From Wikipedia, the free encyclopedia
ဝီလျံ ဟင်နရီ “ဘီလ်” ဂိတ်စ် (သုံး) (၁၉၅၅ ခု၊ အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သူ) သည် အမေရိကန်၏ ဩဇာတိက္ကမ ကြီးမားသော လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ပရဟိတ လုပ်ငန်းများတွင်လည်း နာမည်ကြီးသူဖြစ်ပြီး စာရေးဆရာ တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။ ဘီလ်ဂိတ်သည် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ဆော့ဖ်ဝဲ ကုမ္ပဏီ ကို ပေါလ် အယ်လန် Paul Allen နှင့်အတူ ပူးတွဲ တည်ထောင်ခဲ့သည်။
| ဘီလ် ဂိတ် | |
|---|---|
.jpg) | |
| မွေးဖွား | ဝီလျံ ဟင်နရီ ဂိတ်စ် III အောက်တိုဘာ ၂၈၊ ၁၉၅၅ ဆီအက်တယ် ၊ ဝါရှင်တန်ပြည်နယ် ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု |
| ပညာရေး | Lakeside School, ဟားဗတ် တက္ကသိုလ် (dropped out) |
| အလုပ်အကိုင် |
|
| တက်ကြွလှုပ်ရှားနှစ်များ | ၁၉၇၅–လက်ရှိ |
| ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ | မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ပူးတွဲ တည်ထောင်သူ |
| ကြွယ်ဝမှု | US$၁၀၅.၆ ဘီလီယံ (မေ ၂၀၂၀)[1] |
| ဘွဲ့ |
|
| အိမ်ထောင်ဖက်(များ) | မယ်လင်ဒါဂိတ်စ် (လက်ထပ် ၁၉၉၄) |
| သားသမီး | ၃ ယောက် |
| မိဘများ |
|
| ဝက်ဘ်ဆိုဒ် | gatesnotes.com |
| လက်မှတ် | |
 | |
သူသည် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးစာရင်းတွင် ပထမ နေရာ၌ ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၉ ခုနှစ်ထိ ( ၂၀၀၈ တွင်တတိယ အချမ်းသာဆုံးနေရာ ) အပြောင်းအလဲ မရှိဘဲ ရောက်ရှိနေခဲ့သည်။ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်တွင်ရှိနေသည့် အချိန်တွင် ဂိတ်စ်သည် စီအီးအိုနှင့် အဓိကဆော့ဖ်ဝဲ ဖန်တီးသူ ရာထူးများ ရရှိခဲ့ပြီး၊ ဘုံရှယ်ယာဈေးကွက်၏ ၈% အထက် ပိုင်ဆိုင်သောကြောင့် တစ်ဦးချင်းရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်သူအနေဖြင့် အမြင့်ဆုံးရှယ်ယာ ပိုင်ဆိုင်သူနေရာတွင် မပြောင်းမလဲပဲ ရှိနေခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်သော်လည်းကောင်း၊ အခြားသူများနှင့် ပေါင်းစပ်၍လည်းကောင်း စာအုပ်ပေါင်းများစွာ ကိုလည်း ရေးသားခဲ့သည်။
ဂိတ်စ် သည် ကိုယ်ပိုင်ကွန်ပြူတာ ခေတ်ပြောင်းတော်လှန်ရေး၏ ထင်ရှားကြော်ကြားသော စွန့်ဦးတီထွင်သူများအနက် တစ်ယောက် အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ အများသူငါတို့၏ လေးစားမှုကို ရရှိသော်လည်း၊ အချို့သော စက်ရုံအတွင်းဝန်ထမ်းများက ဂိတ်စ်၏ လုပ်နည်းလုပ်ဟန်များသည် အများနှင့်ယှဉ်ပြိုင် နိုင်ခြင်းမရှိဟု သုံးသပ်ဝေဖန်ကြသည်။ ၎င်းအမြင်သည် တရားရုံးများမှ တချို့သော ကိစ္စရပ်များတွင် တရားသေ ကိုင်စွဲထားသကဲ့သို့ အမြင်မျိုး ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဂိတ်စ်သည် ပရဟိတ လုပ်ငန်းများကို အားထည့် လုပ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် Bill & Melinda Gates Foundation ကို အမျိုးမျိုးသော ပရဟိတ လုပ်ငန်းများနှင့် သိပ္ပံသုတေသန လုပ်ငန်းများအတွက် တည်ထောင်ခဲ့သည်။
၂၀၀၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလမှ စ၍ ဘီလ်ဂိတ်စ်သည် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ စီအီးအို အဖြစ်သာ ဆက်လက် လုပ်ကိုင်တော့သည်။ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ ဥက္ကဋ္ဌ နေရာအဖြစ်ဆက်လက်နေပြီး၊ အဓိကဆော့ဖ်ဝဲ ဖန်တီးသူ နေရာကို စွန့်လွှတ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ဇွန်လတွင် ဂိတ်စ် သည် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ အချိန်ပြည့်အလုပ်မှ အချိန်ပိုင်းအလုပ်သို့ ကူးပြောင်း ပြီး၊ Bill & Melinda Gates Foundation၏ အချိန်ပြည့် အလုပ်သို့ ကူးပြောင်းတော့မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
သူ၏ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ တာဝန်များကို Ray Ozzie နှင့် Craig Mundie တို့အား တဖြည်းဖြည်းချင်း လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။ Ray Ozzieသည် အဓိကဆော့ဖ်ဝဲ ဖန်တီးသူ ဖြစ်ပြီး၊ Craig Mundieသည် သုတေသန အကြီးအကဲနှင့် နည်းဗျူဟာအရာရှိ ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့သည် ဂိတ်စ်၏ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်နှင့်ပက်သက်သည့် နောက်ဆုံးနေ့ရက် ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ တရားဝင်ရာထူး မဟုတ်သည့် ဥက္ကဋ္ဌ နေရာကို ဆက်လက် တာဝန်ယူပေးထားသည်။
ဘီလ်ဂိတ်စ် ကို Washington ရှိ Seattle တွင် အဖေ William H. Gates နှင့် Mary Maxwell Gates တို့ထံမှ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ အဖေ William H. Gates သည် အင်္ဂလိပ်-ဂျာမန် လူမျိုးတစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ Mary Maxwell Gates သည် စကော့တလန်-အိုင်းရစ်ချ် လူမျိုး တစ်ဦးဖြစ်သည်။ လူလတ်တန်းစားအထက်တန်းလွှာ မိသားစုဖြစ်ပြီး၊ အဖေလုပ်သူမှာ ထင်ရှားသော ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သည်။ အမေလုပ်သူမှာ First Interstate BancSystem နှင့် the United Way မှ အုပ်ချုပ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ဖူးသည်။ သူမ၏ အဖေ J. W. Maxwell မှာ အမျိုးသားဘဏ် ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်တာဝန်ထမ်းခဲ့သူဖြစ်သည်။
