Obesiti (Tulisan Jawi: اوبسيتي) merupakan keadaan perubatan di mana lemak badan berlebihan yang terkumpul sehingga ke satu tahap yang boleh menjejaskan kesihatan seseorang.[1][2] Individu itu biasanya dianggap sebagai obes apabila indeks jisim badannya (BMI), yakni ukuran yang diperoleh daripada membahagikan berat badannya (dalam kilogram) dengan ketinggian seseorang (dalam meter) yang dikalikan dengan kuasa dua.[1] Indeks BMI antara 20 hingga 25 dianggap normal, individu yang mempunyai BMI lebih daripada 25 dikatakan memiliki berat terlebih; dengan 30 dan ke atas, mereka ini dianggap obes, dan dengan 35 dan ke atas, mereka ini dianggap obes parah. Secara umumnya, angka BMI ini menjadi ukuran kuantitatif yang baik untuk mengenal pasti obesiti seseorang. Walaupun begitu, indeks BMI rupanya peramal yang lemah bagi individu yang sangat cergas, kerana seseorang yang memiliki tisu otot yang lebih tinggi daripada individu biasa, memperoleh keputusan BMI yang lebih tinggi daripada normal, walaupun badan individu itu sangat besar. Indeks jisim badan ini terpakai untuk orang dewasa yang telah membesar sepenuhnya dan tidak harus digunakan untuk kanak-kanak yang sedang membesar. Carta pertumbuhan khusus boleh digunakan untuk mengukur obesiti dalam kalangan kanak-kanak. Beberapa negara Asia Timur menggunakan nilai yang lebih rendah.[3] Obesiti meningkatkan kebarangkalian menghidap pelbagai penyakit berkaitan obesiti, termasuklah penyakit kardiovaskular, diabetes melitus tahap 2, apnea tidur obstruktif, jenis-jenis kanser tertentu, osteoartritis, dan asma.[4]

Fakta Segera ICD-10, ICD-9 ...
Obesiti
Pengelasan dan sumber luaran
Three silhouettes depicting the outlines of a normal sized (left), overweight (middle), and obese person (right).
Silhouettes dan lilitan pinggang mewakili normal, berat terlebih, dan obes
ICD-10E66
ICD-9278
OMIM601665
P. Data Penyakit9099
MedlinePlus007297
eMedicinemed/1653
MeSHC23.888.144.699.500
Wikipedia tidak memberikan nasihat perubatan Penafian perubatan
Tutup
Lelaki yang gemuk gedempol. Lukisan oleh Alessandro del Borro, abad ke-17.

Obesiti kerap kali terjadi disebabkan oleh kombinasi pengambilan tenaga makanan secara keterlaluan, kurangnya aktiviti jasmani, dan kerentanan genetik.[1] Terdapat kes terpencil didapati disebabkan oleh gen, kecelaruan endokrin, pengubatan, atau penyakit mental.[5] Tiada bukti kukuh sebenarnya yang menyokong pandangan bahawa orang obes makan sedikit tetapi berat masih bertambah kerana metabolisme yang rendah.[6] Secara kebiasaannya, orang obes mempunyai penggunaan tenaga yang lebih banyak berbanding orang yang kurus kerana banyak tenaga diperlukan untuk mengekalkan jisim badan yang bertambah.[6][7]

Obesiti sememangnya dapat dicegah dengan kombinasi perubahan sosial dan pilihan peribadi seseorang.[1] Perubahan diet dan bersenam merupakan rawatan utamanya.[4] Kualiti diet dapat ditingkatkan dengan mengurangkan pengambilan makanan yang berlemak tinggi dan bergula tinggi, dan meningkatkan pengambilan serabut diet.[1] Pengubatan boleh juga diambil, seiring dengan diet yang sesuai, untuk mengurangkan selera atau mengurangkan penyerapan lemak.[8] Jika diet, senaman, dan pengubatan tidak efektif, pembedahan boleh dilakukan untuk mengurangkan isi padu perut atau panjang usus, seterusnya menyebabkan rasa kenyang lebih awal atau mengurangkan kebolehan menyerap khasiat daripada makanan.[9][10]

