အာရှ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်

အာရှ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (အင်္ဂလိပ်: Asian Football Confederation; အတိုကောက် AFC) သည် အာရှနှင့် ဩစတြေးလျဒေသအတွင်းရှိ ဘောလုံးအဖွဲ့အစည်းများကို ထိန်းချုပ်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းကြီးဖြစ်သည်။ ၎င်းအဖွဲ့ချုပ်ကြီးတွင် နိုင်ငံပေါင်း ​၄၇ နိုင်ငံပါဝင်ကာ အများစုမှာ အာရှရှိနိုင်ငံများဖြစ်ကြသည်။ သို့သော်လည်း အာရှတိုက်နှင့် ဥရောပတိုက်တို့ကို ခြားနားထားသည့် နယ်မြေများအရ တူရကီနှင့် ရုရှားနိုင်ငံ ၊ အာရှအတွင်း (အလယ်ပိုင်း သို့မဟုတ် ဥ​ရောပအာရှ) ရှိ ကာဇက်စတန်၊ အဇာဘိုင်ဂျန်၊ အာမေးနီးယား၊ ဂျော်ဂျီယာနှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံများမှာ ဥ​ရောပ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ကြီးတွင် ပါဝင်နေသည်။ အခြားတစ်ဖက်တွင်ကား ဩစတြေးလျနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ယခင်က သမုဒ္ဒရာပိုင်းဇုန်​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်တွင် ပါဝင်ပြီး ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်ခဲ့သည်။ အလားတူ တရုတ်တိုင်​ပေ (ထိုင်ဝမ်)၊ အမေရိကန်ပိုင်ကျွန်းများဖြစ်​သော ဂူအမ်၊ မြောက်ပိုင်းမာရီယာနာကျွန်းများ နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ​ဒေသများဖြစ်​သော ဟောင်ကောင် နှင့် မကာအို တို့သည် သီးခြားနိုင်ငံများမဟုတ်​သော်လည်း အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏ အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ်ပါဝင်ကြသည်။

အာရှ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်

အတိုကောက်	အေအက်ဖ်စီ (AFC)
ဆောင်ပုဒ်	အာရှလည်း တစ်ခုတည်း၊ ရည်မှန်းချက်လည်း တစ်ခုတည်း
ဖွဲ့စည်းခြင်း	၇ မေ ၁၉၅၄; ၇၀ နှစ် အကြာက (၁၉၅၄-၀၅-07)
အမျိုးအစား	အားကစားအဖွဲ့အစည်း
ဌာနချုပ်	မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့
ဝန်ဆောင်မှုဒေသ	အာရှ နှင့် ဩစတြေးလျ
အဖွဲ့ဝင်များ	အဖွဲ့ဝင် (၄၇)နိုင်ငံ
ရုံးသုံးဘာသာစကား	အင်္ဂလိပ်၊ အာရဘီ[1]
ဥက္ကဋ္ဌ	en:Salman bin Ibrahim Al Khalifa
ဒုတိယ-ဥက္ကဋ္ဌများ	See list • Ugen Tsechup (SAFF) • Ganbaatar Amgalanbaatar (EAFF) • en:Mehdi Taj (CAFA) • Hachem Haidar (WAFF) • ဦးဇော်ဇော် (AFF)
အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး	Datuk Seri Windsor John[2][3]
မိခင်အဖွဲ့အစည်း	ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်
ဌာနခွဲများ	အ​ရှေ့​တောင်အာရှ​ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (AFF) တောင်အာရှ ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (SAFF) အလယ်အာရှ ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (CAFA) အ​ရှေ့အာရှ ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (EAFF) အ​နောက်အာရှ ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (WAFF)
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	the-afc.com

အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ကို ၁၉၅၄ ခုနှစ် မေလ ၇ ရက်နေ့တွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၊ မနီလာမြို့တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည့်ပြင် ၎င်းသည် ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ကြီး ၏ ခြောက်ခုမြောက် အဖွဲ့အစည်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏ ရုံးချုပ်ကြီးကို မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ကွာလာလမ်ပူမြို့၊ ဘူကစ်ဂျလီတွင် တည်ဆောက်ထားရှိသည်။

သမိုင်း

အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ကို ၁၉၅၄ ခုနှစ် ​မေလ ၈ ရက်​နေ့တွင် အာဖဂန်နစ္စတန်၊ မြန်မာ (ယခင်: ဘားမား)၊ ထိုင်ဝမ် (ယခင်: တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ)၊ ​​ဟောင်ကောင်၊ အိန္ဒိယ၊ အစ္စရေး၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ ပါကစ္စတန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ စင်ကာပူ၊ ​တောင်ဗီယက်နမ်တို့နှင့် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

ယခင်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ

• အစ္စ​ရေး​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (၁၉၅၄–၁၉၇၄) ; ၁၉၇၄ ခုနှစ်တွင်ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဥ​ရောပ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏ အဖွဲ့ဝင်စစ်စစ်ဖြစ်လာသည်။
• နယူး​ဇီလန်​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (၁၉၆၄) ; သမုဒ္ဒရာပိုင်းဇုန်​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင်ပါဝင်ခဲ့သည်။
• ကာဇက်စတန်​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် (၁၉၉၃–၂၀၀၂) ; ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် ဥ​ရောပ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်သို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ကြီးမှူးကျင်းပသော ပြိုင်ပွဲများ

အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်၏ ပြိုင်ပွဲများ

ကလပ်ပြိုင်ပွဲများ အထက်တန်းအာရှချန်ပီယံလိဂ် (AFC Champions League Elite) အာရှ​ချန်ပီယံလိဂ် ၂ (AFC Champions League 2) အာရှစိန်ခေါ် ခြင်းလိဂ် (AFC Challenge League) အာရှဖူဆယ်ကလပ်ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ (AFC Futsal Club Championship) အာရှအမျိုးသမီးချန်ပီယံလိဂ် (AFC Women's Champions League) ဖျက်သိမ်းပြီးကလပ်ပြိုင်ပွဲများ အာရှချန်ပီယံလိဂ် (AFC Champions League) အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဖလား (AFC Cup) အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌဖလား (AFC President's Cup) အာရှစူပါဖလား (Asian Super Cup) အာရှကလပ်ရှုံးထွက်ချန်ပီယံဖလား (Asian Cup Winners' Cup) *** အာရှကလပ်ချန်ပီယံဖလား (Asian Champions Cup) ***

လက်​​ရွေးစင်နှင့် သက်တမ်းအလိုက်ပြိုင်ပွဲများ အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC Asian Cup) အသက် ၂၃ နှစ်​အောက်အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-23 Asian Cup) အသက် ၂၀ နှစ်​အောက် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-20 Asian Cup) အသက် ၁၇ နှစ်​အောက် အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-17 Asian Cup) အမျိုးသမီးအာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC Women's Asian Cup) အသက် ၂၀ နှစ်​အောက် အမျိုးသမီးအာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-20 Women's Asian Cup) အသက် ၁၇ နှစ်​အောက် အမျိုးသမီးအာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-17 Women's Asian Cup) ဖူဆယ်အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC Futsal Asian Cup) အသက် ၂၀ နှစ်​အောက် ဖူဆယ်အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC U-20 Futsal Asian Cup) အမျိုးသမီးဖူဆယ်အာရှဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC Women's Futsal Asian Cup) အာရှဖလားသဲ​သောင်ပြင်ဘောလုံးပြိုင်ပွဲ (AFC Beach Soccer Asian Cup) ဖျက်သိမ်းပြီးလက်​ရွေးစင်အဆင့်ပြိုင်ပွဲ အာရှပေါင်းစည်းရေးဖလားပြိုင်ပွဲ (AFC Solidarity Cup) အာရှစိန်​ခေါ်​ခြင်းဖလား (AFC Challenge Cup) ရပ်နားထား​သောလူငယ်ပြိုင်ပွဲများ အာရှအသက် ၁၄ နှစ်​အောက်ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲ (AFC U-14 Championship)

• ၂၀၀၂-၂၀၀၃ ​ဘောလုံးရာသီတွင် *** ပြထား​သောပြိုင်ပွဲ ၂ မျိုး​ပေါင်း၍ အာရှချန်ပီယံလိဂ် နှင့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် အာရှချန်ပီယံလိဂ်မှ ခွဲထွက်၍ အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဖလားနှင့် အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌဖလားပြိုင်ပွဲများအဖြစ် ပြိုင်ပွဲ ၃ မျိုးပြောင်းလဲကျင်းပခဲ့သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်မူ အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌဖလားကို ဖျက်သိမ်းပြီး အာရှ​ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဖလားထဲသို့ ကလပ်များအား ပူး​ပေါင်းယှဉ်ပြိုင်​စေသည်။
• ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘောလုံးရာသီမှစ၍ အာရှချန်ပီယံလိဂ်မှ အထက်တန်းအာရှချန်ပီယံလိဂ် သို့လည်းကောင်း အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဖလားမှ အာရှချန်ပီယံလိဂ် ၂ သို့လည်းကောင်း ပြောင်းလဲကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ တတိယတန်းကလပ်ပြိုင်ပွဲဖြစ်သည့် အာရှစိန်ခေါ် ခြင်းလိဂ်ပါ ထပ်မံကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

အလုပ်အမှုဆောင်ကော်မတီ

အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌ နှင့် ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ

• Salman Bin Ibrahim Al-Khalifa

ကမ္ဘာ့ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ

• Yasser H. Almisehal
• Kanya Keomany
• Kohzo Tashima
• Mariano Araneta
• Hamad bin Khalifa Al Thani
• Datuk Haji Hamidin Bin Haji Mohd Amin

အာရှဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌများ

• Hachem Haidar
• Mehdi Taj
• Ugen Tsechup
• ဦးဇော်ဇော်
• Ganbaatar Amgalanbaatar

အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး

• Windsor John

ကိုးကား

1. AFC STATUTES Edition 2017။ AFC (8 May 2017)။ 27 December 2017 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 January 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
2. AFC GENERAL SECRETARY: DATO' WINDSOR JOHN။ Arabian Football Confederation။ 4 February 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
3. Christopher Raj (3 December 2015)။ Prime choice to lead FIFA။ The Star။ 25 March 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။