Ateísmo ye la posiçon filosófica de que nun eisisten diuses,[1] ó que rejeita l cunceito de l teísmo.[2] An sentido lhato, ye la ouséncia de fé na eisisténcia de dibindades.[3]
 |
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente i percisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado! |
L palabra ateísmo fui oureginada de l griego ἄθεος (atheos), i era aplicado a qualquiera pessona que nun acraditaba an diuses, ó que partecipaba de doutrinas an cunflito cun las religiones stablecidas. Cula disseminaçon de cunceitos cumo la liberdade de pensamiento, de l ceticismo científico i de l susequente oumiento de las críticas contra las religiones, la aplicaçon de la palabra passou a tener outros seneficados. Ls purmeiros andebíduos la se outo-eidantificáren cumo "ateus" aparecírun ne l seclo XVIII. Hoije, cerca de 2,3 % de la populaçon mundial çcribe-se cumo atiu, anquanto 11,9 % çcribe-se cumo nó-teístas. 65% de l japoneses, 48% de l russos i aprossimadamente 85% de l ouropeus çcriben-se cumo ateus, agnósticos, ó nó-crentes.[4]
Ateus puoden cumpartilhar preocupaçones quemuns cun ls céticos quanto a assuntos subrenaturales, citando la falta de probas ampíricas. Antre essas racionalidades quemuns ancluen-se l porblema de l mal, l argumiento anconsistente de rebelaçones i l argumiento de çcrença. Outros argumientos a fabor de l ateísmo crecen cul apoio de la filosofie i de la stória.
Na cultura oucidental, ateus son frequentemente cunsidradas cumo eirreligiosos ó çcrentes.[5] Inda assi, sistemas de fé relegiosa i spritual, cumo formas de l budismo, que nun defende la fé an diuses, ténen sido çcritos cumo ateus.[6] Ambora alguns ateus tenden an direçones filosóficas cumo l houmanismo secular,[7] l racionalismo i l naturalismo,[8] nun hai nanhue eideologie ó un cunjunto de cumportamientos la que todos ls ateus dében respeitar.[9]
Ne l griego antigo, l adjetibo atheos (ἄθεος) formado pul prefixo griego la-, seneficando "auséncia" i l radical "tou", deribado de l griego theós, seneficando "dius". L seneficado lhiteral de la palabra ye, anton: "sin dius".
La palabra passou a andicar de forma más direta pessonas que nun acraditában an diuses ne l seclo V a.C., adquirindo definiçones cumo "cortar relaçones cun ls diuses" ó "negar ls diuses" an beç de l anterior seneficado de ἀσεβής (asebēs) ó "ancrédulo". Modernas traduçones de testos clássicos, por bezes tornan atheos cumo "atiu". Cumo un resumo sustantibo, tamien houbo ἀθεότης (atheotēs), "ateísmo". Cícero traduziu la palabra de l griego para la palabra an latin atheos. L uso frequente de la palabra ne l sentido peijoratibo era ancontrado ne l debate antre ls purmeiros crestianos i ls Heilénicos.[10]
Karen Armstrong scribe que "Durante ls seclos XVI i XVII, la palabra "atiu" inda era reserbada sclusibamente para la polémica ... La palabra "atiu" fui un ansulto. Naide tenerie sonhado de poner-se un atiu."[11] l termo "ateísmo" fui outelizado pula purmeira beç para çcrebir ua fé outoconfessa ouropeia, ne l final de l seclo XVIII, specificamente denotando çcrença ne l dius monoteísta abraámico.[12] Ne l seclo XX, la globalizaçon cuntribuiu para la spanson de la palabra para referir-se a la çcrença an todos ls diuses, ambora inda seia quemun na sociadade oucidental çcrebir ateísmo cumo simplesmente "çcrença an Dius."[13] Más recentemente, ten habido un mobimiento an ciertos círclos filosóficos para redefinir ateísmo cumo la "auséncia de fé an dibindades", i nun cumo ua fé an si mesmo; esta definiçon tornou-se popular an quemunidades atéias, ambora sue outelizaçon tenga sido lhemitada.[13][14][15]
L ateísmo ye cunsidrado cumo ua posiçon eideológica an relaçon a la fé an diuses. Nun puode ser cunsidrado cumo un tipo specífico de religion yá que, na maiorie de las definiçones aceitas, para que ua dada perspetiba seia classeficada cumo tenendo carátener relegioso, esta debe tener cumo eilemiento central un ó más diuses, ó antidades debinas. Ciertas corrientes filosóficas puoden ser cunsidradas cumo ateístas, mas l cunceito de ateísmo nun se prende a ua filosofie ó religion specífica. Debemos lhembrar que alguas corrientes de l Budismo i Jainismo puoden ser chamadas ateístas por nun apersentáren nanhue definiçon de dius, (mas esso ye cuntroberso i nun debemos cunfundir Budismo cun ateísmo, ó, mui menos, l amberso).