Obesiti menjadi antara punca utama kematian boleh elak di serata dunia, dengan peningkatan kadar dalam kalangan dewasa dan kanak-kanak.[1][11] Pada 2014, 600 juta dewasa (13%) dan 42 juta kanak-kanak berumur bawah lima tahun merupakan obes.[1] Obesiti lazimnya terjadi dalam kalangan wanita berbanding lelaki.[1] Pihak berkuasa melihat obesiti merupakan antara masalah kesihatan awam paling serius pada abad ke-21.[12] Obesiti dicela dan diaibkan dalam dunia moden (khususnya dunia Barat), walaupun pernah dilihat sebagai simbol kekayaan dan kesuburan pada suatu ketika dalam sejarah dan masih lagi berlangsung di beberapa bahagian di dunia ini.[4][13] Pada 2013, Persatuan Perubatan Amerika mengklasifikasikan obesiti sebagai suatu penyakit.[14][15]

Klasifikasi

Obesiti dan BMI
Pandangan depan dan sisi torso lelaki "obes melampau". Tanda regangan pada kulit kelihatan seiring dengan ginekomastia.
Lelaki "obes melampau" dengan BMI 53 kg/m2: berat 182 kg (400 lb), tinggi 185 cm (6 ft 1 in)

Obesiti merupakan keadaan kesihatan di mana lemak badan berlebihan yang terkumpul sehingga ke satu tahap yang boleh menjejaskan kesihatan seseorang.[16] Ia didefinisikan oleh indeks jisim badan (BMI) dan tentunya dinilai dari segi pengagihan lemak melalui nisbah pinggang-pinggul dan faktor risiko kardiovaskular.[17][18] BMI berkait rapat dengan peratusan lemak badan dan jumlah lemak badan.[19] Dalam kalangan kanak-kanak, berat yang sihat berbeza mengikut umur dan jantina. Obesiti dalam kalangan kanak-kanak dan remaja didefinisikan bukan sebagai angka mutlak tetapi berhubungan dengan kumpulan normal sejarah, sepertimana obesiti tergolong dalam BMI lebih daripada 95 persentil.[20] Data rujukan yang digunakan untuk persentil ini berdasarkan antara tahun 1963 hingga 1994, dan tidak terjejas dengan peningkatan berat pada masa ini.[21] BMI diukur berdasarkan berat subjek yang dibahagikan dengan kuasa dua bagi ketinggian mereka dan dikira seperti berikut.

,
di mana b and t merupakan berat subjek dan tinggi subjek masing-masing.

BMI diungkapkan dalam kilogram per meter persegi, menjadikan berat diukur dalam kilogram dan tinggi dalam meter. Untuk menukar kepada paun per inci persegi, darabkan 703 (kg/m2)/(lb/sq in).[22]

Maklumat lanjut BMI (kg/m2), Klasifikasi ...
BMI (kg/m2)Klasifikasi[23]
darihingga
18.5berat terkurang
18.525.0berat normal
25.030.0berat terlebih
30.035.0obesiti kelas I
35.040.0obesiti kelas II
40.0obesiti kelas III
Tutup

Definisi yang paling kerap digunakan, diperkenalkan oleh Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO) pada 1997 dan diterbitkan pada 2000, menyediakan nilai yang disenaraikan di jadual.[24]

Beberapa pengubahsuaian kepada definisi WHO dibuat oleh beberapa badan tertentu. Kesusasteraan pembedahan memecahkan kelas III kepada beberapa kategori yang mana nilai tepatnya masih lagi dipertikaikan.[25]

  • Sebarang BMI ≥ 35 or 40 kg/m2 merupakan obesiti parah.
  • BMI ≥ 35 kg/m2 dan mengalami keadaan kesihatan berkaitan obesiti atau ≥40–44.9 kg/m2 merupakan obesiti mengerikan.
  • BMI ≥ 45 atau 50 kg/m2 is obesiti melampau.

Populasi orang Asia cenderung menghadapi kesan sampingan kesihatan negatif pada kadar BMI lebih rendah berbanding orang Kaukasia, beberapa negara mendefinisikan semula obesiti; orang Jepun mendefinisikan obesiti sebagai sebarang BMI melebihi 25 kg/m2[3] manakala China menetapkan BMI lebih daripada 28 kg/m2.[26]

Kesan terhadap kesihatan

Berat badan berlebihan meningkatkan kebarangkalian menghidap pelbagai penyakit berkaitan obesiti, termasuklah penyakit kardiovaskular, diabetes melitus tahap 2, apnea tidur obstruktif, jenis-jenis kanser tertentu, dan asma.[4][27] Hasilnya, obesiti didapati mengurangkan jangka hayat kehidupan.[4]

Kematian

Thumb Thumb
Risiko relatif kematian umur melebihi 10 tahun bagi lelaki kulit putih (kiri) dan perempuan kulit putih (kanan) yang tidak pernah merokok di Amerika Syarikat berdasarkan BMI.[28]

