Дани

Энэ хуудас нь эх газрын Данийн тухай өгүүлнэ. Бусад бүрэн эрхт улсыг, «Данийн хаант улс»-с харна уу. Бусад хэрэглээг, «Дани (салаа утга)»-с харна уу.

Данийн Хант Улс буюу Дани (Дани хэл: Danmark) нь Балтын тэнгис, Хойд тэнгисийн хооронд байрлах Ютландын хойг ба ойр орчмын арлууд дээр орших Хойд Европын улс юм. Нийслэл нь Зеланд арал дээр орших Копенхаген хот.

Дани Danmark (Дани)
Бүрэлдэхүүн улс
Төрийн далбаа Сүлд
Уриа:  Guds hjælp, folkets kærlighed, Danmarks styrke (Дани)[N 1] (Монгол: "Данийн хүч чадал нь бурхны тусламж, ард түмний хайранд байдаг"[1])
Төрийн дуулал: Der er et yndigt land (Дани) (Монгол: "Тэнд гайхамшигтай улс орон бий")
Үндэсний ба хааны дуулал: Kong Christian stod ved højen mast (Дани)[N 2] (Монгол: "Кристиан хаан өндөр шонгийн дэргэд зогсоно")
Дэлхийн бөмбөрцөг Европын газрын зураг Эх газрын Данийн байршил (хар ногоон)
Бүрэн эрхт улс	Данийн хаант улс
Нэгдэв	8-р зуун[3]
Христийн шашинг авав	965[4]
Үндсэн хууль	6 сарын 5, 1849
Фарерын өөртөө засах засаглал	3 сарын 24, 1948
ЕЭЗН-д элсэв	1 сарын 1, 1973
Гренландын өөртөө засах засаглал	5 сарын 1, 1979
Нийслэл ба томоохон хот	Капенхаген 55°43′N 12°34′E
Албан ёсны хэл	Дани хэл
Бүс нутгийн хэл	Герман хэл[N 3]
Угсаатны бүлгүүд (2020)	86.11% Даничууд‎[N 4] 13.89% бусад[5][6]
Шашин (2020)	75.8% Христ 74.3% Данийн сүм (албан ёсны) 1.5% бусад урсгал 19.1% шашингүй 4.4% Ислам 0.7% бусад[7][8]
Ард түмний нэршил	Даничууд‎
Төр засаг	Нэгдмэл парламентын үндсэн хуульт хаант засаг
• Хаан	X Фредерик
• Ерөнхий Сайд	Метте Фредериксен
• Фолькетингийн дарга	Сёрен Гаде
Хууль тогтоох байгууллага	Фолькетинг
Газар нутаг
• Нийт	42,943[9] км2 (130)
• Усны эзлэх талбай (%)	1.74[10]
Хамгийн өндөр цэг (Мёллехой)	170.86 м (560.56 фут)
Хүн ам
• 2023 тооцоо	5,935,619[11][N 5] (114)
• Нягтаршил	138.22/км2
ДНБ (ХАЧТ)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $416.568 тэрбум [12] [N 6] (53)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $70,924[12] (11)
ДНБ (нэрлэгч)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $390.677 тэрбум[12][N 6] (41)
• Нэг хүнд ноогдох	▲ $66,516 [12] (10)
ОТББИ (2021)	▼ 27.0[13] бага
ХХИ (2021)	▲ 0.948[14] маш өндөр · 6
Мөнгөний нэгж	Дани крон (kr.) (DKK)[N 7][баримт хэрэгтэй]
Цагийн бүс	UTC+01:00 (ТЕЦ)
• Зун (ЗЦ)	UTC+02:00 (ТЕЗЦ)
Огнооны формат	өө/сс/жжжж
Сүлжээний хүчдэл	230 В–50 Гц
Жолооны тал	баруун
Утасны томьёо	+45
ISO 3166 код	DK
Домэйн нэр	.dk[N 8]
Вебсайт	denmark.dk

Хойд талаараа тэнгисээр Скандинавын орнууд, өмнө талаараа хуурай газраар Герман улстай хиллэдэг. Гренланд, Фарерын арлууд нь тус орны харьяанд өөртөө засан тохинох эрхтэй.

Цахим холбоос

Wiktionary

Wiktionary: Дани – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

 Commons: Дани Улс – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

• denmark.dk
• kongehuset.dk: Данийн Ханы Ордон

Тэмдэглэл

1. "Guds hjælp, folkets kærlighed, Danmarks styrke" хэлийг Хатан хаан II Маргрете өөрийн сонголтын хэл (valgsprog) болгон баталсан.
2. Kong Christian нь төрийн дуулалтай ижил статустай боловч ерөнхийдөө зөвхөн хааны болон цэргийн ёслолд ашиглагддаг.^[2]
3. Герман хэлийг Дани улсын Өмнөд Ютланд мужид хамгаалагдсан цөөнхийн хэл гэж хүлээн зөвшөөрдөг.
4. Фарерчууд, уугуул иргэд Инуит, болон цөөнх Германчуудыг багтаасан
5. Хаант улс нийт 5,958,380 хүн амтай.
7. Фарерын арлуудад мөнгөний нэгж нь тусдаа дизайнтай ба Фарер крон нэртэй боловч тусдаа мөнгөний нэгж биш юм.
8. Европын Холбооны бусад гишүүн орнуудтай хамт .eu домэйныг мөн ашигладаг.

Эшлэл

1. "Royal House". www.kongehuset.dk. Royal House of Denmark. Архивласан огноо 23 Арванхоёрдугаар сар 2015. Татаж авсан: 7 Аравдугаар сар 2021.
2. "Not one but two national anthems". Ministry of Foreign Affairs of Denmark. Архивласан огноо 15 May 2014. Татаж авсан: 18 May 2014.
3. Stone et al. (2008), p. 31. sfnp error: no target: CITEREFStoneBainBoothParnell2008 (help)
4. "Denmark". The World Factbook. CIA. 29 April 2010. Татаж авсан: 11 May 2010.
5. "Bekendtgørelse af ILO-konvention nr. 169 af 28. juni 1989 vedrørende oprindelige folk og stammefolk i selvstændige stater". Retsinformation.dk. 9 October 1997.
6. "Den dansk-tyske mindretalsordning". UM.dk.
7. "Folkekirkens medlemstal" (дани хэлээр). Kirkeministeriet. Archived from the original on 10 April 2020. Татаж авсан: 6 January 2021.
8. Arly Jacobsen, Brian (8 February 2018). "Hvor mange muslimer bor der i Danmark?" (дани хэлээр). Religion.dk. Татаж авсан: 6 January 2021.
10. "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Татаж авсан: 11 October 2020.
11. "Population and population projections". Statistics Denmark. Archived from the original on 30 October 2018. Татаж авсан: 11 August 2022.
12. "World Economic Outlook Database, April 2023". IMF.org. International Monetary Fund. April 2023. Татаж авсан: 15 April 2023.
13. "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Архивласан огноо 20 March 2019. Татаж авсан: 21 June 2022.
14. "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.