From Wikipedia, the free encyclopedia
Taejo dari Joseon (27 Oktober 1335 - 24 Mei 1408; Jawi: تيجو دري جوسون), dilahirkan sebagai Yi Seong-gye (李成桂), yang namanya diubah menjadi Yi Dan, ialah pengasas dan raja pertama dinasti Joseon Korea. Beliau memerintah dari 1392 hingga 1398, dan tokoh utama dalam menggulingkan Dinasti Goryeo.
| Yi Seong-gye Yi Dan | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Potret Raja Taejo dari Joseon | |||||||||
| Raja Joseon | |||||||||
| Pemerintahan | 5 Ogos 1392 – 14 Oktober 1398 | ||||||||
| Kemahkotaan | 5 Ogos 1392 | ||||||||
| Didahului oleh | Dinasti ditubuhkan Gongyang dari Goryeo sebagai Raja Goryeo | ||||||||
| Diikuti oleh | Jeongjong dari Joseon | ||||||||
| Raja Emeritus Joseon | |||||||||
| Tempoh | 14 Oktober 1398 – 28 November 1400 | ||||||||
| Diikuti oleh | Jeongjong dari Joseon | ||||||||
| Raja Besar Emeritus Joseon | |||||||||
| Tempoh | 28 November 1400 – 24 Mei 1408 | ||||||||
| Diikuti oleh | Jeongjong dari Joseon | ||||||||
| Keputeraan | 27 Oktober 1335 Hamheung, Wilayah Hamgyeong, Kerajaan Goryeo | ||||||||
| Kemangkatan | Mei 24, 1408 (umur 72) Istana Changdeok, Kerajaan Joseon | ||||||||
| Pemakaman | Geonwolleung, Sebahagian daripada Kelompok Makam Donggureung. | ||||||||
| Raja Permaisuri | Permaisuri Shinui Permaisuri Sindeok | ||||||||
| Anakanda | Jeongjong dari Joseon Taejong dari Joseon | ||||||||
| |||||||||
| Kerabat | Jeonju Yi | ||||||||
| Ayahanda | Hwanjo dari Joseon | ||||||||
| Bonda | Permaisuri Uihye | ||||||||
| Agama | Buddhisme | ||||||||
| Hangul | 태조 | ||||||||
| Hanja | 太祖 | ||||||||
| Perumian Semakan | Taejo | ||||||||
| McCune–Reischauer | T'aejo | ||||||||
| Hangul | 송헌 | ||||||||
| Hanja | 松軒 | ||||||||
| Perumian Semakan | Songheon | ||||||||
| McCune–Reischauer | Songhŏn | ||||||||
| Hangul | 이성계, later 이단 | ||||||||
| Hanja | 李成桂, later 李旦 | ||||||||
| Perumian Semakan | I Seonggye, kemudian I Dan | ||||||||
| McCune–Reischauer | Yi Sŏnggye, kemudian Yi Tan | ||||||||
| Hangul | 중결 | ||||||||
| Hanja | 仲潔 | ||||||||
| Perumian Semakan | Junggyeol | ||||||||
| McCune–Reischauer | Chunggyŏl | ||||||||
Ayahanda Taejo, Yi Ja-chun ialah seorang pegawai kecil Mongol dari etnik Korea.[1] Ibu Taejo Permaisuri Uihye yang berasal dari China dari kawasan Yantai-Weihai di Shandong.[2][3] Taejo menyertai tentera Goryeo dan naik dari satu pangkat ke pangkat yang lebih tinggi sebelum merampas takhta pada tahun 1392. Turun takhta pada tahun 1398 semasa perselisihan antara putera-puteranya, baginda meninggal dunia pada tahun 1408.
Pada abad ke-14, Dinasti Goryeo yang berusia 400 tahun yang ditubuhkan oleh Wang Geon pada tahun 918 telah runtuh, asasnya runtuh akibat bertahun-tahun perang dan pendudukan de facto oleh Empayar Mongol yang mula berpecah. Kewujudan pemerintahan Korea sendiri juga menjadi masalah yang semakin dipertikaikan di dalam istana, kerana keluarga pemerintah bukan sahaja gagal untuk memerintah kerajaan secara efektif, tetapi juga telah dicemari oleh perkahwinan paksa bergenerasi dengan anggota keluarga Dinasti Yuan Mongol dan persaingan di antara pelbagai cabang kerabat Dinasti Goryeo (walaupun ibunda Raja U adalah orang kebanyakan, sehingga menyebabkan khabar angin membantah keturunannya dari Raja Gongmin).