Obesiti menjadi antara punca utama kematian boleh elak di serata dunia.[29][30][31] Kajian Amerika dan Eropah berskala besar mendapati risiko kematian paling rendah berada pada BMI 20–25 kg/m2[28][32] dalam kalangan bukan perokok dan pada 24–27 kg/m2 dalam kalangan perokok semasa, dengan risiko bertambah seiring dengan perubah pada mana-mana arah.[33][34] Dalam kalangan orang Asia risiko mula bertambah antara 22–25 kg/m2.[35] BMI melebihi 32 kg/m2 berhubung kait dengan kadar kematian berganda dua dalam kalangan wanita sepanjang tempoh 16 tahun.[36] Di Amerika Syarikat, obesiti dianggarkan menyebabkan 111,909 hingga 365,000 kematian setiap tahun,[4][31] manakala 1 juta (7.7%) kematian di Eropah disebabkan oleh berat berlebihan.[37][38] Secara puratanya, obesiti mengurangkan jangka hayat kehidupan antara enam hingga tujuh tahun,[4][39] BMI 30–35 kg/m2 mengurangkan jangka hayat kehidupan antara dua hingga empat tahun,[32] manakala obesiti parah (BMI > 40 kg/m2) mengurangkan jangka hayat kehidupan sebanyak sepuluh tahun.[32]

Morbiditi

Obesiti meningkatkan risiko menjejaskan keadaan fizikal dan mental. Komorbiditi sangat kerap ditunjukkan melalui sindrom metabolik,[4] kombinasi kecelaruan perubatan termasuklah: diabetes melitus type 2, tekanan darah tinggi, kolestrol dalam darah tinggi, dan tahap trigliserida tinggi.[40]

Komplikasi sama ada disebabkan secara langsung oleh obesiti atau secara tidak langsung berkaitan dengan mekanisme berkongsi punca lazim seperti diet tidak sihat atau gaya hidup banyak duduk. Kekuatan hubung kait antara obesiti dan keadaan spesifik berbeza. Satu daripada kekuatannya ialah hubungan dengan diabetes mellitus tahap 2. Berat badan berlebihan mendasari 64% kes diabetes dalam kalangan lelaki dan 77% kes dalam kalangan wanita.[41]

Kesan sampingan kesihatan jatuh kepada dua kategori yang luas: kesan yang diagihkan kepada kesan jisim lemak yang bertambah (seperti osteoartritis, apnea tidur obstruktif, pengaiban sosial) dan kesan yang disebabkan oleh bilangan sel lemak yang bertambah (diabetes melitus, kanser, penyakit kardiovaskular, penyakit hati berlemak bukan-beralkohol.[4][42] Pertambahan lemak badan mengubah tindak balas badan kepada insulin, berpotensi menjurus kepada kerintangan insulin. Lemak yang bertambah juga mewujudkan keadaan proradang,[43][44] dan keadaan protrombotik.[42][45]

Maklumat lanjut Bidang perubatan, Keadaan ...
Bidang perubatan Keadaan Bidang perubatan Keadaan
Kardiologi Dermatologi
Endokrinologi dan Perubatan pembiakan Gastroenterologi
Neurologi Onkologi[57]
Psikiatri
  • Kecelaruan kemurungan utama[4]
  • keaiban sosial[4]
Respirologi
Reumatologi dan Ortopedik Urologi dan Nefrologi
Tutup

Paradoks kemandirian

Walaupun kesan sampingan kesihatan negatif obesiti dalam populasi penduduk disokong kukuh dengan bukti sedia ada, hasil kesihatan bagi beberapa subkumpulan kelihatan meningkat pada BMI yang bertambah, fenomena yang dikenali sebagai paradoks kemandirian obesiti.[66] Paradoks ini pertama kali diperihalkan pada 1999 dalam kalangan orang berat terlebih dan obes yang menjalani hemodialisis,[66] dan kemudiannya didapati dalam kalangan mereka yang menghidap kegagalan jantung dan penyakit vaskular periferal.[67]