ဂိတ်စ်တွင် Kristi (Kristianne) ဟုခေါ်သော အစ်မ တစ်ယောက်နှင့် Libby ဟုခေါ်သော ညီမ တစ်ယောက် ရှိသည်။ သူ၏ သူသည် ဂိတ်စ်မိသားစုတွင် လေးယောက်မြောက် နာမည်ဖြစ်သော်လည်း ဖခင်ဖြစ်သူ ထံ၌ နောက်ဆက်တွဲ အနေနှင့် III ပါရှိနေပြီး ဖြစ်သောကြောင့် William Gates III or "Trey" ဟုခေါ်ဆိုကြသည်။ အစောပိုင်းကာလ နှစ်များတွင် ဂိတ်စ်၏မိဘများမှာ အလယ်အလတ် တန်းစား ရုန်းကန်နေကြသူများ အဖြစ်သာ သူ၏ စိတ်ထဲတွင် မှတ်မိနေသည်။ ဘီလ်ဂိတ်စ်ကို အသက် ၁၃ နှစ်သားတွင် Lakeside မူလတန်းကြိုကျောင်း၌ စတင်အပ်နှံသည်။
ဘီလ်ဂိတ်စ် ကိုးတန်း (Eighth grade) ရောက်တော့ အမေများအသင်း မှ Lakeside ကျောင်းရှိ ကျောင်းသားများအတွက် အဆင့်မြင့် ပရင်တာတစ်မျိုးဖြစ်သည့် (ASR-33 teletype) (ဆာဗာထိုင်ထားသော ကွန်ပြုတာမှတဆင့် ပရင်တာလှမ်းထုတ်နိုင်သော) နှင့် ၎င်း၏ ဆက်စပ်ပစ္စည်းအဖြစ်သုံးရန် GE ကွန်ပြူတာ တစုံအား ဝယ်ယူရန် ရန်ပုံငွေရှာဖွေရေး ကျောင်းဈေးပွဲတော် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဂိတ်စ်သည် GE စနစ်ကို ပရိုဂရမ်ရေးရန် အခြေခံမှစ၍ စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။ သူ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အတွက် သင်္ချာဘာသာ အတန်းများအား လွတ်ငြိမ်းခွင့် ရခဲ့သည်။
သူ၏ ပထမဆုံး ကွန်ပြူတာ ပရိုဂရမ်အား ၎င်းစက်နှင့် ရေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်း ပရိုဂရမ်မှာ ကွန်ပြုတာနှင့် ကစားရသော ဂိမ်းတစ်မျိုး (tic-tac-toe) ကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဂိတ်စ်သည် ယင်းစက်( ကွန်ပြူတာ )အား အတော်လေး စိတ်ဝင်စားခဲ့ပြီး၊ ဆော့ဖ်ဝဲ ကုတ်နံပါတ်များကို မည်ကဲ့သို့ ပြည့်စုံစွာ မှတ်ထားသနည်း ဆိုသည့်ကိစ္စအား အသည်းအသန် စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။
ထိုအချိန်တွင် ရုတ်တရက် သူမှတ်မိသွားသည့် အရာမှာ “ ဒီစက်နဲ့ပက်သက်ပြီး အထဲမှာ သေသေသပ်သပ် လုပ်ထားတဲ့ အရာတစ်ခုခု ရှိရမယ်” ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ အမေများအသင်း၏ ရန်ပုံငွေ ပွဲ ပြီးသွားသောအခါ DEC PDP minicomputers (DEC PDP နည်းပညာ ကွန်ပြူတာငယ်လေးများ) အပါအဝင် ကွန်ပြူတာ၏ အချိန်နာရီ နှင့်ပက်သက်သည့် စနစ် များကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ ၎င်းစနစ်များထဲမှ တစ်ခုမှာ ကွန်ပြူတာ ကုမ္ပဏီီ တစ်ခုဖြစ်သော Computer Center Corporation (CCC) ၏ PDP-10 နည်းပညာ ဖြစ်ပြီး၊ ထို ကုမ္ပဏီမှာ Lakeside ကျောင်းမှ ကျောင်းသားလေးယောက်ဖြစ်သော ဂိတ်စ်၊ ပေါလ် အယ်လမ်၊ ရစ် ဝီလန်း၊ နှင့် ကန့်တ်အီဗန်စ် တို့အား နွေရာသီ ကွန်ပြုတာ သင်တန်းတက်ရန် ပိတ်ပင်ထားသော ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည်။ ထိုပိတ်ပင်မှုမှာ ဂိတ်စ်တို့လေးယောက်၏ ပိုက်ဆံမပေးရဘဲ အသုံးပြုချိန် များများရစေရန် ကွန်ပြူတာ စနစ်တွေကို အဖျက်စနစ် ကလေးများထည့်သွင်းထားမှန်း သိရှိသွားချိန် မှစတင်ခဲ့သည်။
ထိုပိတ်ပင်မှု၏ အဆုံးတွင် ကျောင်းသားလေးယောက်က CCC ၏ဆော့ဖ်ဝဲ အတွင်းရှိ အဖျက်စနစ်ကလေးများ ကိုရှာပေးပြီး၊ အလဲအလှယ်အနေဖြင့် ကွန်ပြူတာ အသုံးပြုချိန် တိုးပေးခြင်း ကို ပြုလုပ်ခဲ့ရသည်။ တယ်လီနည်းပညာ (Teletype) မှတဆင့် သုံးခြင်းထက် ဂိတ်စ်တို့က CCC ရုံးခန်းများသို့ သွားရောက်၍ FORTRAN,LISP နှင့် အခြားစက်များ၏ စနစ်များ အပါအဝင် ထည့်သွင်း အသုံးပြုထားသော ပရိုဂရမ် အမျိုးမျိုး၏ ကုတ်အရင်းအမြစ်ကို လေ့လာခဲ့ကြသည်။ CCC ကုမ္ပဏီ နှင့် ပက်သက်ချိန်မှာ ၁၉၇၀ ခုနှစ် ထိ ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် ကုမ္ပဏီ သည် စီးပွားရေးလောက မှ ထွက်ခွါသွားခဲ့သည်။
နောက်တစ်နှစ်တွင် Information Sciences, Inc. မှ COBOL ဝန်ထမ်းများနှင့် ၎င်းတို့၏ လစာများကို ဖော်ပြရန်အတွက် ကွန်ပြူတာ ပရိုဂရမ် တစ်ခုကို ရေးပေးရန် ကွန်ပြူတာအသုံးပြုချိန်နှင့် အခြားသော အဆင့်မြင့် အထောက်အပံ့ ပစ္စည်းများပါပေး၍ ငှားရမ်းခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်၏ ပရိုဂရမ်ရေးနိုင်သော အရည်အချင်းကို ကျောင်းစီမံအုပ်ချူပ်သည့် အဖွဲ့မှ သိရှိသွားပြီးနောက် ဂိတ်စ်က ကျောင်းသားများနှင့်၎င်းတို့၏ အတန်းများကို အချိန်ဇယား ပြုလုပ်ပေးသည့် ကွန်ပြူတာ ပရိုဂရမ်ကို ရေးပေးခဲ့သည်။
ဂိတ်စ်က ပရိုဂရမ်ရေးရာတွင် သူ့ စိတ်ကြိုက်ပြင်ပြီး ကျောင်းသူများများ ပါဝင်သော အတန်းချိန်များတွင် တက်ရောက်နိုင်ရန် ရေးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် “စက်(ကွန်ပြူတာ) နဲ့အတူနေမှ အောင်မြင်မှုဆိုတာကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြနိုင်မှာမို့ ငါတော့ စက်နဲ့ဝေးရာမှာ နေဖို့ တော်တော်လေး ခက်မှာပဲ” လို့ ဂိတ်စ် က ပြောပြခဲ့သည်။ အသက် ၁၇ နှစ်တွင် ဂိတ်စ်သည် အယ်လမ်နှင့်အတူ အောင်မြင်မှုတစ်ခုကို ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းမှာ Intel 8008 processor တွင် traffic counters များ ပြုလုပ်နိုင်သည့် Traf-O-Data ကိုရေးနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
၁၉၇၃ အစောပိုင်းတွင် ဘီလ်ဂိတ်စ် သည် အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော် အမတ်များအတွက် လွှတ်တော်နှင့်ပက်သက်သည့် ကိစ္စရပ်များ၌ လုပ်ပေးခဲ့သေးသည်။ ဂိတ်စ်သည် ၁၉၇၃ တွင် Lakeside School မှ ကျောင်းပြီးခဲ့သည်။ သူ၏ SAT စာမေးပွဲ ရမှတ်မှာ ၁၆၀၀ တွင် ၁၅၉၀ ရရှိပြီး၊ Harvard College ကျောင်းကို ၁၉၇၃ ခုနှစ် ဟားဒ်ဗတ်ကောလိပ်တွင် ကျောင်းတက်စဉ် ဂိတ်စ်အား နောက်ပိုင်းတွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ၏ စီအီးအို ဖြစ်လာစေရန် ပံ့ပိုးပေးသူ Steve Ballmer နှင့်တွေ့သည်။