Di dalam kerajaan, para bangsawan, jeneral, dan bahkan perdana menteri yang berpengaruh berjuang demi sokongan diraja dan untuk menguasai istana, mengakibatkan perpecahan yang mendalam di antara berbagai puak. Dengan jumlah serangan yang semakin meningkat terhadap Goryeo yang dilakukan oleh lanun Jepun (wakō) dan Serban Merah, mereka yang bersungguh-sungguh untuk menguasai istana diraja adalah bangsawan aristokrasi Sinjin dan bangsawan Gweonmun yang bertentangan, serta jeneral yang sebenarnya melawan ancaman asing—iaitu seorang jeneral bernama Yi Seong-gye dan saingannya Choe Yeong. Dengan kebangkitan Dinasti Ming di bawah bekas biarawan, Zhu Yuanzhang (Maharaja Hongwu), pasukan Mongolia menjadi lebih lemah. Pada tahun 1350-an, Goryeo memperoleh kembali kemerdekaann sepenuhnya dari Empayar Mongolia yang telah hancur, walaupun sisa-sisa Mongol secara efektif menduduki wilayah timur laut dengan pasukan tentera yang besar.
Jeneral Yi Seong-gye telah mendapat kuasa dan penghormatan pada akhir tahun 1370-an dan awal tahun 1380-an dengan menolak saki-baki Mongol dari semenanjung dan juga dengan menangkis lanun Jepun yang terancang dengan baik dalam satu siri pertempuran yang berjaya. Dia juga dikreditkan dengan menghalang Serban Merah ketika mereka bergerak ke Semenanjung Korea sebagai sebahagian daripada pemberontakan mereka terhadap Dinasti Yuan. Berikutan kebangkitan Dinasti Ming di bawah Zhu Yuanzhang, pemerintahan kerajaan di Goryeo berpecah kepada dua kumpulan yang bersaing: kumpulan yang diketuai oleh Jeneral Yi (menyokong Dinasti Ming) dan kem yang dipimpin oleh saingannya Jeneral Choe (menyokong Dinasti Yuan).
Apabila seorang utusan Ming datang ke Goryeo pada 1388 (tahun ke-14 pemerintahan Raja U) untuk menuntut kembali sebahagian besar wilayah utara Goryeo, Jeneral Choe merebut kesempatan itu dan memainkan suasana anti-Ming untuk membantah serangan Semenanjung Liaodong (Goryeo mendakwa mereka sebagai pengganti kerajaan kuno Goguryeo; oleh itu, mengembalikan Manchuria sebagai sebahagian wilayah Korea adalah prinsip dasar luar negeri sepanjang sejarahnya).
Yi yang tegas menentang telah dipilih untuk memimpin serangan itu; walau bagaimanapun, di Pulau Wihwa di Sungai Amrok, beliau membuat keputusan yang amat penting, yang biasanya disebut "Mengembalikan tentera dari Pulau Wihwa", yang akan mengubah sejarah Korea. Mengetahui yang beliau mendapat sokongan kedua-dua belah pihak pegawai kerajaan tinggi, rakyat umum, dan penghalang besar dari Empayar Ming di bawah Maharaja Hongwu, beliau memutuskan untuk memberontak dan berarak kembali ke ibu kota, Gaegyeong, untuk menguasai kerajaan.