De fato, eisisten tantos ateus, defrentes antre si, quanto las pessonas dua dada populaçon, ne l sou to. Pul simples fato dua pessona ser atéia, nun se puode anferir que esta pessona steia alinhada a qualquiera fé positiba particular (esto ye, que nun se lhemite a la ouséncia de fé) i nó amplica la aceitaçon de qualquiera sistema filosófico specífico. L ateísmo tamien nun ye ua bison de l mundo ó un modo de bida: eisisten ateus cun ls más dibersos gustos musicales, preferéncias políticas, clubes de futebol, scolhas morales, etc. Para alhá desso, l andebíduo atiu nun ye necessariamente lhigado al quemunismo ó a qualquiera outro sistema particular de ourganizaçon social. Ls ateus repersentan muitas bertentes de l spetro político. Oubbiamente, l fato de ls ateus çcordáren de las eideias de pessonas relegiosas nun quier dezir que defendan la perseguiçon de ls relegiosos - ambora alguas corrientes políticas téngan outado pula represson, cumo na antiga Ounion Sobiética, alegando que ls relegiosos tenien sido cúmplices de l regime czarista.
An çcursos contra l ateísmo son, inda, frequentes alguas acusaçones anfundadas i que entrarian mesmo an cuntradiçon cula própia definiçon de la palabra. Por eisemplo, ls ateus nun defenden la adoraçon de Satana (de l heibraico satan, "l adbersairo"), yá que la fé an fuorças demoníacas solo fazerie sentido se se aceitasse la eisisténcia dun ó más diuses. L Satanismo, antoce, ye ua religion por definiçon, sendo rejeitada puls seguidores de l ateísmo. Las fés típicas de la "nuoba era", ó semelhantes, son tamien rejeitadas, an percípio, por qualquiera atiu.
La Ancyclopædie Vritannica stima que cerca de 2,5% de la populaçon mundial se classefica cumo ateísta. Parte cunsidrable de la populaçon mundial, cerca de 20%, çcribe-se cumo "nó-relegiosa" - palabra que angloba agnósticos i deístas. L ateísmo ye un pouco más preponderante na Ouropa i na Rússia de l que ne ls Stados Ounidos i raramente se ancontra ne l terceiro mundo (eisiste, assi i todo, an Stados que durante la Guerra Frie éran cunsidrados de l 2º mundo, adonde l ateísmo ye eideologie oufecial de l Stado, cumo la República Popular de la China, la Coréia de l Norte i Cuba ua eilebada percentaige de ateus). D'acuordo cun ua pesquisa de 2003, 33% de l franceses adultos dízen que la palabra "atiu" define mui bien sue posiçon subre religion. Çtaca-se 59% de la populaçon de la República Checa, que se declara cumo ateísta.
Ye possible que l ateísmo steia más disseminado de l que las pesquisas sugíren. Ateus que spressan abiertamente la sue oupinion passan frequentemente a carregar un stigma social, correndo l risco de séren çcriminados, ó, an alguns países, cundenados a la muorte. Alguns adetos de bisones teístas julgan aqueilhes que nun professan qualquiera fé an dibindades cumo sendo amorales ó nó cunfiables - inadequados, antoce, cumo nembros de la sociadade. L ateísmo yá fui cunsidrado crime an muitas sociadades antigas, sendo-lo inda an alguas de la atualidade. Las scrituras de muitas religiones cundenan ls çcrentes. Podemos ancontrar un eisemplo bíblico na stória de Amaleque. Na Ouropa Mediebal, l ateísmo era tenido cumo amoral i muitas bezes criminoso; ateus podien ser sentenciados a la muorte na fogueira,[16] specialmente an países adonde atuaba la Anquisiçon. Anquanto l Protestantismo sofria çcriminaçon i perseguiçon pula anton dominante Eigreija Católica Romana, Calbino tamien defendia la muorte de ateus[17] i heireges na fogueira. L fato ye que alguas eigreijas, seitas ó grupos perseguiran, i inda hoije perseguen, aqueilhes que nun cumpartilhan de sues anterpretaçones relegiosas, perseguindo ateus i teístas - mesmo aqueilhes que fázen parte de la mesma religion mas que se ansiran an grupos, seitas ó eigreijas cun anterpretaçones relegiosas çtintas.