ဒုတိယနှစ်ကျောင်းသားဘဝတွင် ဂိတ်စ်က algorithm for pancake ကို တီထွင်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ဖြေရှင်းမရသည့် ပြဿနာ စီးရီးထဲမှ တစ်ခုကို အဖြေထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းကို သူ၏ ပရော်ဖက်ဆာ တစ်ဦးဖြစ်သူ Harry Lewis ၏ combinatorics ဘာသာရပ် အတန်းတစ်ချိန်တွင် ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်၏ အဖြေကို နောက်ပိုင်းတွင် စနစ်တကျ ပြန်လည်ရေးသားပြီး ဟားဒ်ဗတ်ရှိ ကွန်ပြူတာ သိပ္ပံပညာရှင် Christos Papadimitriou ၏ စာတမ်းနှင့်တွဲ၍ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၎င်းသည် နှစ်သုံးဆယ်အတွင်း အမြန်ဆုံး ပုံစံတစ်ခု အဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်သည် ဟားဒ်ဗတ်၌ ကျောင်းတက်စဉ်က ကျောင်းစာများအား အစီအစဉ်တကျ လေ့လာခဲ့သည် မဟုတ်ဘဲ အချိန်တော်တော်များများကို ကျောင်းရှိ ကွန်ပြူတာများနှင့်သာ ကုန်လွန်စေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
သူသည် အယ်လမ် (Paul Allen) နှင့် အဆက်အသွယ် အမြဲရှိနေခဲ့ပြီး၊ ၁၉၇၄ နွေရာသီတွင် အယ်လမ်က Honeywell နည်းပညာ ကုမ္ပဏီ နှင့် ချိတ်ပေးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းကပ်ရက် နှစ်တွင် Intel 8080 CPU တွင်အခြေခံသော MITS Altair 8800 နည်းပညာထွက်လာခဲ့သည်။ ဂိတ်စ် နှင့် အယ်လမ် (Paul Allen) တို့က ယင်းကို ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ကွန်ပြူတာ ဆော့ဖ်ဝဲကုမ္ပဏီ တစ်ခု စတင်ထူထောင်ရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းတစ်ခု အနေနှင့် မြင်နိုင်ခဲ့သည်။
ဂိတ်စ်ကသူ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မိဘများနှင့် ပြောဆိုတိုင်ပင်ခဲ့သည်။ ဂိတ်စ် ၏ ကိုယ်ပိုင်ကွန်ပြူတာ ဆော့ဖ်ဝဲကုမ္ပဏီထောင်ရန်အတွက် ပြင်းပြသော စိတ်ရှိနေကြာင်း သိသွားသော အခါ များစွာ အထောက်အပံ့ ပေးခဲ့သည်။
၁၉၇၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ Altair 8800 အီလက်ထရောနစ် နည်းပညာများ ခေတ်စားလာချိန်တွင် ဂိတ်စ်သည် microcomputer ကိုတီထွင်ခဲ့သည့် မိုက်ခရိုရှိ Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) သို့ လှမ်း၍ ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ကွန်ပြူတာနည်းစနစ်တစ်ခုအတွက် BASIC interpreter အဖြစ် သူနှင့် ကျန်အခြားသူများ လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ကြောင်း လှမ်း၍ အသိပေးခြင်းဖြစ်သည်။
အမှန်တကယ်မှာ Altairကို ဂိတ်စ် နှင့် အယ်လမ် တို့ ပိုင်ဆိုင်ကြသည် မဟုတ်ပေ။ ၎င်းအတွက် ကုတ်နံပါတ်ကိုလည်း ရေးခဲ့ကြသည် မဟုတ်ပေ။ သူတို့ အနေနှင့် MITS ၏ စိတ်ဝင်စားမှုကို သာ ရရှိလိုခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ MITS ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သူ Ed Roberts က ဂိတ်စ်တို့၏ တီထွင်မှုအစမ်းသရုပ်ပြကိုကြည့်ရန် သဘောတူပြီး၊ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်ကြာသည့် သင်တန်းကာလ အတွင်းတွင် ဂိတ်စ်တို့က minicomputer တွင် ထည့်သွင်းအသုံးပြုနိုင်သည့် Altair နှင့် အလားတူ နည်းပညာ တစ်ခုကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုမှတဆင့် BASIC interpreter အဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။
Albuquerque ရှိ MITS ရုံးခန်းများတွင် ပြသခဲ့သော ဂိတ်စ်တို့၏ အစမ်းသရုပ်ပြမှုသည် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး၊ ရလဒ်အနေနှင့် Altair BASIC အတွက် interpreter ကို တီထွင်ရန် MITS နှင့် ချိတ်ဆက်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ နိုဝင်ဘာလတွင် ပေါလ် အလ်လန်ကို MITS မှ အလုပ်ခန့်ခဲ့ပြီး၊ ဂိတ်စ်သည် Albuquerque ရှိ MITS တွင် ပေါလ်နှင့်အလုပ်လုပ်ရန် Harvard မှ ခဏခွင့်ယူခဲ့သည်။
သူတို့၏ စပ်တူ လုပ်ငန်းလုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ကို “မိုက်ခရို-ဆော့ဖ်” ဟု အမည်ပေးခဲ့ပြီး၊ သူတို့၏ ပထမဆုံး ရုံးခန်းမှာ Albuquerque တွင် ဖြစ်သည်။ တစ်နှစ်အတွင်းတွင် hyphen ပြုတ်ကျသွားပြီး၊ ၁၉၇၆ နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ကုမ္ပဏီနာမည်ကို “မိုက်ခရိုဆော့ဖ်” အဖြစ် New Mexico ရှိပြည်နယ်လက်ထောက်ရုံးတွင် မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်သည်လည်း Harvard ကျောင်းသို့ ပြန်မသွားတော့ဘဲ ကျောင်းလည်းမပြီးဆုံးခဲ့ပေ။ အခြေခံ မိုက်ခရိုဆော့ဖ် (Microsoft's BASIC) သည် ကွန်ပြူတာ ဝါသနာရှင်များအကြား ရေပန်းစားခဲ့သည်။ သို့သော် ဈေးကွက်ထဲ မဖြန့်မီ ကော်ပီကို လူထုထံသို့ တိတ်တဆိတ် ဖြန့်လိုက်သည်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၎င်းကို အမြောက်အမြား ကော်ပီကူးပြီး ဆက်လက် ဖြန့်ချိခဲ့ကြသည်။
၁၉၇၆ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် MITS newsletter မှတဆင့် ကွန်ပြူတာ ဝါသနာရှင်များထံသို့ စာရေးခဲ့သည်။ အဆိုပါစာတွင် MITS မှ ဆက်လက် ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးခြင်းမပြုပဲ တန်ရာတန်ကြေး ရသည်အထိ အဆင့်မြင့် ဆော့ဖ်ဝဲများကို ထိန်းသိမ်းထားမည် ဟု ဖော်ပြပါရှိသည်။ ယင်းစာမှာ ကွန်ပြူတာ ဝါသနာရှင်များအကြား သိပ်ပြီး ရေပန်းမစားခဲ့သော်လည်း ဂိတ်စ်ကတော့ ဆော့ဖ်ဝဲ တီထွင်ထုတ်လုပ်သူများသည် တန်ရာတန်ကြေး ပြန်ရသင့်သည် ဟူသော သူ၏ ယုံကြည်ချက်အတိုင်းသာ ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
၁၉၇၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်သည် MITS ၏ အရိပ်အောက်မှ ထွက်ပြီး၊ အမျိုးမျိုးသော ဝင်းဒိုး စနစ်များ အတွက် ပရိုဂရမ်ဆော့ဖ်ဝဲ များကို ဆက်လက် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၉ ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ကုမ္ပဏီ ကို Albuquerque မှ နေရာအသစ် ဖြစ်သော ဝါရှင်တန်ရှိ Bellevue သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ၏ အစောပိုင်းနှစ်များတွင် ဝန်ထမ်းများအားလုံးသည် ကုမ္ပဏီ လုပ်ငန်းများအတွက် များပြားကျယ်ပြန့်လှသော လုပ်ငန်းတာဝန်များကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြရသည်။
