Arecaceae

Arecaceae atau Palmae (atau secara tidak sah disebut Palmaceae^[1]) ialah satu keluarga pokok berbunga daripada order Arecales yang sering disebut palma, pinang-pinangan atau aren-arenan.^{[2][sumber lebih baik diperlukan]} Kini terdapat lebih kurang 202 genus yang dikenali dalam keluarga ini termasuk lebih kurang 2,600 spesies. Pokok palma juga hidup di hampir setiap habitat dalam jangkauannya, dari hutan hujan hingga ke gurun, tetapi kebanyakan spesies ini hanya didapati dalam kawasan-kawasan beriklim tropika dan subtropika.

Arecaceae Pinang-pinangan
Pokok kelapa, Cocos nucifera.
Pengelasan saintifik
Alam:	Tumbuhan
(tanpa pangkat):	Trakeofit
(tanpa pangkat):	Angiosperma
(tanpa pangkat):	Monokot
(tanpa pangkat):	Kommelinid
Order:	Arecales
Keluarga:	Arecaceae Bercht. & J.Presl, nom. cons.
Subkeluarga
Arecoideae Calamoideae Ceroxyloideae Coryphoideae Nypoideae
Sinonim
Palmae

Pokok-pokok dalam keluarga ini mudah dikenal pasti kebanyakan orang. Kebanyakan pokok palma dibezakan dengan daun-daun besar, malar hijau, dan majmuk yang diatur di atas batang yang tidak bercabang. Bagaimanapun, banyak pokok palma merupakan kekecualian kenyataan ini, dan pokok palma sebenarnya menunjukkan kepelbagaian yang meluas dari segi ciri bentuk fizikal.

Botani

Daun yang tumbuh pada pokok-pokok palma dipanggil pelepah dan terdiri daripada banyak bilah anak daun yang panjang disusun pada tulang yang tebal, setiap bilah anak daun ini melipat cekung atau cembung.^[3]:49 Pangkal daun pelepah ini yang bersambung pada batang pokok dipanggil upih.

• 
  Pelepah pokok pinang
• 
  Pelepah-pelepah pokok kurma

Bunga-bunga spesies pokok palma kecil dan muncul pada tangkai keras disusun dalam jambak, jambak-jambak bertangkai ini dipanggil mayang. Mayang-mayang pokok spesies dalam keluarga ini dibalut dalam daun seludang sehingga masa matang.^[4]

• 
  Mayang pokok pinang yang dibalut seludang.
• 
  Beberapa tangkai mayang kelapa.
• 
  Mayang-mayang pinang yang sedang berbuah
• 
  Seludang kelapa tua.

Buah pokok-pokok palma seperti kelapa, kelapa sawit dan sebagainya terdiri daripada tempurung iaitu endokarpa keras yang mengandungi isirong; isirong ini ditutupi sabut iaitu mesokarpa buahnya yang terdiri daripada gentian kasar dan tebal.^[5]

• 
  Sabut buah kelapa tua yang dikupas dengan tempurung dan isirong yang pecah.
• 
  Tempurung kelapa kosong.
• 
  Sabut berisi yang terkeluar daripada sebiji buah kelapa sawit yang masak.

Kegunaan

Pokok palma merupakan salah satu daripada pokok yang paling dikenali dan yang paling ditanam secara meluas. Pokok ini memainkan peranan yang penting untuk manusia dalam kebanyakan sejarah, bermula dengan Mesopotamia kuno. Banyak keluaran dan makanan biasa berasal daripada pokok palma, dan pokok palma juga digunakan secara meluas dalam seni taman disebabkan bentuknya yang eksotik dan oleh itu, telah menyebabkannya menjadi salah satu daripada tumbuhan yang penting dari segi ekonomi. Dalam banyak budaya dan sejarah, pokok palma merupakan lambang untuk gagasan seperti kemenangan, keamanan, dan kesuburan. Pada hari ini, pokok palma masih merupakan lambang sejagat yang popular untuk kawasan tropika dan percutian.^[6]

Genus penting dari segi ekonomi

Rencana utama: Senarai genus Arecaceae

• Areca – pinang
• Bactris – pupunha
• Borassus – tal
• Calamus – rotan
• Cocos – kelapa
• Copernicia – lilin karnauba
• Elaeis – kelapa sawit
• Euterpe – hati kubis, açaí
• Jubaea – wain Chile, coquito
• Metroxylon – rumbia
• Phoenix – kurma
• Raphia – pokok rafia
• Roystonea – royal palm
• Sabal – palmeto
• Salacca – salak
• Trachycarpus – pokok kincir angin, kumaon
• Washingtonia

Lihat juga

• Pokok traveller – pokok seakan-akan palma yang merupakan salah satu ahli susunan Zingiberales
• palma sagu – sikad yang seakan-akan pokok palma (gimnosperma)

Rujukan

1. "Palmaceae" ialah nama tak sah kerana nama Arecaceae (dan nama Palmae yang merupakan nama alternatif yang diterima, ICBN Perkara 18.5) diutamakan berbanding nama-nama lain untuk famili ini.
2. Adi Sucandra (24 September 2017). "Sejarah Kelapa" (dalam bahasa Indonesia): 1-10. Dicapai pada 16 Januari 2022. Kelapa (Cocos nucifera) adalah satu jenis tumbuhan dari suku aren-arenan atau Arecaceae dan... Cite journal requires |journal= (bantuan)
3. Tomlinson, P. M. "Essays on the Morphology of Palms" (PDF). Principes. 5 (1961): 46–53.
4. Hunter, I.R.; Bystriakova, N. (2004). "Tropical Ecosystems" (PDF). Encyclopedia of Forest Sciences. Elsevier. m/s. 1676. ISBN 978-0-12-145160-8.
5. Noresah Baharom; Hasnah Mohamed; Nor Rashidah Johari, penyunting (1990). Kamus Biologi KBSM. Kuala Lumpur, Malaysia: Dewan Bahasa dan Pustaka. m/s. 35. ISBN 983-62-1868-8.
6. "Seni taman dengan Pokok Palma di Mediterranean". Diarkibkan daripada yang asal pada 2006-06-21. Dicapai pada 2011-04-12.

• C. H. Schultz-Schultzenstein (1832). Natürliches System des Pflanzenreichs..., 317. Berlin, Jerman.

Pautan luar

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan: Arecaceae.

• Panduan Pokok Palma Diarkibkan 2006-01-05 di Wayback Machine – Himpunan imej pokok palma, data saintifik, dan maklumat holtikultur yang dihoskan oleh Taman Botani Tropika Fairchild, Miami.
• Senarai Genus Pokok Palma Taman Botani Kew Diarkibkan 2007-09-26 di Wayback Machine – senarai genus yang kini disahkan oleh Taman Botani Diraja Kew di London, England.
• Persatuan-persatuan Palm dan Sikad Australia (PACSOA) – senarai spesies pokok palma dengan gambar.
• Persatuan-persatuan Palma & Sikad Florida, Inc. (PACSOF) yang merangkumi halaman-halaman di Taksonomi Arecaceae Diarkibkan 1999-09-08 di Wayback Machine dan indeks gambar foto Diarkibkan 2005-01-31 di Wayback Machine.