Mol

Mol (simbol: mol) merupakan unit kuantiti sesuatu amaun bahan dalam Sistem Unit Antarabangsa. Terminologi mol berasal daripada perkataan Bahasa Inggeris mole atau mol dalam Bahasa German yang digunakan Wilhelm Ostwald pada tahun 1893 untuk menerangkan konsep perbandingan jisim antara bahan.^[1] Namun begitu, konsep kesamaan atau perbandingan jisim telah dipraktikan oleh para sainstis sejak tahun 1800-an.Terminologi mol dikatakan merupakan perkataan terbitan daripada perkataan Molekül (Molekul).

Menurut BIPM,

"1. Mol ialah amaun bahan satu sistem yang mengandungi bilangan entiti asas yang sama dengan bilangan atom dalam 0.012 kilogram karbon-12; simbolnya "mol".

2. Ketika mol digunakan, entiti asas hendaklah ditentukan sama ada atom, molekul, ion, elektron, zarah lain, atau kumpulan zarah yang ditentukan."^[2]

0.012 kg karbon-12 mengandungi 6.02 × 10²³ zarah.

Nilai 6.02 × 10²³ dikatakan sebagai pemalar Avogadro yang mana ia merupakan penghormatan kepada ahli fizik Itali, Amadeo Avogrado. Kajian beliau merupakan asas bagi konsep mol.

Unit lain yang guna "mol"

Jurutera kimia menggunakan konsep yang meluas, tetapi unit yang agak kecil untuk kegunaan industri.^[3] Untuk kemudahan dalam mengelakkan penukaran, beberapa jurutera Amerika menerima pakai paun-mol (unit ditulis sebagai lb-mol atau lbmol), yang ditakrifkan sebagai bilangan entiti dalam 12 lb dari ¹²C. Satu lb-mol bersamaan dengan 7002453592370000000♠453.59237 mol.^[4] Dalam sistem metrik, jurutera kimia yang pernah menggunakan kilogram-mol (unit ditulis sebagai kg-mol), yang ditakrifkan sebagai bilangan entiti dalam 12 kg dari ¹²C, dan sering dirujuk mol itu sebagai gram-mol (unit ditulis sebagai g-mol), apabila berurusan dengan data makmal.^[4] Kejuruteraan amali kimia pada lewat abad ke-20 telah menggunakan kilomol (kmol), tetapi yang nama dan simbol menerima pakai konvensyen SI bagi gandaan standard unit metrik. Kepekatan dinyatakan sebagai kmol/m³ adalah nombor yang sama seperti di mol/dm³ atau kemolaran konvensional yang digunakan oleh ahli kimia untuk ukuran panel, yang mana sesuai untuk skala-up. Penyelidik zaman moden dan juruteknik lapangan dalam bidang kawalan serangga perosak sering menggunakan istilah mol untuk merujuk kepada satu unit tunggal Scalopus aquaticus.^[5]

Rujukan

1. Ostwald, Wilhelm (1893). Hand- und Hilfsbuch zur ausführung physiko-chemischer Messungen. Leipzig. m/s. p. 119.
2. http://www.bipm.org/fr/si/si_brochure/chapter2/2-1/mole.html
3. Khususnya, apabila mol digunakan, bersama unit SI bagi jumlah satu meter padu, dalam pengiraan termodinamik seperti undang-undang gas unggul, faktor 1000 yang diperkenalkan kejuruteraan amali memilih untuk memudahkan dengan menggunakan kilomol.
4. Himmelblau, David (1996). Basic Principles and Calculations in Chemical Engineering (ed. 6). m/s. 17–20. ISBN 0-13-305798-4.
5. Schmidt, Tom. "Mole control". The Mole Man. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-08. Dicapai pada 6 November 2014.