ဂိတ်စ်က လုပ်ငန်းအသေးစိတ်ကို အပေါ်စီးမှ မြင်နိုင်ခဲ့ပြီး၊ ကုမ္ပဏီစည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများကို ရေးဆွဲခဲ့သည်။ ပထမ ငါးနှစ်တွင် ဂိတ်စ်က တောက်လျှောက် အသုံးပြုခဲ့သော ကုမ္ပဏီစည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများကို တစ်လိုင်းချင်းစီ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး၊ သူမြင်သမျှ လိုအပ်ချက်တိုင်းကို ပြန်လည် ပြင်ဆင် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။
၁၉၈၀ တွင် IBM မှ ၎င်းအသစ်ထုတ်လုပ်မည့် IBM PC အတွက် လိုအပ်နေသော BASIC interpreter ရေးရန် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်သို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။ IBM ကိုယ်စားလှယ် များက Operating System လိုအပ်နေကြောင်း ပြောသောအခါ ဂိတ်စ်က CP/M Operating System များ၌ အသုံးပြုနေကြ ဖြစ်သော Digital Research ( DRI ) ကို ညွှန်းသည်။
IBM နှင့် DRI တို့ ဆွေးနွေးကြခြင်း၌ သိပ်အဆင်မပြေခဲ့ကြ၊ သဘောတူစာချူပ် ချူပ်ဆိုနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ကြပေ။ IBM ကိုယ်စားလှယ် Jack Sams မှ စာချူပ် ချူပ်ဆိုနိုင်ခြင်းမရှိသည့် အကြောင်းရင်းကို နောက်တစ်နေ့ ဂိတ်စ် နှင့် တွေ့ တွေ့ချင်းတွင် ပြောပြခဲ့သည်။ တဆက်တည်းပင် သင့်တော်သော Operating System တစ်ခု ကို ရှာပေးလိုက်ပါ ဟုလည်း ပြောခဲ့သည်။
ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ် ကျော်လွန် ပြီးနောက် ဂိတ်စ်က 86-DOS (QDOS) ကို အသုံးပြုဖို့ အဆိုပြုခဲ့သည်။ Seattle Computer Products (SCP) တွင်ရှိစဉ် Tim Paterson မှ PC ၏ Hardware ပိုင်းအတွက် ရည်ရွယ်၍ ထုတ်လုပ်ခဲ့သော စနစ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ CP/M နှင့် ခပ်ဆင်ဆင်တူသည့် Operating System တစ်ခုဖြစ်သည်။
မိုက်ခရိုဆော့ဖ်က SCP နှင့် ဆက်သွယ်ခဲ့ပြီး၊ SPC ၏ တစ်ခုတည်းသောလိုင်စင်ရ အေးဂျင့် အနေနှင့် လုပ်ကိုင်ခွင့် ရပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် 86-DOS ၏ ပိုင်ရှင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ PC အတွက် Operating System အထိုင်ကျပြီးနောက် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်က IBM သို့ PC-DOS အဖြစ် ဒေါ်လာ ၅၀,၀၀၀ နှင့် အပြတ် ရောင်းချခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်က Operating System တွင် ကော်ပီ မူပိုင်ခွင့် ကိုတော့ လွှဲပြောင်းမပေးခဲ့ပေ။ အကြောင်းရင်းမှာ အခြားသော Hardware ရောင်းချသူများမှ IBM ၏ System ကို အတုပြုလုပ်ကြမည်ကို စိုးရိမ်၍ ဖြစ်သည်။
MS-DOS ၏ ရောင်းအားသည် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ကို ဆော့ဖ်ဝဲ ထုတ်လုပ်မှုများ၏ အဓိက ကစားသမား နေရာရောက်အောင် ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဂိတ်စ်က မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ကုမ္ပဏီ ကို အစစအရာရာ ပြန်လည်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ Washington ပြည်နယ်သို့ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့ ရင်းနှီးမြှပ်နှံခဲ့ပြီး၊ ဂိတ်စ် မှ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ ဥက္ကဋ္ဌရာထူး နှင့်ဘုတ်အဖွဲ့ဝင် ဥက္ကဋ္ဌရာထူးများဖြင့် ဆက်လက် လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။
၁၉၈၅ နိုဝင်ဘာ ၂၀ တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဝင်းဒိုး ကို ပထမဆုံး ဖြန့်ချိခဲ့သည်။ အခြားသော Operating System တစ်ခုဖြစ်သည့် OS/2 ကို ထုတ်လုပ်တော့မည် ဖြစ်၍ ဩဂုတ်လတွင်ပင် IBM နှင့် လက်တွဲ ဖြုတ်ခဲ့သည်။
ကုမ္ပဏီ နှစ်ခုစလုံးမှာ ပထမဆုံးသော System များကို အောင်မြင်စွာ ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း တိုးပွားလာသော တီထွင်ကြံဆမှု ခြားနားချက်များက ၎င်းတို့အကြားရှိ မိတ်ဆွေဖြစ်မှုကို အနည်းငယ် ပျက်စီးစေခဲ့သည်။
၁၉၉၁ ခုနှစ် မေလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ဂိတ်စ်က ကုမ္ပဏီ တွင်း မှတ်တမ်းတစ်ခုကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းမှတ်တမ်းတွင် Operating System နှစ်ခု၏ အဆက်အစပ်မှာ ပြီးဆုံးပြီ ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်သည် Windows NT kernel ထုတ်လုပ်ရန် အားထည့် လုပ်ဆောင်သွားမည် ဟု ကြေညာခဲ့သည်။
မိုက်ခရိုဆော့ဖ် စတင်ခဲ့သည့်အချိန် ၁၉၇၅ ခုနှစ် မှ ၂၀၀၆ ခုနှစ်အထိတိုင်အောင် ဂိတ်စ်သည် ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်လုပ်မှု ဗျူဟာနှင့် ပက်သက်၍ အဓိက တာဝန်ယူထားသူ ဖြစ်သည်။ သူသည် ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်လုပ်မှုအတိုင်းအဆကို အလွန်အမင်း ချဲ့ထွင်ခဲ့ပြီး၊ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်မှ ဩဇာကြီးမားသော အောင်မြင်မှုနေရာ တစ်နေရာ ရောက်တိုင်း ဂိတ်စ်က ဉာဏ်ကြီးကြီးနှင့် စောင့်ကြည့်ခဲ့သည်။
အုပ်ချုပ်ရေး အရာရှိ တစ်ယောက်အနေဖြင့် ဂိတ်စ်က မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ရှိ အကြီးတန်း မန်နေဂျာများနှင့် ပရိုဂရမ် မန်နေဂျာများနှင့် မကြာခဏ ဆုံတွေ့တတ်သည်။ ၎င်း Meeting များမှ ပထမဆုံး ကောက်ချက်ချသည်များမှာ ဂိတ်စ်သည် မန်နေဂျာများ၏ လုပ်ငန်း ဗျူဟာများ၊ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များ နှင့် ပက်သက်၍ လိုအပ်နေသည့် အပေါက်များကို ကုမ္ပဏီ၏ ရေရှည် အကျိုးအတွက် ထိခိုက်နိုင်သည် ဟုယူဆသည်နှင့် တပြိုင်နက်တည်း စကားစစ်ထိုးရန် အမြဲအဆင်သင့် ဖြစ်နေသူ ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
