![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sunga-Border.jpg/640px-Sunga-Border.jpg&w=640&q=50)
पुष्यमित्र शुंग
From Wikipedia, the free encyclopedia
पुष्यमित्र शुंग(इ. स. पूर्व १८७ ते इ.स. पूर्व १५०): हा प्राचीन उत्तर भारतातील एक हिंदू सम्राट होता व शुंग साम्राज्याचा संस्थापक होता. मगध साम्राज्याचा मौर्यांच्या पाडावानंतरचा शासक होता. पुष्यमित्र शुंग हा सुरुवातीला मौर्य साम्राज्याचा सेनापती होता. अशोकानंतर ५० ते ६० वर्षातच मौर्य साम्राज्य लयाला गेले. अशोकानंतर कोणताही मौर्य शासक प्रभावी नव्हता. पुष्यमित्र शुंगने शेवटचा मौर्य सम्राट बृहद्रथ हा दुर्बल आणि अहिंसक असल्यामुळे त्याची हत्या केली व तो स्वतः मगध साम्राज्याचा शासक बनला. अशा प्रकारे शुंग वंशाची स्थापना झाली. शुंग वंशाने मगधवर व उत्तर भारतावर पुढील दीड शतक राज्य केले.[ संदर्भ हवा ]
![]() |
हा ऐतिहासिक विषयाशी संदर्भातील लेख असून,विकिपीडियावरील लेखन विश्वकोशिय आणि मराठी विकिपीडिया लेखनाचे मानदंडास अनुसरून असणे अभिप्रेत आहे.*कथाकथन अथवा ललित साहित्य लेखनशैली टाळावी,ऐतिहासिक कथा कादंबर्यातील संदर्भ टाळावेत अथवा विशीष्टपणे नमुद करून ललित साहित्यातील उल्लेखांबद्दल वेगळा परिच्छेद बनवावा. *विकिपीडियावर इतिहास-विषयक संदर्भ देताना इतिहास संशोधनातील केवळ प्रमाण संशोधन साधनांचा उपयोग करून केलेल्या समसमिक्षीत संशोधनाचेच संदर्भांना प्राधान्य देण्याबद्दल सजग रहावे.
|
आपल्याला १००% कॉपीराइटमुक्त पब्लीक डॉमेन इतिहास संशोधनातील केवळ प्रमाण संशोधन साधने अथवा मूळ ग्रंथ इंटरनेटवर उपलब्ध करून देणे शक्य असल्यास विकिपीडियाच्या विकिस्रोत या मुक्तस्रोत बन्धू प्रकल्पात आपल्या अशा योगदानाचे आणि परिश्रमाचे स्वागत असेल.
विकिस्रोतावर काय चालेल ?
प्रताधिकारमुक्त दस्तऐवज
- ऐतिहासिक ललितेतर दस्तऐवज - तह/करारनामे, जाहीरनामे, आज्ञापत्रे, फतवे, वैयक्तिक दप्तरे/पत्रे, बखरी, न्यायनिवाड्याची निकालपत्रे, सैनिकी मोहिमांचे अहवाल/जमाखर्च इत्यादी.
- ऐतिहासिक ललित साहित्य - संतसाहित्य, अन्य भक्तिपर साहित्य, स्तुतिपर कवने.
- ऐतिहासिक कलाकॄती - समसमीक्षित (पीअर-रिव्ह्यूड) किंवा संपादित माध्यमांतून प्रकाशित झालेली चित्रे/फोटो; मात्र खास त्यांच्यासाठी आयोजलेल्या प्रदर्शनांतून प्रसिद्ध झालेली नसावीत.
ह्या लेखाला एकही संदर्भ दिला गेलेला नाही. विश्वसनीय स्रोत जोडून या लेखातील माहितीची पडताळणी करण्यात मदत करा. संदर्भ नसल्याने प्रस्तुत लेखाची उल्लेखनीयता ही सिद्ध होत नाही. संदर्भहीन मजकूराची पडताळणी करता येत नसल्याने व उल्लेखनीयता सिद्ध होत नसल्याने हा लेख काढून टाकला जाऊ शकतो याची नोंद घ्यावी. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Sunga-Border.jpg/640px-Sunga-Border.jpg)
पुष्यमित्र शुंग हा बृहद्रथचा सेनानी होता. त्याने डेमेट्रियसचे या ग्रीक राजाचे आक्रमण परतवून लावले, तसेच शक राज्यकर्ते व सातवाहनांबरोबर युद्धे करून शुंग साम्राज्य वाढवले. तसेच पुष्पमित्र शुंगाच्या शासनकाळात लयास जाणाऱ्या हिंदू धर्माचे संवर्धन झाले आणि बौद्ध धर्माचा जनसामान्यांवर असणारा प्रभाव कमी होण्यास सुरुवात झाली. हिंदू धर्माला अस्तंगत होण्यासून वाचविण्याचे महान कार्य पुष्पमित्र शुंगाने केले आहे त्यामुळे पुष्पमित्र शुंग राजाचा हिंदू लोक सन्मान करतात. तसेच १४ एप्रिलला पुष्पमित्र शुंगाची जयंती साजरी करतात.[ संदर्भ हवा ] पुष्यमित्र शुंग हा एक वाईट राजा होता याबद्दल मोठी नोंद:
पुष्यमित्र शुंग हा शुंग वंशाचा संस्थापक होता. त्याने मौर्य साम्राज्याचा शेवट केला आणि स्वतःच्या वंशाची स्थापना केली. पुष्यमित्र याला विविध कारणांमुळे वाईट राजा मानले जाते:
1. **धार्मिक असहिष्णुता**: पुष्यमित्र शुंगाने बौद्ध धर्माचे मोठे हानी केली. अनेक बौद्ध मठ आणि विहार याच्या हुकुमाने नष्ट करण्यात आले. बौद्ध भिक्षूंना त्रास देण्याचे अनेक पुरावे आढळतात.
2. **कठोर शासन**: पुष्यमित्र याचे राज्य अत्यंत कठोर आणि निर्दयी होते. त्याच्या शासनकाळात अनेक लोकांना शिक्षा देण्यात आल्या, त्यात काही अकारण होत्या.
3. **स्वार्थी राजकारण**: पुष्यमित्र शुंग याने स्वतःच्या सत्ता आणि वर्चस्वासाठी अनेक राजकीय खेळ खेळले. त्याने इतर राज्यांवर आक्रमण करून त्यांची संपत्ती लुटली आणि जनतेचे जीवन कठीण केले.
4. **सामाजिक असंतोष**: त्याच्या कारकीर्दीत सामाजिक असंतोष वाढला. विविध समाजघटकांमध्ये भेदभाव आणि अन्याय वाढला.
अशा विविध कारणांमुळे पुष्यमित्र शुंग हा एक वाईट राजा मानला जातो. त्याच्या शासनकाळात अनेक लोकांना त्रास सहन करावा लागला आणि बौद्ध धर्माच्या अनुयायांच्या जीवनावर अत्यंत वाईट परिणाम झाला.