Jeneral Yi membawa tenteranya dari Yalu terus ke ibu kota, mengalahkan pasukan yang setia kepada raja (yang dipimpin oleh Jeneral Choe, yang kemudiannya dihapuskan), dan secara paksa menggulingkan Raja U dalam rampasan de facto, tetapi tidak naik takhta dengan segera. Sebaliknya, dia meletakkan anak lelaki Raja U, Raja Chang, dan berikutan kegagalan untuk pemulihan raja yang sebelumnya, kedua-duanya dibunuh. Jeneral Yi, yang sekarang diakui kuasanya di belakang takhta tidak dapat dipertikaikan lagi, tidak lama kemudian secara paksa meletakkan ahli kerabat Goryeo bernama Yo, sekarang Raja Gongyang (공양왕; 恭 让 王), dimahkotakan sebagai raja. Setelah secara tidak langsung menguatkan pegangannya di istana kerajaan melalui raja boneka, Yi kemudian terus bersekutu dengan bangsawan Sinjin, seperti Jeong Do-jeon dan Jo Jun. Pada tahun 1392 (tahun ke-4 pemerintahan Raja Gongyang), Yi menggulingkan Raja Gongyang, mengasingkannya ke Wonju (di mana baginda dan keluarga baginda diam-diam dibunuh), dan menaiki sendiri takhta, lalu mengakhiri Dinasti Goryeo selepas 475 tahun pemerintahan.
Salah satu episod paling berulang yang berlaku selepas kejatuhan Goryeo berlaku pada tahun 1392, ketika anak kelima Taejo, Yi Bang-won (kemudian Raja Taejong), mengadakan keraian untuk sarjana, penyair dan negarawan terkenal Jeong Mong-ju, yang enggan disenangi oleh Yi walaupun banyaknya surat-menyurat dalam bentuk puisi kuno, dan terus menjadi penyokong setia dinasti lama, dan tokoh utama dalam menentang Yi menaiki takhta. Jeong dihormati di seluruh Goryeo, walaupun oleh Yi Bang-won sendiri, tetapi dia dilihat sebagai penghalang dan oleh itu, di mata para penyokong dinasti baru, perlu dihapuskan. Selepas keraian itu, dalam perjalanan pulang, Jeong dibunuh oleh lima lelaki di Jambatan Seonjuk (선죽교; 善 竹 橋) di Gaeseong. Jambatan ini kini menjadi monumen kebangsaan Korea Utara, dan titik perang di salah satu batu dikatakan berwarna darah merah ketika hujan.
Yi Seong-gye mengisytiharkan dinasti baru pada tahun 1392-1393 di bawah nama Joseon, dengan demikian menghidupkan semula sebuah negara yang lebih tua, yang juga dikenali sebagai Joseon, yang secara tidak langsung telah ditubuhkan hampir tiga ribu tahun sebelumnya, dan menamakan semula negara "Kerajaan Agung Joseon".
Pencapaian awal raja baru itu meningkatkan hubungan dengan China; dan sememangnya, Joseon berpunca akibat penolakan Jeneral Yi untuk menyerang China sebagai tindak balas terhadap serbuan dari penyamun Cina.[4] Tidak lama selepas menaiki takhta, raja baru itu menghantar utusan untuk memberitahu pemerintahan Ming di Nanjing bahawa perubahan dinasti telah berlaku.[5] Utusan Korea dihantar ke Jepun, mencari peluang untuk pembentukan semula hubungan yang baik. Misi itu berjaya; dan syōgun Ashikaga Yoshimitsu dilaporkan telah kagum dengan kedutaan pertama ini.[6] Duta dari Kerajaan Ryūkyū telah diterima pada 1392, 1394 dan 1397. Siam pula menghantar utusan pada tahun 1393.
Pada tahun 1394, ibu kota telah ditubuhkan di Hanseong (Seoul).[7][8] Apabila dinasti baru diisytiharkan dan secara rasmi diwujudkan, Taejo membangkitkan isu yang mana anaknya akan menjadi penggantinya. Walaupun putera kelima Taejo oleh Permaisuri Sineui, Yi Bang-won, telah menyumbang paling banyak untuk membantu bapanya berkuasa, baginda menyuarakan kebencian mendalam terhadap dua sekutu utama bapanya di istana, perdana menteri Jeong Do-jeon dan Nam Eun.
Kedua-dua pihak juga sedar sepenuhnya yang permusuhan bersama wujud antara satu sama lain dan sentiasa dirasakan terancam. Ketika jelas bahawa Yi Bang-won adalah pewaris yang paling layak untuk takhta, Jeong Do-jeon menggunakan pengaruhnya terhadap raja untuk meyakinkan bahawa pilihan paling bijak adalah putera yang paling disukai Taejo, bukan putera yang Taejo rasa terbaik untuk kerajaan.
