From Wikipedia, the free encyclopedia
ഒരു ടോംഗൻ ജനാധിപത്യ അനുകൂല പ്രവർത്തകനും രാഷ്ട്രീയക്കാരനുമായിരുന്നു സമിയേല അകിലിസി പഹിവ (7 ഏപ്രിൽ 1941 - 12 സെപ്റ്റംബർ 2019)[1] ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി ഓഫ് ഫ്രണ്ട്ലി ഐലന്റ്സിന്റെ നേതാവുമായിരുന്നു അകിലിസി. ടോംഗയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയായി 2014 മുതൽ 2019-ൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണം വരെ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. പ്രധാനമന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ച നാലാമത്തെ സാധാരണക്കാരൻ മാത്രമായ അദ്ദേഹം (1880 കളിൽ ഷെർലി ബേക്കറിനും 1890 കളിൽ സിയോസറ്റെക്കി ടോംഗയ്ക്കും 2000 കളിൽ ഫെലെറ്റി സെവലിനും ശേഷം), രാജാവ് നിയമിക്കുന്നതിനുപകരം പാർലമെന്റ് ഈ സ്ഥാനത്തേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ആദ്യത്തെ സാധാരണക്കാരൻ ആയിരുന്നു. നവംബർ 16 ന് നടക്കാനിരിക്കുന്ന പുതിയ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 2017 ഓഗസ്റ്റ് 25 ന് അദ്ദേഹത്തെ രാജാവും പാർലമെന്റിന്റെ മറ്റ് അംഗങ്ങളും പിരിച്ചുവിട്ടെങ്കിലും സർക്കാരുണ്ടാക്കാൻ മതിയായ സീറ്റുകൾ നേടി പാർട്ടി വിജയിച്ചു.[2][3]
ʻAkilisi Pōhiva | |
---|---|
Prime Minister of Tonga | |
ഓഫീസിൽ 30 December 2014 – 12 September 2019 | |
Monarch | Tupou VI |
മുൻഗാമി | Sialeʻataongo Tuʻivakanō |
പിൻഗാമി | Semisi Sika (acting) |
Minister of Foreign Affairs | |
ഓഫീസിൽ 20 January 2018 – 12 September 2019 | |
മുൻഗാമി | Siaosi Sovaleni |
Minister of Health | |
ഓഫീസിൽ 4 January 2011 – 13 January 2011 | |
പ്രധാനമന്ത്രി | Sialeʻataongo Tuʻivakanō |
മുൻഗാമി | Viliami Tangi |
പിൻഗാമി | ‘Uliti Uata |
വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ | |
ജനനം | Samiuela ʻAkilisi Pōhiva 7 ഏപ്രിൽ 1941 |
മരണം | 12 സെപ്റ്റംബർ 2019 78) Auckland, New Zealand | (പ്രായം
രാഷ്ട്രീയ കക്ഷി | Democratic Party of the Friendly Islands |
മറ്റ് രാഷ്ട്രീയ അംഗത്വം | Human Rights and Democracy Movement (before 2010) |
പങ്കാളി | Neomai Pohiva |
അൽമ മേറ്റർ | University of the South Pacific |
പോഹിവ അധ്യാപകനായി ജോലി ചെയ്യുകയും പിന്നീട് ടോവൻ ടീച്ചർ ട്രെയിനിംഗ് സ്റ്റാഫിൽ ചേരുന്നതിന് മുമ്പ് സൗത്ത് പസഫിക് സർവകലാശാലയിൽ പഠിക്കുകയും ചെയ്തു.[4]1970 കളുടെ അവസാനത്തിൽ ടോംഗയുടെ ജനാധിപത്യ അനുകൂല പ്രസ്ഥാനത്തിൽ അദ്ദേഹം സജീവമായി. 1980 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ സംഭാവനയായി അവരുടെ പ്രതിമാസ റേഡിയോ പ്രോഗ്രാം "മാതലഫോ ലോക്കായ്" അവതരിപ്പിച്ചിരുന്നു.[5]സർക്കാരിനെ വിമർശിച്ചതിന് ശിക്ഷയായി 1984-ൽ അദ്ദേഹത്തെ സിവിൽ സർവീസിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. അന്യായമായി പുറത്താക്കിയതിന് അദ്ദേഹം അവർക്കെതിരെ കേസെടുത്തു.[5]തുടർന്ന് അദ്ദേഹം ജനാധിപത്യ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രതിമാസ വാർത്താക്കുറിപ്പായ കെലിയയുടെ അസിസ്റ്റന്റ് എഡിറ്ററായി.[6]