သူသည် အစည်းအဝေးများ၏ တင်ပြချက်များ၊ ဆွေးနွေးချက်များ နှင့်ပက်သက်၍ ထင်မြင်ချက်များ ပေးရာတွင် “အဲ့ဒါကတော့ ကျွန်တော်ကြားဖူး သမျှထဲမှာ အရူးသွပ်ဆုံး အရာပဲ” “ခင်ဗျားအနေနဲ့ လက်ရှိခင်ဗျားရဲ့နည်းလမ်းတွေကို ပစ်ချပြီး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေနဲ့ ပေါင်းသင့်တယ်” စသဖြင့် ပြောလေ့ ရှိသည်။ ယင်းကဲ့သို့ မထိန်းနိုင်မသိမ်းနိုင် ပွင့်ထွက်လာသော ပြင်းထန်သည့် ဝေဖန်ချက်များကြောင့် ရှေ့ဆက်လုပ်ငန်းစဉ်များ ရေးရာတွင် ဂိတ်စ် စိတ်တိုင်းကျသည် အထိ အသေးစိတ် ဂရုတစိုက် လုပ်ကြစေရန် ရည်ရွယ်ရင်းဖြစ်သည်။
သူ၏ အရေးပါသော လက်အောက်ဝန်ထမ်း များ အလုပ်လုပ်ရာတွင် အချိန်ဆွဲ နေတာကိုမြင်တိုင်း ဂိတ်စ် က ထေ့ထေ့ငေါ့ငေါ့ နှင့် ပြောတတ်သည်မှာ “ငါတော့ ဒီအပတ်ကုန်သွားတဲ့အထိ ဒီအလုပ်တစ်ခုတည်းကိုပဲ လုပ်ရမယ်” မိုက်ခရိုဆော့ဖ် မှာ ဂိတ်စ်လုပ်ခဲ့သလောက် အဓိက ကဏ္ဍကတော့ အုပ်ချူပ်ရေး နှင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း ပါပဲ။
သို့သော် သူသည် အစောပိုင်းကာလများတွင် ဆော့ဖ်ဝဲတီထွင် ထုတ်လုပ်သူ အဖြစ် တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ပေးခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ programming ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ထုတ်လုပ်မှု များတွင် ဖြစ်သည်။ TRS-80 Model 100 line တွင် လုပ်နေစဉ် ကတည်းက ဂိတ်စ်သည် ကုမ္ပဏီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အဓိက ရှေးရှု့သော အဖွဲ့ တစ်ခုကို တရားဝင် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ သို့သော် ၁၉၈၉ နောက်ပိုင်းတွင် ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်လုပ်မှုများနှင့် ပက်သက်၍ ဦးဆောင်မောင်းနှင်နိုင်မည့် Code ကို ရေးသားခဲ့သည်။၂၀၀၆ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ဂိတ်စ် က ဒီလို နေ့စဉ် နေ့တိုင်း အလုပ်တွေ လုပ်မနေတော့ပဲ လာမည့် နှစ် နှစ်အတွင်းမှာ ပရဟိတ အလုပ်တွေအတွက်ပဲ အချိန်ပိုပေးတော့မယ် လို့ ကြေညာခဲ့သည်။
သူ၏ တာဝန်အများအပြားကို အားကိုးရတဲ့သူ နှစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Ray Ozzie နဲ့ Craig Mundie တို့ကို ခွဲပေးခဲ့သည်။ Ray Ozzie အား နေ့စဉ် အလုပ်များ( ရေတို ) စီမံခန့်ခွဲသည့် အပိုင်းကို လွှဲပေးပြီး၊ Craig Mundie ကိုတော့ ရေရှည် ထုတ်လုပ်မှုဗျူဟာ ပိုင်းဆိုင်ရာ အပိုင်းကို လွှဲပေးခဲ့သည်။
မိုက်ခရိုဆော့ဖ် လုပ်ငန်းများ၏ တရားရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့်ပက်သက်၍ ဂိတ်စ် ကသာလျှင် အဆုံးသတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချသူဖြစ်သည်။ ၁၉၉၈ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နှင့် မိုင်ခရိုဆော့ဖ် ပြဿနာတွင်မူ ဂျာနယ်သမားများက ၎င်းသည် တမင်သက်သက် ကို မရေမရာ ထွက်ဆိုချက်ပေးခဲ့သည်ဟု မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြသည်။
ဂိတ်စ်က “ယှဉ်ပြိုင်ခြင်း”၊ “ပက်သက်ခြင်း” နှင့် “ကျွန်ုပ်တို့” ဟူသော ဝေါဟာရများ၏ အဓိက အဓိပ္ပာယ် နှင့်ပက်သက်၍ ဝေါဟာရ ဆရာ David Boies နှင့် အငြင်းပွားခဲ့သည်။ BusinessWeek ဂျာနယ်မှ ဖော်ပြသည်မှာ “ဂိတ်စ် ရဲ့ အစောပိုင်း သက်သေ ထွက်ဆိုချက် တွေမှာ “ကျွန်တော် မမှတ်မိတော့ဘူး” ဆိုတဲ့ ဇ ဝေဇဝါ အဖြေမျိုးကိုပဲ ပေးနေတဲ့အတွက် တရားသူကြီး အနေနဲ့တောင် ရယ်စရာဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ ပိုဆိုးတာက နည်းပညာ ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဥပဒေကို မသိလို့ပါ ဆိုပြီးငြင်းပယ်ချက်တွေပေးတဲ့ အချက်တွေကို ဂိတ်စ် ရဲ့ အဝင်အထွက် အီးမေးလ် တွေက ရတဲ့ သတင်းအချက်အလက် အတိုအထွာ တွေပေါ် မူတည်ပြီး ပြုလုပ်တဲ့ တရားစွဲဆိုချက်တွေ က ပြန်လည် ချေပပြီးသား ဖြစ်နေတယ်လေ” ဂိတ်စ်က နောက်ပိုင်းတွင် ပြောပြသည်မှာ သူ့ရဲ့စကားတွေ၊ အပြုအမူတွေကို ကြည့်ပြီး သူ့ရဲ့ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်ဖို့ကြိုးစားတဲ့ ကောင်ကလေးတွေရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို ရိုးရိုးလေးပဲ တုံ့ပြန်ခဲ့သည် ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
သက်သေထွက်ဆိုနေစဉ် သူ့ရဲ့ အမူအရာနဲ့ပက်သက်၍ ပြောခဲ့သည်မှာ “ကျွန်တော်ဟာ ကောင်ကလေးတွေကို ခုခံနေခဲ့ရတာလား၊”…… ရှေ့နေခေါ်ပြီး ပြန်ချေပဖို့ကိုတောင် အပြစ်ရှိသလိုခံစားရတယ် ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် “ကောင်းစွာ အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကောင်ကလေးတွေကို အကြမ်းဖက်မှု” ဆိုတဲ့ ပြစ်ဒဏ်ဟာ ကျွန်တော့်ကို တော်တော်လေး စည်းကျပ် ခဲ့တာပဲ။
ဘယ်လိုပဲ ဂိတ်စ်အနေနဲ့ ငြင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် တရားသူကြီးကတော့ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဟာ လက်ဝါးကြီးအုပ် စီးပွားရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ရုံသာမက ဈေးကွက် ယှဉ်ပြိုင်မှုကို ပိတ်ဆို့ခဲ့ပြီး၊ အဆိုပါ အချက် နှစ်ခုစလုံးဟာ ရှားမန်း အက်ဥပဒေ (Sherman Antitrust Act) ကို ချိုးဖောက်ထားသည် ဟု စီရင်ချက်ခဲ့သည်။
