Marwan bin al-Hakam

Marwan bin al-Hakam (623-685) atau Marwan I ialah khalifah Umaiyah keempat yang mengambil alih tampuk pemerintahan selepas pemerintahan singkat Muawiya II yang berakhir pada tahun 684 M. Beliau mengubah pemerintahan daripada keturunan Abu Sufyan kepada keturunan Marwan.

Marwan bin Al-Hakam مَرْوَان بن الحكم
Amirul Mukminin Khalifah Allah
Syiling purba Marwan I
Khalifah keempat Kerajaan Bani Umaiyah
Pemerintahan	Jun 684 – April/Mei 685
Didahului oleh	Muawiyah II
Diikuti oleh	Abdul Malik
Keputeraan	623 or 626 Mekah, Hijaz, Semenanjung Arab
Kemangkatan	April/Mei 685 (umur 59–63) Damsyik atau al-Sinnabra, Kerajaan Bani Umaiyah
Pasangan	Aisyah binti Muawiyah bin al-Mughirah Layla binti Zabban bin al-Asbagh Qutayya binti Bishr Ummu Aban al-Kubra binti Uthman ibn Affan Zaynab binti Umar al-Makhzumiyya Fakhita binti Abi Hisham
Anakanda	Abdul Malik Abdul Aziz Muawiyah Bishr Aban Uthman Ubaidullah Ayyub Dawud Umar Muhammad
Nama penuh Marwan bin al-Hakam bin Abu al-As
Kerabat	Marwaniyah
Wangsa	Umaiyah
Ayahanda	Al-Hakam bin Abu al-As
Bonda	Amina binti Alqama
Agama	Islam

Awal kehidupan

Marwan lahir pada tahun dua Hijrah (623 M). Bapanya ialah Al-Hakam bin Abu Al-As dan ibunya ialah Aminah binti Alqama. Ketika kewafatan Rasulullah, beliau berusia 10 tahun.

Pada zaman pemerintahan Uthman bin Affan, Marwan bertugas sebagai setiausaha kepada khalifah, yang juga merupakan saudaranya. Pada zaman pemerintahan Muawiyah, beliau telah dilantik menjadi gabenor Madinah sebanyak dua kali. Muawiyah juga telah melantik Marwan sebagai penggantinya selain Yazid.^[1]

Pemerintahan

Muawiyah II tidak meletakkan seorang pun pengganti bagi jawatannya, dan menyerahkan urusan perlantikan itu kepada umat Islam. Tindakannya telah menyebabkan kekecohan sehingga hampir meruntuhkan kerajaan Islam. Abdullah ibn Zubair lantas mengisytiharkan dirinya sebagai khalifah di Mekah lalu dipersetujui hampir seluruh kawasan taklukan Islam. Marwan pada mulanya juga ingin menerima Abdullah bin Zubair sebagai khalifah^[2], namun beliau telah dipujuk oleh beberapa tokoh Bani Umaiyah seperti Ubaidillah bin Ziyad untuk menjadi khalifah. Lalu Marwan bertukar hasrat untuk menjadi khalifah pula. Satu persidangan telah diadakan di al-Jabiyah antara mereka dan akhirnya Marwan telah diisytiharkan sebagai khalifah menggantikan Muawiyah II.

Selepas dilantik, Marwan telah memulakan misi pengukuhan kuasa pemerintahannya di Dasmyik.^[3] Beliau juga berjaya menguasai Syam selepas kemenangannya dalam Pertempuran Marj Rahith.^[4][5] Beliau seterusnya mara ke Mesir dan berjaya menguasai Mesir selepas memenangi beberapa pertempuran dengan pasukan gabenor lantikan Abdullah bin Zubair. Marwan telah tinggal di Mesir bagi memastikan keamanannya selama dua bulan lalu melantik anaknya, Abdul Aziz sebagai gabenor Mesir dan Musa bin Nusair sebagai menterinya.

Sewaktu perjalanan pulangnya ke Syam bagi menghadapi serangan Abdullah bin Zubair, Marwan telah meninggal dunia tepatnya pada 3 Ramadan 65 H, tahun 685 M. Beliau sempat melantik melantik anaknya, Abdul Malik sebagai penggantinya.^[6]

Rujukan

1. Al-Masudi, Ali. Murawwij Az-Zahab. m/s. 38.
2. Al-Athir, Ali (1231). Al-Kamil fi At-Tarikh. m/s. 145.
3. Al-Athir, Ali (1231). Al-Kamil fi At-Tarikh. m/s. 150.
4. Al-Athir, Ali (1231). Al-Kamil fi At-Tarikh. m/s. 149–150.
5. Al-Tabari, Muhammad. Tarikh At-Tabari. m/s. 534–535.
6. Abu Amru, Khalifah Ibnu Khayyah. Tarikh Khalifah bin Khayyah. m/s. 191.

Marwan bin al-Hakam Bani Umaiyah Tarikh keputeraan: s. 623 or 626 Tarikh kemangkatan: April/Mei 685
Didahului oleh Muawiyah II	Khalifah Islam Kerajaan Bani Umaiyah Jun 684 – April/Mei 685	Diikuti oleh: Abdul Malik
Jawatan politik
Kosong   Gelaran dipegang dahulu oleh   Abu Ayyub al-Ansari	Gabenor Madinah 661–668	Diikuti oleh: Sa'id ibn al-As
Didahului oleh Sa'id ibn al-As	Gabenor Madinah 674–677	Diikuti oleh: Al-Walid ibn Utba ibn Abi Sufyan