Dalam kalangan penghidap kegagalan jantung, mereka yang mempunyai BMI antara 30.00 hingga 34.9 memiliki kematian lebih rendah berbanding mereka yang mempunyai berat normal. Hal ini disebabkan oleh hakikat bahawa manusia sering hilang berat badan apabila mereka secara berperingkat-peringkat semakin sakit.[68] Penemuan sama juga dilihat pada jenis penyakit jantung lain. Orang yang mempunyai obesiti kelas I dan penyakit jantung tidak mempunyai kadar masalah lanjutan jantung yang lebih besar daripada orang yang mempunyai berat normal yang turut menghidap penyakit jantung. Dalam kalangan orang yang mempunyai darjah obesiti yang lebih besar, walau bagaimanapun, risiko masalah lanjutan kardiovaskular bertambah.[69][70] Walaupun selepas pembedahan pintasan koronari arteri, tiada pertambahan kematian dilihat berlaku dalam kalangan orang yang berat terlebih dan obes.[71] Satu kajian mendapati kemandirian yang bertambah dapat dijelaskan oleh rawatan yang lebih agresif yang diterima oleh orang obes selepas peristiwa kardium.[72] Satu lagi penemuan mendapati jika seseorang mengalami penyakit pulmonari obstruktif kronik serentak dengan penyakit vaskular periferal, manfaat obesiti tidak lagi wujud.[67]

Penyebab

Pada peringkat individu, kombinasi pengambilan tenaga makanan secara keterlaluan dan kurangnya aktiviti jasmani difikirkan untuk menjelaskan kebanyakan kes obesiti.[73] Sebilangan kes terpencil berpunca disebabkan oleh genetik, sebab perubatan atau kesakitan psikiatri.[5] Sebagai perbandingan, penambahan kadar obesiti pada tahap kemasyarakatan dirasakan berpunca disebabkan diet makanan mudah didapati dan melazatkan,[74] peningkatan kebergantungan terhadap kereta, dan perkilangan berjentera.[75][76]

Ulasan tahun 2006 mengenal pasti sepuluh penyumbang berpotensi lain kepada peningkatan masalah obesiti: (1) tidur yang tidak mencukupi, (2) disruptor endokrin (bahan pencemar persekitaran yang mengganggu metabolisme lipid), (3) berkurangnya keragaman suhu sekeliling, (4) berkurangnya kadar merokok tembakau, kerana merokok menahan selera, (5) bertambahnya penggunaan pengubatan yang menyebabkan peningkatan berat (contohnya, antipsikotik atipikal), (6) proporsional bertambah dalam etnik dan kumpulan umur yang cenderung lebih berat, (7) mengandung pada umur lewat (menyebabkan kerentanan kepada obesiti dalam kalangan kanak-kanak), (8) faktor risiko epigenetik diwariskan kepada generasi seterusnya, (9) pemilihan semula jadi bagi BMI lebih tinggi, dan (10) pasangan sesama ciri menjurus kepada bertambahnya penumpuan faktor risiko obesiti (ini boleh meningkatkan bilangan orang obes dengan meningkatkan kelainan populasi dari segi berat).[77] Meskipun terdapat bukti penting yang menyokong pengaruh mekanisme tersebut ke atas bertambahnya kelaziman obesiti, bukti ini masih lagi tidak mempunyai kesimpulan, dan pengarang menyatakan bukti ini kurang berpengaruh berbanding yang dibincangkan pada perenggan sebelumnya.

Diet

Thumb
1961
Thumb
2001–03
Peta ketersediaan tenaga diet setiap orang setiap hari pada 1961 (kiri) dan 2001–2003 (kanan)[78] Kalori setiap orang setiap hari (kilojoule setiap orang setiap hari)
  tiada data
  <1,600 (<6,700)
  1,600–1,800 (6,700–7,500)
  1,800–2,000 (7,500–8,400)
  2,000–2,200 (8,400–9,200)
  2,200–2,400 (9,200–10,000)
  2,400–2,600 (10,000–10,900)
  2,600–2,800 (10,900–11,700)
  2,800–3,000 (11,700–12,600)
  3,000–3,200 (12,600–13,400)
  3,200–3,400 (13,400–14,200)
  3,400–3,600 (14,200–15,100)
  >3,600 (>15,100)
Thumb
Purata per kapita pengambilan tenaga serata dunia dari 1961 hingga 2002[78]

Bekalan tenaga diet per kapita berbeza-beza antara wilayah dan negara yang berbeza. Ia juga berubah dengan nyata sekali mengikut peredaran masa.[78] Dari awal 1970-an hingga akhir 1990-an, purata ketersediaan tenaga makanan setiap orang setiap hari (bilangan makanan yang dibeli) bertambah di semua bahagian dunia kecuali Eropah Timur. Amerika Syarikat mempunyai ketersediaan tenaga makanan paling tinggi dengan 3,654 calorie (15,290 kJ) setiap orang pada 1996.[78] Ini jelas bertambah pada 2003 kepada 3,754 calorie (15,710 kJ).[78] Semasa akhir 1990-an, kawasan Eropah mempunyai 3,394 calorie (14,200 kJ) setiap orang, di kawasan membangun Asia mempunyai 2,648 calorie (11,080 kJ) setiap orang, dan di kawasan sub-Sahara Afrika mempunyai 2,176 calorie (9,100 kJ) setiap orang.[78][79] Jumlah pengambilan tenaga makanan didapati berkait rapat dengan obesiti.[80]