ဂိတ်စ်သည် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ၂၀၀၈ ကို ကြော်ငြာရန် အတွက် ကြော်ငြာစီးရီး တစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်အသုံးပြုခဲ့သည့် ပထမဆုံးသရုပ်ဆောင်မှာ Jerry Seinfeld ဖြစ်ပြီး ၎င်းနှင့် ဂိတ်စ်တို့သည် အစပိုင်းကသူစိမ်းများ ဖြစ်ကြပြီး၊သွားရင်းလာရင်း ရှော့ပင်းမောလ်တစ်ခုရှိ ဈေးလျှော့ထားသည့် ဖိနပ်ဆိုင်တစ်ဆိုင်ရှေ့တွင် ဖိနပ်ဝယ်ရန် ကြိုးစား နေသည့် ဂိတ်စ်ကို Jerry Seinfeld က သတိထားမိပြီး၊ စက္ကန့် ၉၀ကြာ စကားပြောပြီးနောက် ဂိတ်စ်နှင့် ပထမဆုံး မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ကြော်ငြာခြင်း လုပ်ငန်း တွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
၎င်းတို့ တွေ့ဆုံချိန်မှာ ဖိနပ်ဆိုင်မှ ဝန်ထမ်းကောင်လေးသည် မစ္စတာဂိတ်စ်အား ဆိုဒ် တစ်ခုကြီးသည့် ဖိနပ်များကို ရောင်းချရန် ကြိုးစားနေသည့်အချိန် ဖြစ်သည်။ ဂိတ်စ်သည် ရှုးဖိနပ်များဝယ်ယူနေစဉ်တွင် သူ၏ Discount card ကို ကိုင်ဆောင်ထားခဲ့ပြီး၊ ယင်း Discount card ထဲမှ ဓာတ်ပုံမှာ ၁၉၇၇ ခုနှစ်က New Mexico ၌ ယဉ်တိုက်မှုနှင့် အဖမ်းခံရပြီးနောက် အနည်းငယ် ပြောင်းလဲထားခဲ့သော ပုံဖြစ်သည်။
သူတို့နှစ်ယောက် ရှော့ပင်းမော တစ်လျှောက်၌ လမ်းလျှောက်နေစဉ် Seinfeld က ဂိတ်စ် ကို ခင်ဗျားတခြားဆော့ဖ်ဝဲ တီထွင်ထုတ်လုပ်သူတွေကို စိတ်ဝင်စားပျော်ဝင်နေသလား လို့ မေးရာ ဂိတ်စ်က ဟုတ်ကဲ့ ဟု ဖြေသည်။ ထို့နောက် ထပ်မေးသည်မှာ “တကယ်လို့ သူတို့တွေက ကွန်ပြူတာတွေကို စားစရာတွေအဖြစ် ပြောင်းသွားအောင် လုပ်နေတယ်ဆိုရင်ရော” ဂိတ်စ်က ဟုတ်ကဲ့ ဟု ပဲ ဖြေပြန်သည်။
တချို့က Seinfeld ၏ တစ်ကိုယ်တော် ရှိုးပွဲဖြစ်သည့် “ဘာမှမရှိ (nothing)” နှင့်ပက်သက်၍ ဂါရဝပြုခြင်းတစ်မျိုး ဖြစ်သည် ဟု ပြောကြသည်။ ဒုတိယ အကြိမ် ကြော်ငြာစီးရီးတွင် ဂိတ်စ်နှင့် Seinfeld တို့သည် သာမန်မိသားစုတစ်စု၏ အိမ်လေးတွင် သာမန်လူတွေနှင့် အသားကျစေရန် ကြိုးစားနေသည့် အနေအထားဖြစ်သည်။
မိုက်ခရိုဆော့ဖ် မှ နားပြီးကတည်းကပင် ဂိတ်စ်သည် သူ၏ ပရဟိတ လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ယင်းလုပ်ငန်းများထဲမှ တစ်ခုမှာ ယင်း ဗွီဒီယို အခွေများမှာ အများပြည်သူများအတွက် အွန်လိုင်း မှတဆင့် ကြည့်ချင်လျှင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ်၏ Tuva ပရောဂျက် ၌သာ ကြည့် နိုင်ကြမည် ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၀ ဧပြီလတွင် ဂိတ်စ် ကို Massachusetts Institute of Technology မှ လာရောက်လည်ပတ်၍ ကျောင်းသားများအား ဩဝါဒ စကားပြောကြားပေးရန် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။ ဂိတ်စ်က ကျောင်းသားများအား အနာဂတ်တွင် ပေါ်ပေါက်လာမည့် ကမ္ဘာကြီး၏ အကျပ်အတည်းများ နှင့်ပက်သက်၍ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။
ဂိတ်စ်သည် Texas ရှိ Dallas တွင်နေထိုင်သော မလင်ဒါဖရက်ချ် နှင့် ၁၉၉၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ သူတို့တွင် ကလေးသုံးယောက်ရှိပြီး၊ သမီးနှစ်ယောက်ဖြစ်သည့် အနက် Jennifer Katharine Gates ကို ၁၉၉၆ တွင် မွေး၍ Phoebe Adele Gates ကို ၂၀၀၂ တွင် မွေးခဲ့သည်။ သားဖြစ်သူ Rory John Gates ကိုတော့ ၁၉၉၉ တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။
ဂိတ်စ် မိသားစု အိမ်သည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် နှင့် နီးစပ်သောအိမ်ကလေးဖြစ်ပြီး၊ Medina ရှိ Lake Washington ကို လှမ်းမြင်နိုင်သော တောင်တန်း ကလေးပေါ်၌ ဆောက်လုပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝါရှင်တန်၏ ပြည်နယ် အုပ်ချူပ်ရေးဌာနရှိ အများပြည်သူဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းများအရ ၂၀၀၆ ခုနှစ် ပစ္စည်းဥစ္စာ ပိုင်ဆိုင်မှု (အိမ်ရာ နှင့် လယ်မြေ) စုစုပေါင်း သည် ဒေါ်လာ၁၂၅ သန်း ရှိပြီး၊ တစ်နှစ်တာအတွက် ပစ္စည်းဥစ္စာ ပိုင်ဆိုင်မှုဆိုင်ရာ အခွန်ငွေ မှာ ၉၉၁,၀၀၀ ဒေါ်လာ ရှိသည်။ ဂိတ်စ်၏ ၆၆,၀၀၀ စတုရန်းပေ (၆၁၀၀ စတုရန်းမီတာ) ကျယ်သော မြေတွင် ပေ ၆၀ ( ၁၈ မီတာ) ကျယ်သော ရေအောက်တေးဂီတစနစ်ပါ ရေကူးကန်၊ စတုရန်းပေ ၂၅၀၀(၂၃၀ စတုရန်းမီတာ)ကျယ်သော အားကစားခန်းမ နှင့် စတုရန်းပေ ၁၀၀၀(၉၃ စတုရန်းမီတာ)ကျယ်သော ထမင်းစားခန်း တို့ ပါရှိသည်။
ဂိတ်စ် ၏ပုဂ္ဂလိက ရှာဖွေရရှိသော ချမ်းသာမှုများ တွင် ၁၉၉၄ ခုနှစ် လေလံပွဲမှ ဝယ်ယူခဲ့သော ဒေါ်လာ ၃၀.၈ သန်း တန် Codex Leicester အမည်ရှိ Leonardo da Vinci ၏ လက်ရာ လည်း အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ဂိတ်စ်သည် စွန့်စားခန်းဝထ္ထုကြိုက်သူလည်း ဖြစ်သည်။ သူ့အိမ်ရှိ စာကြည့်တိုက် အကြီးကြီး၏ မျက်နှာကျက်ကို The Great Gatsby ဝထ္ထုထဲက အတိုင်း ဂူပေါက် လိုမျိုးဖြစ်အောင် ဆောက်လုပ်ထားခဲ့သည်။ သူသည် ကဒ်ဖြင့်ကစားနည်းအမျိုးမျိုး၊ တင်းနစ် နှင့် ဂေါက် ရိုက်ခြင်းများတွင် ပျော်မွေ့သည်။
ဂိတ်စ်သည် Forbes ၄၀၀ တွင် နံပါတ် ၁ နေရာ၌ ၁၉၉၃ မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ်အထိ ရှိနေခဲ့ပြီး၊ Forbes ၏ ကမ္ဘာ့ အချမ်းသာဆုံးလူများ စာရင်းတွင် နံပါတ် ၁ နေရာကို ၁၉၉၅ မှ ၂၀၀၇ ခုနှစ် အထိ နှင့် ၂၀၀၉ တွင်တစ်ကြိမ် ရှိနေခဲ့သည်။ ၁၉၉၉ တွင် ဂိတ်စ်၏ ပိုင်ဆိုင်မှုမှာ အကြမ်းဖျင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀၁ ဘီလီယံ အထိ ဖြစ်သွားခဲ့ရာ မီဒီယာများမှ “Centibillionaire” လို့ ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။
၂၀၀၀ပြည့်နှစ်မှ ဒေါ့-ကွန်ပူဖောင်း ပေါက်ကွဲပြီး မိုက်ခရိုဆော့ဖ် စတော့ရှယ်ယာ ဈေးနှုန်းပြုတ်ကျချိန်နှင့် ပရဟိတ လုပ်ငန်းများစွာသို့ ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ လှူဒါန်းအပြီး မိုက်ခရိုဆော့ဖ် အမည်ခံ အဆောက်အအုံများမှာ တန်ဖိုးများ ပြုတ်ကျခဲ့တော့သည်။ ၂၀၀၆ မေလ အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ဂိတ်စ် က ပြောခဲ့သည်မှာ သူသည် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး စာရင်းဝင် တစ်ယောက်မဖြစ်ခဲ့ရင်ကောင်းမှာပဲ ဘာလို့ဆိုတော့ အဲ့ဒီစာရင်းဝင် အဖြစ် လူအများအာရုံစိုက်မှုကို ဝယ်ယူခဲ့သလို ဖြစ်နေလို့ပဲ ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
