![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Tthirumandhamkunnu_Temple.jpg/640px-Tthirumandhamkunnu_Temple.jpg&w=640&q=50)
തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ഭഗവതിക്ഷേത്രം
From Wikipedia, the free encyclopedia
കേരളത്തിലെ മലപ്പുറം ജില്ലയിലെ പെരിന്തൽമണ്ണയ്ക്ക് സമീപം അങ്ങാടിപ്പുറം എന്ന സ്ഥലത്തുള്ള ഒരു പുരാതന ക്ഷേത്രവും, പ്രസിദ്ധമായ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രവുമാണ് തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ശ്രീ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം. തിരുമാന്ധാംകുന്ന് മഹാദേവ ക്ഷേത്രം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. വള്ളുവക്കോനാതിരിമാരുടെ കുലദൈവവും സാക്ഷാൽ ആദിപരാശക്തിയുമായ ശ്രീ ഭദ്രകാളിയാണ് മുഖ്യ പ്രതിഷ്ഠ. തുല്യ പ്രാധാന്യത്തോടെ ശ്രീ പരമേശ്വരനും ഇവിടെയുണ്ട്. വലുതും മനോഹരവുമായ ശിവലിംഗ പ്രതിഷ്ഠ ഇവിടുത്തെ ഒരു പ്രത്യേകതയാണ്. ഇതേപറ്റി ധാരാളം ഐതീഹ്യ കഥകളും ഉണ്ട്. ശിവശക്തി ഭാവത്തിൽ ആരാധന നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രമാണിതെന്ന് പറയാം. എന്നാൽ ‘തിരുമാന്ധാംകുന്നിലമ്മ' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഭഗവതിക്കാണ് ഇവിടെ കൂടുതൽ പ്രസിദ്ധി. പ്രതിഷ്ഠ ഭദ്രകാളി ആണെങ്കിലും മഹാസരസ്വതി, മഹാലക്ഷ്മി, ഭുവനേശ്വരി തുടങ്ങി ആദിപരാശക്തിയുടെ പ്രധാന ഭാവങ്ങളിലും ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു. ഭഗവതിയുടെ ശ്രീകോവിലിൽ തന്നെ സപ്തമാതാക്കളുടെ പ്രതിഷ്ഠ ഉണ്ട്. ബ്രാഹ്മി, വൈഷ്ണവി, മഹേശ്വരി, ഇന്ദ്രാണി, വാരാഹി പഞ്ചമി, ചാമുണ്ഡി (കാളി) തുടങ്ങിയവ ഏഴ് പേരാണ് സപ്തമാതാക്കൾ. വിഘ്നേശ്വരനായ ഗണപതിയും ഇവിടെ പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുള്ള ഉപദേവനാണ്. പ്രസിദ്ധമായ മംഗല്യപൂജ നടക്കുന്നത് ഗണപതിയുടെ സന്നിധിയിലാണ്. കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിപ്പം കൂടിയ ഭദ്രകാളി പ്രതിഷ്ഠയാണ് തിരുമാന്ധാംകുന്നിലേത്. മംഗല്യസിദ്ധിക്കും ദുരിതമോചനത്തിനും ഭക്തർ ആശ്രയിക്കുന്ന പ്രസിദ്ധമായ ഒരു ക്ഷേത്രം കൂടിയാണ് ഇത്. ഈ ക്ഷേത്രം പാലിച്ചുപോന്നിരുന്നതും വള്ളുവനാട് രാജാക്കന്മാരായിരുന്നു. പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ചു എന്നു വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന 108 ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്ന ശിവ ക്ഷേത്രമാണ് [1]. കേരളത്തിലെ ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വെച്ചു പ്രാധാന്യമുള്ള മൂന്നു പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് തിരുമാന്ധാംകുന്ന്. മലബാറിൽ തിരുമാന്ധാംകുന്നും, കൊച്ചിയിൽ കൊടുങ്ങല്ലൂരും, തിരുവിതാംകൂറിൽ പരുമല പനയന്നാർകാവും ഏകദേശം തുല്യ പ്രാധാന്യത്തോടെ കീർത്തിപ്പെട്ടു പോരുന്നു.[2]. മൂന്നിടത്തും ഭദ്രകാളി വടക്കോട്ട് ദർശനമായാണ് കുടികൊള്ളുന്നത്. മൂന്നിടത്തും ദാരുവിഗ്രഹങ്ങളാണ്. മാത്രവുമല്ല, ശിവസാന്നിദ്ധ്യവും മൂന്നിടത്തുമുണ്ട്. മൂന്നും നൂറ്റെട്ട് ശിവാലയങ്ങളിൽ പെടുന്നു എന്ന പ്രത്യേകതയുമുണ്ട്. മലബാർ ദേവസ്വം ബോർഡിന് കീഴിലാണ് ഈ മഹാക്ഷേത്രം. ചൊവ്വ, വെള്ളി, പൗർണമി, അമാവാസി ദിവസങ്ങളും, മലയാളം ഇംഗ്ലീഷ് മാസങ്ങളിലെ ഒന്നാം തീയതി തുടങ്ങിയവ ദർശനത്തിന് പ്രധാനം.
തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ഭഗവതിക്ഷേത്രം | |
---|---|
![]() തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ശ്രീ ഭഗവതീ ക്ഷേത്രം | |
നിർദ്ദേശാങ്കങ്ങൾ: | 10°55′5″N 76°1′5″E |
പേരുകൾ | |
ശരിയായ പേര്: | തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ശ്രീ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം |
സ്ഥാനം | |
സ്ഥാനം: | അങ്ങാടിപ്പുറം, മലപ്പുറം ജില്ല, കേരളം |
വാസ്തുശൈലി, സംസ്കാരം | |
പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ: | ശ്രീ ഭദ്രകാളി (ആദിപരാശക്തി, ഭഗവതി), മഹാദേവൻ, ഗണപതി |
വാസ്തുശൈലി: | തെക്കെ ഇന്ത്യൻ, കേരളീയ രീതി |
ചരിത്രം | |
നിർമ്മിച്ചത്: (നിലവിലുള്ള രൂപം) | ചേരസാമ്രാജ്യം |
സൃഷ്ടാവ്: | വള്ളുവക്കോനാതിരി |