Por outro lhado, l ateísmo ye, por bezes, la posiçon oufecial de países quemunistas, cumo la ex- Ounion Sobiética, l ex- bloco Ouriental i la República Popular de la China. Karl Marx, atiu i çcendente de rabino judiu, afirmaba que religion ye "l ópio de l pobo". Querie cun esto afirmar que esta eisiste para ancobrir l berdadeiro stado de las cousas nua sociadade, tornando ls andebíduos más recetibos al cuntrole social i sploraçon. Cuncomitantemente, afirmaba que la religion era "la alma dun mundo sin alma", querendo assi dezir que la speriéncia relegiosa surgie cumo ua reaçon normal de busca de sentido nua rialidade social alienante. Doutrinas marxistas a la parte, l fato ye que tales Stados ancontrórun un meio de zamcorajar todas las religiones ne l antuito de anfraquecer qualesquier possibles centros de ouposiçon al sou cumpleto cuntrole subre esses Stados. Na Ounion Sobiética i na República Popular de la China, éran toleradas alguas eigreijas que se submetian al strito cuntrole de l estado. Ye notable que la resisténcia al quemunismo frequentemente ancontrasse focos an assuntos relegiosos, i al papa Juan Paulo II ye muitas bezes dado l crédito de tener ajudado a acabar cul quemunismo ne l Lheste Ouropeu. La lhuita de l Dalai Lhama pula andependéncia de l Tibet serie outro eisemplo.
Zde la Segunda Guerra Mundial, to formatura melitar ne ls Stados Ounidos ye acumpanhada pul frequente uso de ls dezires "Nun eisisten ateus an trincheiras" [sin fuontes]. Durante la Guerra Frie, l fato de ls inimigos de l EUA séren oufecialmente ateus ("Quemunistas sin dius") Macartismo somou-se a la bison de que ateus nun son cunfiables nin patriotas. Recentemente na campanha persidencial de 1987 ne ls (oufecialmente seculares) EUA, George H. W. Bush dixe "nun sei se ateus deberian ser cunsidrados cumo cidadanos nin cumo patriotas. Essa ye ua nacion sob Dius."[18] Declaraçones similares fúrun feitas durante la çcusson que cercaba la ancluson de la frase "sob Dius" ne l Juramiento de Lhealdade Amaricano, palabras que fúrun adicionadas al juramiento ne l ampeço de l período de la Guerra Frie.
Apesar de las atitudes de l período de Guerra Frie, ls ateus son lhegalmente protegidos de la çcriminaçon ne ls EUA i son ls más fuortes adbogados de la separaçon lhegal antre eigreija i Stado. Ls tribunales amaricanos regularmente - se nun cuntrobersialmente - anterpretan l requisito custitucional an relaçon a la separaçon antre Eigreija i Stado cumo sendo protetor de la liberdade de l çcrentes, i tamien proibindo l stablecimiento de qualquiera estado relegioso. Ls ateus muitas bezes resumen la situaçon lhegal cula frase: "Lhiberdade relegiosa tamien quier dezir lhiberdade de la nun religion."
A çpeito de l preconceitos, la çfiliaçon relegiosa crece an bários países, ancluindo ls lhusófonos. Ne l Brasil, d'acuordo cun dados de l IBGE,[19] 7,4% (cerca de 12,5 milhones) de la populaçon declórun-se sin religion, podendo ser agnósticos, ateus ó deístas. La religion nun ye la sola fuonte de formulaçon de balores éticos i morales, pus la secularizaçon de las sociadades ye algo inegable.
An tenermos gerales, l atiu ye bisto cumo alguien que aspira a la oubjetibidade i que recusa qualquiera dogma. Muitos son céticos. Recusan-se a acraditar an algo por meio de la fé, eissencialmente i assumidamente eirracional. La mesma fé que, sendo l sustentaclo de las fés de grande parte de l teístas, nun l ye oubrigatoriamente: las eideias teístas nin siempre dependen deilha. Muitos ateus cunsidírun que la cuncepçon más frequente de dibindade, tal cumo ye apersentada pula maiorie de las religiones, ye eissencialmente outocontraditória, sendo lhogicamente ampossible la sue eisisténcia. Outros ateus tamien puoden ser lhebados a rejeitar la eideia dun dius por star an zacordo cun sue eideologie.
Alguns de l que poderien ser chamados ateus nun se eidantifícan cul palabra, preferindo ser chamados de agnósticos, ó seia, inda que deixen abierta essa possiblidade, nun afirman nin negan la eisisténcia de qualquiera antidade debina, de modo que nun ourientan la sue bida ó sues scolhas cun base ne l pressuposto na eisisténcia de poténcias subrenaturales. Nesse causo, l agnosticismo eidantificar-se-iba cul "ateísmo fraco". Para muitos, l berdadeiro atiu nun aceitarie nanhue de las posiçones arriba, sendo que julga la ineisisténcia de diuses pula ampossiblidade física ó lhógica de l mesmos. Nun abre chance a possiblidades, pus yá starie probada pula natureza an si sue posiçon. Essa corriente ye la tamien chamada de "ateísmo fuorte". An redadeira anstáncia, hai bários tipos de ateus i muitas justificatibas filosóficas possibles pa l Ateísmo. Desse modo, se quejir çcubrir por que ua pessona an particular diç ser ateísta, l melhor ye preguntar-le diretamente.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