ဂိတ်စ်တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် အပြင် အခြားသောရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများလည်း ရှိသေးသည်။ ထိုလုပ်ငန်းများမှ ၂၀၀၆ တွင် လစာငွေ ၆၁၆,၆၆၇ ဒေါ်လာနှင့် အပိုငွေ ၃၅ဝ,ဝဝဝဒေါ်လာ စုစုပေါင်း ၉၆၆,၆၆၇ ဒေါ်လာ ရှာပေးနိုင်ခဲ့သည်။ 1989 တွင် Corbis ဒီဂျစ်တယ် ဓာတ်ပုံ ကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၄ တွင် ဂိတ်စ်သည် ရေရှည်လက်တွဲခဲ့သော သူငယ်ချင်းအရင်း ဖြစ်သူ Warren Buffett ဦးဆောင်ခဲ့သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ကုမ္ပဏီ Berkshire Hathaway ၏ ဒါရိုက်တာ တစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့သည်။
၂၀၁၀ မတ်လတွင် ဘီလ်ဂိတ်စ်သည် ကားလို့စ်စလင်းမ် ၏ အောက် ဒုတိယ ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံး နေရာသို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ပရဟိတ လုပ်ငန်းတွေများများ လုပ်ခြင်းအားဖြင့် လူအများရဲ့ အာရုံစိုက်မှု မြင့်တက်လာမှန်းသိသွားသောအခါ တခြားသူအများရဲ့ သူ့အပေါ်ထားရှိသော မျှော်လင့်ချက်တွေကို စတင်သိရှိလာခဲ့သည်။ Andrew Carnegie နှင့် John D. Rockefeller တို့၏ လုပ်ရပ်များကို လေ့လာခဲ့ပြီး၊ ၁၉၉၄တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ၏ စတော့ရှယ်ယာအချို့ကို ရောင်းချ၍ William H. Gates Foundation ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဂိတ်စ်နှင့် ဇနီးသည်တို့ နှစ်ဦးပေါင်းစပ်၍ မိသားစုသုံးခုစာ Foundations များကို တစ်ခုတည်းသော Bill & Melinda Gates ပရဟိတ Foundation ကြီးတစ်ခု အဖြစ်တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။ ၎င်းသည် ကမ္ဘာ့ပေါ်တွင် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု အရှိဆုံး လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် ပရဟိတ လုပ်ငန်း အဖွဲ့အစည်းကြီးတစ်ခု အဖြစ် ရှိသည်။
အခြားသော Wellcome Trust (U.K ရှိပရဟိတ အဖွဲ့အစည်း) ကဲ့သို့သော ပရဟိတ လှူဒါန်းသည့် အဖွဲ့အစည်းကြီးများနှင့် မတူသည်မှာ ဂိတ်စ်သည် ငွေကြေးလှူဒါန်းရာတွင် အသုံးပြုသူအနေနှင့် မည်သို့ အသုံးချမည်နည်း ဆိုသည့်အချက် ပေါ်တွင်သာ မူတည်၍ အလှူငွေကို ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ David Rockefeller ၏ ရက်ရောမှုနှင့် မြောက်မြားလှစွာသော ပရဟိတ အလှူများက အဓိက လွှမ်းမိုးမှု အနေနှင့် ဂုဏ်ပြုမှတ်တမ်း တင်ခံခဲ့ရသည်။ ဂိတ်စ်နှင့်သူ့အဖေက Rockefeller နှင့် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ တွေ့ဆုံကြပြီး၊ Rockefeller မိသားစု၏ ပရဟိတလုပ်ရခြင်း ရည်ရွယ်ချက် ဖြစ်သော “အစိုးရတွေနဲ့ တခြားအဖွဲ့အစည်း တွေက မျက်ကွယ်ပြုထားကြတဲ့ ကမ္ဘာ့ ပြဿနာတွေနှင့် ပက်သက်၍ လှူဒါန်းခြင်း” ဟူသည့် ရည်ရွယ်ချက်တွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်ပုံစံချခဲ့ကြသည်။
၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် Bill and Melinda Gates ဖောင်ဒေးရှင်းသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၂၈ဘီလီယံ လှူခဲ့ပြီးဖြစ်၍ အမေရိက ၏ ဒုတိယ အရက်ရောဆုံး ပရဟိတ လုပ်ငန်း ကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၎င်းဖောင်ဒေးရှင်းကြီးသည် ဝေဖန်မှုတချို့ကိုလည်း ခံယူခဲ့ရသေးသည်။ ယင်းဝေဖန်မှုမှာ ဤလှူဒါန်းငွေများမှာ ငွေအရင်းအနှီးအများအပြားကို ရင်းနှီးမြုပ်နှံခြင်း ဖြစ်ပြီး၊ ထိုရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုမှာ အမြင့်ဆုံးသော အမြတ်ကိုပြန်လည်ရရှိခြင်း မရှိသေးပဲ ဖြစ်နေသည် ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ ၎င်းအတွက် ဖြေရှင်းချက်အနေနှင့် ဖောင်ဒေးရှင်းမှ ဆင်းရဲခြင်းကို တိုက်ဖျက်ရန်အတွက် လျာထားသော ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများထဲမှ စီးပွားရေးကျဆင်းလာသည့် ကုမ္ပဏီ များတွင် ရင်းနှီးမတည်ပေးခြင်းကို ပြုလုပ်ခဲ့ရသည်။ ယင်း ကုမ္ပဏီများတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဆိုးဆိုးရွားရွားထိခိုက်စေသော ကုမ္ပဏီများနှင့် ဆေးဝါး ကုမ္ပဏီများ များပါဝင်ပြီး၊ ၎င်းတို့၏ထုတ်ကုန်များမှာ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့နေခြင်း မဟုတ်ကြပေ။ သတင်းမီဒီယာလောက၏ ဝေဖန်မှုများကို တုံ့ပြန်သောအားဖြင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ဖောင်ဒေးရှင်းမှ ၎င်း၏ ရင်းနှီးမတည်မှုများ၊ လှူဒါန်းမှုများအား လူမှုရေး တာဝန်ဝတ္တရားရှုထောင့်မှ ပြန်လည် ဆန်းစစ်ခဲ့ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။
ကုမ္ပဏီ၏ လုပ်ငန်းကိစ္စရပ်များအား ဆုံးဖြတ်သလို မဲပေးစနစ်ဖြင့် ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီး သောအခါ ပြန်လည်ဆန်းစစ်ခြင်းအား ရပ်လိုက်ပြီး၊ ဖောင်ဒေးရှင်း၏ မူရင်းမူဝါဒဖြစ်သည့် အမြင့်ဆုံး အမြတ်အတွက် ရင်းနှီးမြုပ်နှံခြင်းမူဝါဒဖြင့်သာ ပြန်လည်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ သူ၏ ကြွယ်ဝချမ်းသာမှုများအနက် ထက်ဝက်ကျော်ကို အာမခံ ရင်းနှီးမြုပ်နှံ ခြင်း၌ သာ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။
