Fosfat

Dalam kimia tak organik, sesuatu fosfat merupakan sejenis garam asid fosforik. Dalam kimia organik, sesuatu fosfat, atau organofosfat, merupakan ester asid fosforik. Fosfat adalah penting dalam biokimia dan biogeokimia.

Fosfat

Aromatic ball and stick model of phosphate Space-filling model of phosphate
Nama
Nama IUPAC sistematik Phosphate[1]
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	14265-44-2 Y
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif Imej berinteraktif Imej berinteraktif Imej berinteraktif
Rujukan Beilstein	3903772
ChEBI	CHEBI:18367 Y
ChemSpider	1032 Y
Rujukan Gmelin	1997
MeSH	Phosphates
PubChem CID	1061
UNII	NK08V8K8HR Y
InChI InChI=1S/H3O4P/c1-5(2,3)4/h(H3,1,2,3,4)/p-3 Y Key: NBIIXXVUZAFLBC-UHFFFAOYSA-K Y
SMILES [O-]P([O-])([O-])=O [O-]P(=O)([O-])[O-] O=P([O-])([O-])[O-] [O-][P+]([O-])([O-])[O-]
Sifat
Formula kimia	PO3− 4
Jisim molar	94.9714 g mol−1
Asid konjugat	Monohydrogen phosphate
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y pengesahan (apa yang perlu: Y/N?)
Rujukan kotak info

Formula struktur fosfat.

Ciri kimia

Ion fosfat merupakan sejenis ion poliatom dengan formula empirik PO₄³⁻ dan mempunyai jisim molar 94.973 g mol^-1. Ia terdiri daripada satu atom fosforus pusat dikelilingi oleh empat atom oksigen sama dalam susunan tetrahedron. Ion fosfat membawa cas formal tiga negatif dan merupakan bes konjugat ion hidrogen fosfat, HPO₄^2-, yang merupakan bes konjugat ion dihidrogen fosfat, H₂PO₄^-, yang merupakan bes konjugat asid fosforik, H₃PO₄. Fosfat merupakan molekul hipervalen (atom fosforus mempunyai sepuluh elektron dalam petala valensnya. Fosfat juga merupakan sebatian organofosforus dengan formula OP(OR)/*.

Garam fosfat dibentuk apabila sebuah ion bercas positif berhubung dengan atom oksigen bercas negatif ion fosfat, menghasilkan sejenis sebatian ion. Kebanyakan fosfat tidak larut dalam air pada suhu dan tekanan piawai.

Dalam larutan akueous cair, fosfat wujud dalam empat bentuk. Dalam keadaan berbes kuat, ion fosfat, PO₄³⁻ adalah paling lazim, manakala dalam keadaan berbes lemah, ion hidrogen fosfat, HPO₄²⁻ paling lazim. Dalam keadaan berasid lemah, ion dihidrogen fosfat, H₂PO₄^- paling lazim, manakala dalam keadaan berasid kuat, bentuk utama ialah asid fosforik, H₃PO₄.

Rujukan

1. "Phosphates – PubChem Public Chemical Database". The PubChem Project. USA: National Center of Biotechnology Information.