Steroid

Rencana ini mengenai famili kimia steroid. Untuk bahan mempertingkat persembahan, sila lihat steroid anabolik.

Steroid ialah sejenis sebatian organik dari jenis lipid terpenoid. Ia mempunyai dua peranan biologikal yang penting: sesetenganh steroid tertentu (seperti kolesterol) merupakan komponen utama membran plasma. Ada juga banyak jenis steroid yang berfungsi sebagai molekul pengisyarat yang mengaktifkan penerima hormon steroid dalam sel-sel.

Sistem gelang steroid: sistem gelang steroid induk ABCD (dalam bentuk rerangka hidrokarbon) digunakan dengan pemberian huruf serta penomboran atom yang diiktiraf peraturan Kesatuan Kimia Tulen dan Gunaan Antarabangsa.^[1]:1785f

Struktur teras steroid terdiri daripada tujuh belas atom karbon yang bergabung menjadi bentuk yang seakan-akan cincin yang bercantum: tiga gelungan enam-atom sikloheksana (gegelang A, B dan C di rajah yang bersebelahan) dan satu gegelang siklopentana (gegelung D). Jenis-jenis steroid bergantung kepada kelompok berfungsi yang bercantum pada gegelang asas ini serta keadaan oksidasi geglung tersebut. Steroid-steroid yang mempunyai kumpulan hidroksil di posisi ketika dan rerangka yang dihasilkan daripada kolestan dikenali sebagai sterol.^[2][3] Steroid-steroid juga boleh dipelbagaikan dengan ketaranya mengikut perubahan pada struktur gegelang mereka.

Rangka steroid lanosterol.

Jenis-jenisnya

Steroid-sterioid diklasifikasikan mengikut fungsi mereka masing-masing. Antara kelas-kelas utama hormon steroid tersebut, bersertakan bahagiannya dan fungsi yang berkaitan adalah:^{[perlu rujukan]}

• Progestogen:
  • Progesteron, mengawal perubahan kitaran dalam endometrium (laputan pembuluh darah) rahim serta mengekalkan kehamilan.
• Kortikosteroid (kortikoid):
  • Aldosteron, sejenis mineralokortisoid membantu mengawal tekanan darah
  • Kortisol, sejenis glukokortisoid yang berfungsi menahan proses pelalian dalam badan
• Androgen:
  • Testosteron, menyumbangkan kepadapembentukan dan penyengaraan ciri-ciri seks sekunder lelaki
• Estrogen:
  • Estrogen, menyumbangkan kepada pembentukan dan penyengaraan ciri-ciri seks sekunder wanita

Kepentingannya dalam biologi

Steroid serta metabolit-metabolit mereka sering berfungsi sebagai molekul pengisyarat. Steroid dan fosfolipid turut menjadi komponen utama membran sel.

Steroid juga memainkan peranan kritikal dalam beberapa penyakit tertentu. Pada kanser prostat misalnya, penghasilan steroid yang berterusan dari luar serta dalam ketumbuhan boleh mengalakkan perebakan agresif ketumbuhan tersebut.^[4]