Куликовын тулалдаан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Куликовын тулалдаан (1380 оны 9 сарын 8) нь Дон мөрөн, Непрядва гол хоёрын бэлчир орчим Куликовын тал (Б.Ринченгийн орчуулгаар "Тутгаалжин" шувууны тал) гэдэг уудам газар Алтан Ордын эзэн Мамай, Москвагийн вант улсын Донын Дмитрий нарын хооронд болжээ. Энэ тулалдаан болсон түүхэн нөхцөл нь Алтан ордны хаан ширээг эзлэн байсан Мамай нь өөрийн өрсөлдөгч Тогтамыш хааны эсрэг Литовын вангуудтай холбоо тогтоожээ. Мамай нь Тогтамыш хааны холбоотон болох Москвагийн ван Дмитрийг цохих зорилгоор Москва руу хөдөлсөн бөгөөд энэ дайнд Литовын вантай хамтран тулалдах бодолтой байжээ. Гэтэл Тогтамышын холбоотон Дмитрий өрсөн хөдөлж Маматай тулалдсан байна.
Куликовын тулалдаан | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
17-р зууны бүтээл | |||||||
| |||||||
Байлдагч талууд | |||||||
Оросын ханлигууд: Москвагийн вант улс |
Монголын эзэнт гүрэн Генуягийн явган цэрэг | ||||||
Удирдагчид | |||||||
Донын Дмитрий | Мамай | ||||||
Цэргийн хүч | |||||||
50,000-60,000 [2] ойролцоогоор 30,000[3] |
100,000[4] – 150,000[5] ойролцоогоор 30,000[3] | ||||||
Хохирол | |||||||
20,000 орчим | ихээхэн хохирол амссан |
Тулалдаан туйлын ширүүн болж, хоёр талаас их цус урсаж, маш олон хүний амь үрэгдсэн байна. Аль аль тал нь их хохирол үзэж, тулалдааны талбараас хоёулаа ухран зайлцгаасан гэдэг. Дмитрий ван Дон мөрний дэргэд Алтан Ордын цэрэгтэй эрэлхэг зоригтой байлдсан учир Донын Дмитрий гэж нэрээр алдаршжээ.
Энэхүү тулалдаан Алтан Ордын захиргаанаас Орос орныг чөлөөлж чадаагүй юм. Гэхдээ түүхэнд алдаршсан энэ тулалдаан монголын ноёрхлоос эх орноо чөлөөлж, Оросын вант улсууд нэгдэж, төвлөрсөн улс байгуулах угтвар болж өгчээ. Мамай нь албан ёсны Алтан Ордын ханы удам байгаагүй бөгөөд Чингисийн удмын Ногай ханы ач гэдгээрээ Чингисийн удамд тооцогддог. Тэрээр оросын ванлигуудыг Алтан Ордод биш шууд өөрт нь татвар төлж байхыг шаардаж байсан. Иймээс ч Куликовын талд Донын Дмитрийтэй хийсэн тулаанд Алтан Ордын цэрэг Оросын голлох цохилтын хүч болсон байдаг юм.