From Wikipedia, the free encyclopedia
سوسیالیسم (فرانسوی جه: Socialisme) اتا سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اندیشه هسته که تلاش کانده ات‌جور جامعه بسازه که ونه دله مردمون همه چی سَر هِدی جه کایری دارن و آخرسر سودی که بدست یارنه سَره هم هم‌باز (=شریک) بائن.[1]
| سیاسی ایدئولوژیون این سری مقالات سیاست ِشِنه |
|---|
| آنارشیسم |
| پروگرسیویسم |
| لیبرالیسم |
| لیبرترینیسم |
| دموکراسی |
| پوپولیسم |
| سوسیال دموکراسی |
| سوسیالیسم |
| کمونیسم |
| فدرالیسم |
| فیمینیسم |
| سبز ایدئولوژی |
| سیاسی اسلام |
| محافظه‌کاری |
| کاپیتالیسم |
| توتالیتاریسم |
| صهیونیسم |
| ناسیونالیسم |
| فاشیسم |
| شوونیسم |
| سیاسی ایدئولوژیون رج |
سوسیالیستون گانّه ابزاری که تولید ِکار ره انجام دِنّه نَوِنه اتا شخصی صاحاب دارن و ونه اجتماعی مالکیت دارن یا این که همه ونه بتونِن این وسایل سَره نظارت هاکنِن.[2] اسا این اجتماعی مالکیت بتونده دِتا معنی هاده: اتا این که همه چی ره دولِت باسم مردمون بالا بَکشه یا این که مردِم شه وسّه شورا بسازِن و شه‌خاد ره کنترل هاکنن.[3]
سوسیالیستون گانّه که سودی که جامعه کانده خله سودی که ات نفر کانده جه مهم‌ته هسته. لیبرالیسم گانه که وقتی آدمون شه شخصی منافع دمبال بورِن، کم‌کم این مسئله باعث بَواشه که جامعه هم رُشد هاکنه و سود جه برسه ولی سوسیالیستی تفکرات این گپ ره تکذیب کانده و گانه اگه اینتی بَوائه، شخصی بخاستی‌ئون باعث وانّه که جامعه ضرر هاکنه و جامعه ونه تصمیم بَییره که افراد چتی سود جه بَرِسن تا هماهنگ بائن.[4]
سوسیالیسم دراصل اتا فرانسوی کلمه هسته که ونه معنی «اجتماعی هاکردن» وانه. این کلمه‌یِ ریشه‌ئون اولین بار افلاطون جه رِسِنه ولی فرانسه گت انقلاب به این وَر ونه معنی متحول بیّه و ات‌سری تفکرات و ایدئولوژیون ِاسم بیّه.
کارل مارکس این کلمه جه شه فلسفه و نظریات دله استفاده هاکرده و اسا سوسیالیسم، کمونیسم و مارکسیسم خله هِدی ره موندِنّه. سوسیالیسم گانه آدمون نَونه شخصی مالکیت دارن و همه چی سَره ونه تموم مردمون هم‌باز بائِن، اینتی دیگه طبقاتی اختلاف وجود ندانّه و مردمون دله دیگه هچکی فقیر یا پولدار نموندنه و همه اتا سطح دارنه.
تا قرن بیستم هچکی باور نکارده که سوسیالیسم ِاَرمون اجرایی بَواشه ولی این قرن دله شوروی و چین و بعضی دیگه کشورون شه ره کمونیست و سوسیالیست بنومِستنه. البته سوسیالیسم دله خله چلّه‌ئون زیادی وجود دارنه و سوسیالیسم ِاَرمون ره به روش‌های مختلفی اجرا کانّه.[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