നിയോമൈ പോഹിവയെ അകിലിസി പോഹിവ വിവാഹം കഴിച്ചു. 2018-ൽ അവർ അന്തരിച്ചിരുന്നു. [7] ന്യുമോണിയ, കരൾ രോഗം എന്നിവ മൂലം 2019 സെപ്റ്റംബർ 12 ന് ന്യൂസിലാന്റിലെ ഓക്ക്ലാൻഡ് ആശുപത്രിയിൽ പോഹിവ അന്തരിച്ചു.[8]
1987-ൽ ആദ്യമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ടോങ്കൻ പാർലമെന്റിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം ജനങ്ങളുടെ പ്രതിനിധിയായിരുന്നു പോഹിവ.[9]ജനാധിപത്യം, സുതാര്യത, അഴിമതി എന്നിവയ്ക്കെതിരായ ടോങ്കൻ രാജവാഴ്ചയുമായുള്ള നിരന്തരമായ പോരാട്ടങ്ങളാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തിയത്. പാർലമെന്റിന്റെ നടപടികളെക്കുറിച്ച് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തതിന് നിയമസഭയുടെ ഉത്തരവ് പ്രകാരം 1996-ൽ പാർലമെന്റിനെ അവഹേളിച്ചതിന് അദ്ദേഹത്തെ ജയിലിലടച്ചു.[10]ജയിൽവാസം നിയമവിരുദ്ധവും ഭരണഘടനാവിരുദ്ധവുമാണെന്ന് സുപ്രീം കോടതി വിധിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹത്തെ വിട്ടയച്ചു.[11]രാജാവിന് ഒരു രഹസ്യ സമ്പാദ്യമുണ്ടെന്ന് ആരോപിച്ച് 2002-ൽ തന്റെ പത്രമായ കെലിയയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ലേഖനത്തിന്റെ പേരിൽ അദ്ദേഹത്തിനെതിരെ രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റം ചുമത്തി. [12] എന്നാൽ ഒരു ജൂറി അദ്ദേഹത്തെ കുറ്റവിമുക്തനാക്കി.[13]
2007 ജനുവരി 18 ന്, 2006 ലെ നുകുഅലോഫ കലാപത്തിൽ പങ്കിനെതിരെ പഹിവ അറസ്റ്റിലായി.[11] തുടർന്ന് രാജ്യദ്രോഹക്കുറ്റം ചുമത്തി.[14]2008 ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ 11,290 വോട്ടുകൾ നേടി എട്ടാം തവണ ഒന്നാം നമ്പർ ടോങ്കാറ്റാപു പീപ്പിൾസ് റെപ്രസന്റേറ്റീവായി അദ്ദേഹം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.
2010 തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിക്കുന്നതിനായി 2010 സെപ്റ്റംബറിൽ അദ്ദേഹം മറ്റ് മനുഷ്യാവകാശ, ജനാധിപത്യ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ജനപ്രതിനിധികളോടൊപ്പം ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി ഓഫ് ഫ്രണ്ട്ലി ഐലാൻഡ്സ് സ്ഥാപിച്ചു.[15]അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാർട്ടിക്ക് പതിനേഴ് സീറ്റുകളിൽ പന്ത്രണ്ട് സീറ്റുകൾ ലഭിച്ചു (മറ്റ് അഞ്ച് സ്വതന്ത്ര സ്ഥാനാർത്ഥികളിലേക്ക് പോകുന്നു. പ്രഭുക്കന്മാരുടെ പ്രതിനിധികൾ ഒമ്പത് സീറ്റുകൾ കൂടി നേടി). പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനത്തിനായി നിലകൊള്ളാനുള്ള ആഗ്രഹം അദ്ദേഹം പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഭരണഘടനാ പരിഷ്കാരങ്ങളെത്തുടർന്ന്, രാജാവ് നിയമിക്കുന്നതിനുപകരം ഇതാദ്യമായാണ് പ്രധാനമന്ത്രിയെ പാർലമെന്റ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. പ്രീമിയർഷിപ്പിനുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഡിസംബർ 21 ന് പഹിവയും പ്രഭുക്കന്മാരുടെ പ്രതിനിധിയായ തുസിവകാനും തമ്മിൽ നടന്നു. പോഹിവ പന്ത്രണ്ട് വോട്ടുകൾ നേടി, പക്ഷേ പതിനാല് വോട്ടുകൾക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട തുസിവകാൻ പോഹിവയെ പരാജയപ്പെടുത്തി.[16]