၁၉၈၇ ခုနှစ် သူ၏၃၂နှစ်မြောက် မွေးနေ့ မတိုင်မီ နေ့အနည်းငယ် အလိုတွင် ဂိတ်စ်သည် Forbes' 400 ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးစာရင်းစာမျက်နှာများတွင် ဘီလျံနာ တစ်ယောက်အဖြစ် တရားဝင်ဖော်ပြခံရသည်။ မိမိဘာသာ ကြိုးစား၍ အောင်မြင်ခဲ့သော ဘီလျံနာများအနက် ကမ္ဘာ့အသက်အငယ်ဆုံး တစ်ယောက်အဖြစ် ၁.၂၅ ဘီလီယံ ဒေါ်လာ ပိုင်ဆိုင်ပြီး အရင်နှစ်က ပိုင်ဆိုင်မှု ( ပထမဆုံးပွဲဦးထွက်စာရင်းဝင်သည့် အချိန်) ထက် ဒေါ်လာသန်း၉၀၀ ကျော် ပိုခဲ့သည်။ တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းမှ ဂိတ်စ်အား နှစ်ဆယ်ရာစုကို ကမ္ဘာ့လွှမ်းမိုးနိုင်ဆုံးသူ အယောက်တစ်ရာ အနက် တစ်ယောက် အဖြစ် သတ်မှတ်ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး၊ ၂၀၀၄၊ ၂၀၀၅ နှင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်များ အတွက်လည်း ကမ္ဘာ့လွှမ်းမိုးနိုင်ဆုံးသူ အယောက်တစ်ရာတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။
တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းမှဆက်လက်၍ ဂိတ်စ်၊ ဇနီးဖြစ်သူ Melindaနှင့် U2 အဖွဲ့၏ ခေါင်းဆောင် အဆိုတော် Bano တို့အား သူတို့ပြုလုပ်ခဲ့သော လူသားချင်း ညှာတာထောက်ထားသည့် ကိစ္စရပ်များအတွက် ၂၀၀၅ ခုနှစ်၏ တစ်နှစ်တာအတွင်း အထူးချွန်ဆုံးသူများ အဖြစ် တစုတစည်းတည်း သတ်မှတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် “ငါတို့ခေတ်ရဲ့သူရဲကောင်းများ” စာရင်းတွင် နံပါတ် ၁၈ နေရာ တွင် မဲ အများဆုံးရသည်။၁၉၉၉ ခုနှစ် Sunday Times Power စာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ရ၊ စီအီးအိုမဂ္ဂဇင်း၏ ၁၉၉၄ ခုနှစ် တစ်နှစ်တာအတွင်း အကောင်းဆုံး စီအီးအို အဖြစ်၊ ၁၉၉၈ တွင် တိုင်းမ်မဂ္ဂဇင်း၏ “ထိပ်သီး ဆိုက်ဘာ အီလစ် ၅၀” တွင် နံပါတ် တစ် နေရာ၊ ၁၉၉၉ တွင် “အဆင့်အမြင့်ဆုံးElite ၁၀၀” တွင် နံပါတ် နှစ် နေရာနှင့် Guardian သတင်းစာတွင် ၂၀၀၁ ခုနှစ်၏ “မီဒီယာတွင် လွှမ်းမိုးနိုင်ဆုံးသူ ထိပ်သီး ၁၀၀” များတွင် ရောက်ရှိနေခဲ့သည်။
၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိန် ကွန်ပြူတာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ နှစ်ဆယ်ယောက်မြောက် ထင်ရှားကျော်ကြားသော အဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံရသည်။ ဂိတ်စ်သည် ပါရဂူဘွဲ့များကို ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တွင် Nyenrode Business Universiteit, Breukelen, The Netherlands မှ၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် the Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden မှ၊ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် Waseda University, Tokyo, Japan မှ၊ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် Harvard University နှင့် Tsinghua University, Beijing, China မှ၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် the Karolinska Institutet, Stockholm မှ၊ နှင့် ၂၀၀၉ ဇွန်လ တွင် Cambridge University တို့မှ ရရှိခဲ့သည်။
၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် Peking University ၏ ယုံကြည်ရသော စေတနာ့ဝန်ထမ်း အကျိုးဆောင် အဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံရသည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် Queen Elizabeth II ဘုရင်မကြီး၏ အမိန့်နှင့် စေတနာ့ဝန်ထမ်း အကျိုးဆောင် သူရဲကောင်း ဘွဲ့ကို ပေးအပ်ခြင်းခံရသည်။ ထပ်မံ၍ အင်းဆက်ပိုးကောင်များလေ့လာသော ပညာရှင်များကို ဘီလ်ဂိတ်စ် ပန်းယဉ်ကောင်၊ အရစ်စတဲလစ် ဂိတ်စီ စသဖြင့် ဘီလ်ဂိတ်စ်နာမည် အစွဲပြု ခေါ်ဝေါ်စေခဲ့သည်။
၂၀၀၆ နိုဝင်ဘာလတွင် ဂိတ်စ်သည် ၎င်းတို့ ၏ကမ္ဘာတဝှန်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြသော ကျန်းမာရေးနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ ပရဟိတ လုပ်ငန်းများ အတွက် Order of the Aztec Eagle ဆုကို ဇနီးဖြစ်သူနှင့် အတူ ရရှိခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် Mexico တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သော Un país de lectores ပရိုဂရမ် အတွက် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဂိတ်စ်သည် Franklin Institute ၏၂၀၁၀ Bower Award for Business Leadership ကို ၎င်း၏ လုပ်ငန်းပိုင်းဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်မှုများနှင့် ပရဟိတ လုပ်ငန်းများအတွက် ချီးမြှင့်ခံရသည်။ ၂၀၁၀ တွင် အမေရိကန် ကင်းထောက် လူငယ်များ၏ Silver Buffalo Award ကို ရရှိသည်။ ၎င်းသည် အရွယ်ရောက်ပြီးလူငယ်များမှ လူငယ်များအတွက် အကျိုးဆောင်မှုအတွက် ချီးမြှင့်သော အမြင့်ဆုံးဆုဖြစ်သည်။
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံးတွင် ပေါင်းစပ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပြုထားသည့် ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု နှင့် အကျိုးတူစုပေါင်း ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည့် LLC တွင် အမြောက်အမြား ရင်းနှီးခဲ့သည်။ LLC သည် ဘီလ်ဂိတ်စ်၏ ထိန်းချူပ်မှုအောက်တွင် ရှိပြီး၊ ရုံးချူပ်မှာ အမေရိကန် အနောက်မြောက်အရပ်ရှိ Kirkland မြို့တော်တွင် တည်ရှိသည်။
(က) ဘီလ်ဂိတ်စ်မှ bgC3 အမည်ရှိ အစိုးရ အကြံပေး ပညာရှင်များ ကုမ္ပဏီကို စတင်ထူထောင်ခဲ့
(ခ) Corbis အမည်ရှိ ဒီဂျစ်တယ် ဓာတ်ပုံ ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းလုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် လိုင်စင် အကျိုးဆောင် ကုမ္ပဏီ
(ဂ) TerraPower အမည်ရှိ နျူကလီးယား ဓာတ်ပေါင်းဖို ဒီဇိုင်း ကုမ္ပဏီ
ဂိတ်စ် အကြောင်းရေးထားသော စာအုပ်၂အုပ်ရှိသည်:
Gates has appeared in at least one film:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