Pada 1392, putera kelapan Raja Taejo (putera kedua dari Permaisuri Sindeok), Putera Besar Uian (Yi Bang-seok) telah dilantik sebagai Putera Diraja, atau pewaris takhta. Setelah kemangkatan Permaisuri secara tiba-tiba, dan sementara Raja Taejo masih berkabung untuk isteri keduanya, Jeong Do-jeon bersekongkol untuk membunuh Yi Bang-won dan saudara-saudaranya untuk mengukuhkan jawatannya dalam pemerintahan.
Pada tahun 1398, selepas mendengar rancangan ini, Yi Bang-won dengan segera memberontak dan menyerbu istana, membunuh Jeong Do-jeon, pengikutnya, dan dua putera Permaisuri Sindeok. Insiden ini dikenali sebagai Perbalahan Putera yang Pertama. Terkejut pada hakikat bahawa anak-anaknya sanggup membunuh satu sama lain untuk takhta, dan akibat keletihan daripada kematian isteri keduanya, Raja Taejo segera memahkotakan putera keduanya Yi Bang-gwa, kemudian Raja Jeongjong, sebagai penguasa baru. Selepas itu, Raja Taejo bersara ke Vila Diraja Hamhung. Kemudian, baginda mengekalkan jarak dengan Yi Bang-won. Hal tersebut menyebabkan Taejo mengamuk, kerana baginda menyayangi kedua-dua putera dan Jeong Do-jeon. Dikatakan, Yi Bang-won menghantar utusan berkali-kali, dan setiap kali itu juga Taejo membunuh mereka untuk menyatakan keputusannya untuk tidak mahu menemui anaknya lagi. Anekdot bersejarah ini melahirkan istilah "Hamhung Cha sa", yang bermaksud seseorang yang tidak pernah kembali walaupun setelah dipujuk beberapa kali.[9] Tetapi kajian baru-baru ini mendapati bahawa Taejo sebenarnya tidak membunuh mana-mana utusan Hamung itu. Mereka terbunuh semasa pemberontakan, yang kebetulan berlaku di rantau Hamhung.[10]
Pada tahun 1400, Raja Jeongjong mengumumkan saudara kandungnya, Yi Bang-won sebagai pewaris takhta dan secara sukarela menuruni takhta. Pada tahun yang sama, Yi Bang-won akhirnya menaiki takhta Joseon sebagai Raja Taejong.
Sepuluh tahun selepas penurunan takhta, Raja Taejo mangkat pada 24 Mei 1408 di Istana Changdeok. Baginda dikebumikan di makam Geonwonneung (건원릉, 健 元 陵) di bandar Guri.[11]
| Keturunan Taejo dari Joseon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Makam tali pusatnya terletak di Man-In-san, Geumsan-gun, Wilayah Chungcheong Selatan di Republik Korea.
Walaupun baginda menggulingkan kerajaan Goryeo, dan pegawai-pegawai yang dihapusnya tetap setia kepada rejim lama, banyak yang menganggapnya sebagai penggerak revolusi dan penentu yang menggulingkan sistem pentadbiran yang tidak lentur, usang dan lumpuh untuk menyelamatkan negara dari konflik dan banyak pasukan asing.
Melindungi keselamatan dalam negeri menyebabkan orang-orang Korea membina semula dan meneroka budaya mereka. Di tengah-tengah saingan Dinasti Yuan dan Ming, Dinasti Joseon menggalakkan pembangunan identiti negara yang pernah diancam oleh Mongol. Walau bagaimanapun, sesetengah sarjana, terutamanya di Korea Utara,[39] melihat baginda sebagai semata-mata pengkhianat kepada rejim lama, menyamakan baginda dengan seorang murtad borjuis, dan mengangkat Jeneral Choe Yeong sebagai seorang elit tentera, yang secara konservatif berkhidmat kepada rejim lama Goryeo hingga mati.
Kejayaan dasar diplomatik beliau dalam mendapatkan Korea pada awal zaman moden adalah penting.[40]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