Ketersediaan panduan nutrisi pemakanan yang meluas[81] dilihat tidak cukup untuk mengatasi masalah makan terlebih dan pemilihan diet yang tidak berkhasiat.[82] Dari 1971 hingga 2000, kadar obesiti di Amerika Syarikat bertambah dari 14.5% hingga 30.9%.[83] Ketika tempoh yang sama, berlaku pertambahan jumlah tenaga makanan yang diambil. Bagi wanita, pertambahan purata ialah 335 calorie (1,400 kJ) setiap hari (1,542 calorie (6,450 kJ) pada 1971 dan 1,877 calorie (7,850 kJ) pada 2004), manakala bagi lelaki, pertambahan purata ialah 168 calorie (700 kJ) setiap hari (2,450 calorie (10,300 kJ) pada 1971 dan 2,618 calorie (10,950 kJ) pada 2004). Kebanyakan lebihan tenaga makanan datang daripada peningkatan pengambilan karbohidrat berbanding pengambilan lemak.[84] Sumber asas lebihan karbohidrat ialah minuman manis, di mana sekarang ini meliputi 25 peratus daripada tenaga makanan harian dalam kalangan orang dewasa di Amerika,[85] dan kentang goreng.[86] Pengambilan minuman manis seperti minuman ringan, minuman buah, teh ais, dan minuman air bertenaga dan bervitamin dipercayai menjadi penyumbang kepada peningkatan mendadak kadar obesiti[87][88] dan meningkatnya risiko sindrom metabolik dan diabetes melitus tahap 2.[89]

Bila mana masyarakat terus-menerus bergantung dengan tenaga makanan yang padat, hidangan yang besar, dan makanan segera, perkaitan antara pengambilan makanan segera dan obesiti menjadi semakin membimbangkan.[90] Di Amerika Syarikat, pengambilan makanan segera bertiga kali ganda dan pengambilan tenaga makanan ini berempat kali ganda antara 1977 hingga 1995.[91]

Dasar pertanian dan Revolusi Hijau di Amerika Syarikat dan Eropah telah membawa kepada rendahnya harga makanan. Di Amerika Syarikat, pemberian subsidi jagung, soya, gandum, dan beras melalui undang-undang ladang Amerika Syarikat sememangnya membolehkan sumber utama makanan diproses murah berbanding buah-buahan dan sayur-sayuran.[92] Cubaan undang-undang pengiraan kalori dan label fakta pemakanan dibuat untuk menggalakkan masyarakat memilih makanan yang lebih menyihatkan, termasuklah kesedaran berapa banyak tenaga makanan yang diambil.

Orang obes selalunya tidak melaporkan pengambilan makanan mereka berbanding orang yang berat normal.[93] Hal ini turut disokong oleh ujian yang dilakukan ke atas ramai orang di dalam bilik kalorimeter[94] dan pemerhatian secara langsung.

Gaya hidup banyak duduk

Gaya hidup banyak duduk memainkan peranan penting dalam obesiti.[95] Di serata dunia, terdapat anjakan besar ke arah kerja yang kurang menggunakan kekuatan jasmani,[96][97][98] dan baru-baru ini lebih kurang 30% daripada populasi di dunia tidak membuat senaman yang mencukupi.[97] Hal ini juga didorong oleh peningkatan penggunaan pengangkutan berjentera dan ketersebarluasan teknologi yang menjimatkan tenaga buruh di rumah.[96][97][98] Dalam kalangan kanak-kanak, kelihatannya berlaku penurunan tahap aktiviti jasmani disebabkan kurangnya berjalan dan pendidikan jasmani.[99] Trend dunia meluangkan masa senggang dengan melakukan aktiviti jasmani semakin tidak jelas. Pertubuhan Kesihatan Dunia menunjukkan masyarakat serata dunia kurang aktif berekreasi, manakala kajian dari Finland[100] mendapati peningkatan dan kajian dari Amerika Syarikat mendapati masa senggang untuk aktiviti jasmani tidaklah berubah dengan ketara.[101]

Dalam kalangan kanak-kanak dan dewasa, terdapat hubung kait antara masa menonton televisyen dengan risiko obesiti.[102][103][104]

Lihat juga

Rujukan

Pautan luar

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.