مدرسه ره بساتنه. وشون خله هم دادخوا بینه ئو ستمبدیون داد ره رسینه.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
