Asetilena

"HCCH" dilencongkan ke sini. Untuk kegunaan lain, sila lihat HCCH (nyahkekaburan).

Asetilena (nama sistematik: etuna) ialah sebatian kimia dengan formula C₂H₂. Sebatian ini merupakan hidrokarbon dan merupakan alkuna teringkas.^[4] Gas tanpa warna ini digunakan secara meluas sebagai bahan bakar dan sebagai bongkah binaan kimia. Sebatian ini adalah tidak stabil dalam bentuk tulen dan lalu dikendalikan sebagai larutan.^[5] Asetilena tulen adalah tanpa bau, tetapi gred-gred komersial biasanya mempunyai bau bertanda oleh sebab bendasin.^[6]

Acetylene

Nama
Nama IUPAC Ethyne
Nama IUPAC sistematik Ethyne[1]
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	74-86-2 Y
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif
ChEBI	CHEBI:27518 Y
ChEMBL	ChEMBL116336 Y
ChemSpider	6086 Y
ECHA InfoCard	100.000.743
KEGG	C01548 Y
UNII	OC7TV75O83 Y
Nombor PBB	1001 (dissolved) 3138 (dalam campuran dengan etena dan propilena)
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID6026379
InChI InChI=1S/C2H2/c1-2/h1-2H Y Key: HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C2H2/c1-2/h1-2H Key: HSFWRNGVRCDJHI-UHFFFAOYAY
SMILES C#C
Sifat
Formula kimia	C2H2
Jisim molar	26.04 g·mol−1
Ketumpatan	1.097 g/L = 1.097 kg/m3
Takat lebur	−80.8 °C (−113.4 °F; 192.3 K)
Pemejalwapan	−84 °C; −119 °F; 189 K (1 atm)
Keterlarutan dalam air	slightly soluble
Tekanan wap	44.2 atm (20°C)[2]
Keasidan (pKa)	25[3]
Struktur
Bentuk molekul	Linear
Termokimia
Entropi molar piawai So298	201 J·mol−1·K−1
Entalpi pembentukan piawai (ΔfH⦵298)	+226.88 kJ/mol
Bahaya
NFPA 704 (berlian api)	4 1 3
Suhu autopenyalaan	300 °C (572 °F; 573 K)
NIOSH (Had pendedahan kesihatan AS):
PEL (Dibenarkan)	none[2]
REL (Disyorkan)	C 2500 ppm (2662 mg/m3)[2]
IDLH (Bahaya serta-merta)	N.D.[2]
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y pengesahan (apa yang perlu: Y/N?)
Rujukan kotak info

Sebagai alkuna, asetilena adalah tidak tepu oleh sebab dua atom karbonnya terikat bersama-sama dalam satu ikatan ganda tiga. Ikatan ganda tiga karbon–karbon menempatkan keempat-empat atom pada garis lurus sama, dengan sudut-sudut ikatan CCH sebanyak 180°. Oleh sebab asetilena merupakan molekul bersimetri lurus, sebatian ini memiliki kumpulan titik D_∞h.^[7]

Rujukan

1. Acyclic Hydrocarbons. Rule A-3. Unsaturated Compounds and Univalent Radicals, IUPAC Nomenclature of Organic Chemistry
2. NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0008" (dalam bahasa Inggeris). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
3. , Gas Encyclopaedia, Air Liquide
4. R.H.Petrucci, W.S.Harwood dan F.G.Herring "General Chemistry", edisi ke-8. (Prentice-Hall 2002), hlm. 1072
6. Compressed Gas Association (1995) Material Safety and Data Sheet – Acetylene.
7. Templat:Housecroft3rd

Pautan luar

Wikipetik mempunyai koleksi petikan mengenai: Acetylene

• Loji Pembentukan Asetilena dan Proses Terperinci (Inggeris)
• Asetilena di Chemistry Comes Alive! (Inggeris)
• Acetylene, the Principles of Its Generation and Use, sebuah buku elektronik bebas di Projek Gutenberg
• Filem yang menjelaskan pembentukan asetilena daripada kalsium karbida dan had-had bahan letupan yang membentuk bahan bahaya mudah bakar (Inggeris)
• Kalsium Karbida & Asetilena di The Periodic Table of Videos (Universiti Nottingham) (Inggeris)
• CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Acetylene (Inggeris)