ایسپانیا
From Wikipedia, the free encyclopedia
ایسپانیا یا اسپانیا اتا کشور هسه که اروپا قاره شنه و ایبری جزیرهمونا دله دره. اسپانیا اروپایی کشورونی جه هسه که اتا قاره دیگه پَلی درنه و آفریقا جه همسایه هسته، حتی ونه اتا ایالت (قناری جزیره) افریقا دله حیساب انه.
Reino de España ایسپانیا |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
نیشتنگا (و گتترین شهر) | مادرید [http://toolserver.org/~geohack/geohack.php?pagename=%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7&language=fa¶ms=52_31_N_13_24_E_type:country شرقی ′۲۴°۱۳ شمالی ′۳۱°۵۲] | |||||
رسمی زوون | ایسپانیولی | |||||
حکومت ِنوع | مشروطه سلطنت | |||||
حاکمون نوع • شاه • نخستوزیر |
فیلیپ شیشم ماریانو راخوی |
|||||
گتی | ||||||
- | گتی | ۵۰۴٬۷۸۲کیلومتر مربع (۵۰ام) | ||||
- | ئو (٪) | ۱٫۰۴ | ||||
جمعیت | ||||||
- | سرشماری | ۵۰٬۰۰۰٬۰۰۰ (۲۷ام) |
||||
- | جمعیت انبسی | ۲۳۱٫۱/km۲ (۳۴ام) | ||||
جیدیپی | (تخمین ۲۰۰۶) | |||||
- | مجموع | ۲٫۰۶۹ بیلیون دلار (۵ام) | ||||
- | سرانه | ۳۱٬۴۷۲ دلار (۱۷ام) | ||||
اچدیآی (۲۰۰۳) | ۰٫۹۳۰ (بالا) (۲۰ام) | |||||
پول یکا | یورو (€)۱ (EUR ) |
|||||
زمونی منطقه | CET (جهونی ساعت+۱) | |||||
- | تابستونی (DST) | CEST (جهونی ساعت) | ||||
اینترنتی دامنه | .es | |||||
تلفن پیششماره | +۳۴ | |||||
۱ تا پیش از ۲۰۰۲: پزوتا |
تمدنهای ایبری، باسکی و سلتی اولین کسایی بینه که ایبری ِمنطقه دله هنیشتنه. حدود ۲۰۰ سال پیش از میلاد روم امپراتوری وشون منطقه ره بَییته و اوایل قرون وسطی ژرمنون ایبری ره بییتنه. وشون په هم مورها ایبری ره حمله هاکردنه. مسیحیون تدریجاً ایبری دله حاکم بَینه و همون گادِر که کریستوف کلمب بتونسته آمریکا قاره ره کشف هاکنه، مورها سقوط هاکردنه. دریانوردی جه ایسپانیا اتا گتِ امپراتوری بساته که لاتین امریکا دله مهاجرونی زیادی داشته و اونجه کشورون زیادی ره استعمار کارده. این امپراتوری ره ناپلئون فتح هاکرده ولی ونه شکست بخاردن په، ایسپانیایِ مردمون شورش هاکردنه و اقلیتون اصلی دولت ره هاپتنه و شه وسّه سیواخائی هاکردنه.
پیش از جهونی جنگ دوم اتا فاشیستی حکومت کار سر بموئه که اقلیتون ره سرکوب کارده ولی جهونی جنگ تموم بیّن په هم وه باقی بموندسته چون غربیون ترسینه اگه وه ره دَرهاکنن، کمونیسم ایبری ِمنطقه دله رشد هاکنه. همینسه هَنتا ایسپانیا دله حکومت مشروطه سلطنت هسته و کشور اتا نمایشی شاه دانّه.
ایسپانیا مردم خله زبونون ره گنش کنّه، ونه مردم ویشتر ایسپانیولی زبون، که اینتا کشورِ رسمی زبون هسه، ره بلدنه. ولی ونه چندتا ایالتون دله زبونون دیگه هم گنش بونه. کاتالونیا و والنسیا ایالت دله کاتالونی، باسک ایلت دله باسکی و گالیسیا ایالت دله گالیسیایی زبون گنش بونه. این کشورِ گتترین مذهب هم کاتولیک مسیحیت هسته ولی بیدین هم خله درنه.
ایسپانیا اتا توسعهیافته کشور و دِنیایِ نوزدهمین گتِ اقتصاد (از لحاظ ناخالص تولیدات) هسته. این کشور اسا متحد ملل سازمان، ناتو و اروپای اتحادیه دله عضو هسته.