ഒരു പ്രധാനമന്ത്രിയെ തെരഞ്ഞെടുത്തതിനുശേഷം അദ്ദേഹം പുതിയ മന്ത്രിസഭയിൽ ആരോഗ്യമന്ത്രിയായി സ്ഥാനം സ്വീകരിച്ചു.[17][18]എന്നിരുന്നാലും, ജനുവരി 13 ന് പാർലമെന്റിന് പുറത്തുനിന്നുള്ള അംഗങ്ങളെ മന്ത്രിസഭയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നതിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് (അദ്ദേഹം പറഞ്ഞ സ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് തന്റെ പാർട്ടി അംഗങ്ങളെ ചുമതലപ്പെടുത്താമായിരുന്നു) മന്ത്രിസഭയിൽ നിന്ന് രാജിവച്ചു. മന്ത്രിസഭ അംഗീകരിച്ച നടപടികൾക്കെതിരെ വോട്ടുചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് (പാർലമെന്റിൽ) കൂട്ടായ കാബിനറ്റ് ഉത്തരവാദിത്തത്തിന്റെ തത്വത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അദ്ദേഹത്തെ തടയുന്ന ഒരു കരാറിൽ ഒപ്പിടാൻ വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു.[19][20][21] ഔപചാരിക പ്രതിപക്ഷം ഇല്ലെങ്കിലും, പഹിവ അന്നുമുതൽ യഥാർത്ഥ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.[22]
ടോംഗയിൽ കൂടുതൽ ജനാധിപത്യത്തിനായി അദ്ദേഹം നടത്തിയ മൂന്നര പതിറ്റാണ്ടിന്റെ പ്രചാരണത്തെ അംഗീകരിച്ച് 2013 ഡിസംബറിൽ ഗ്ലോബൽ ആക്ഷനായുള്ള പാർലമെന്റേറിയൻമാർക്ക് അവരുടെ വാർഷിക ഡിഫെൻഡർ ഓഫ് ഡെമോക്രസി അവാർഡ് സമ്മാനിച്ചു. അവാർഡ് ലഭിച്ച ആദ്യത്തെ പസഫിക് ദ്വീപുവാസിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം.[23]
2014 ലെ ടോങ്കൻ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി ഓഫ് ഫ്രണ്ട്ലി ഐലാൻഡ് 17 പീപ്പിൾസ് സീറ്റുകളിൽ 9 സീറ്റുകളിൽ വിജയിച്ചു. തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെത്തുടർന്ന് 11 വോട്ടുകൾ നേടിയ സാമിയു വൈപ്പുലുവിനെ 15 വോട്ടുകൾക്ക് പരാജയപ്പെടുത്തി പോഹിവ പ്രധാനമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. [3][24]അദ്ദേഹം സാധാരണക്കാരുടെ ഒരു മന്ത്രിസഭയെ നിയമിച്ചു. മʻഅഫു തുക്കുയിലൗഹിയെ പ്രഭുക്കന്മാരുടെ ഏക പ്രതിനിധിയായി നിയമിച്ചു.[25]
2015 ന്റെ തുടക്കത്തിൽ സ്ത്രീകൾക്കെതിരായ എല്ലാവിധ വിവേചനങ്ങളും ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനുള്ള കൺവെൻഷൻ അംഗീകരിക്കുന്നതിന് പോഹിവയുടെ സർക്കാർ വിവാദപരമായ തീരുമാനമെടുത്തു. [26][27]എന്നാൽ പിന്നീട് ഇത് സ്വവർഗ വിവാഹത്തിനും അലസിപ്പിക്കലിനും കാരണമാകുമെന്ന ആശങ്കയെത്തുടർന്ന് തീരുമാനം മാറ്റി.[28]2017 ഫെബ്രുവരിയിൽ പോഹിവ അവിശ്വാസ പ്രമേയത്തെ അതിജീവിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുലീന എതിരാളികൾക്ക് സർക്കാരിനെ പിന്തുണച്ച് 14 പേർക്കെതിരെ അനുകൂലമായി 10 വോട്ടുകൾ മാത്രമേ നേടാനായുള്ളൂ. [29]ധനമന്ത്രി ഐസേക്ക് എകെ വിട്ടുനിൽക്കുകയും പുറത്താക്കുകയും ചെയ്തു.[30][31]
2017 ഓഗസ്റ്റ് 25 ന് തുപൗ ആറാമൻ രാജാവ് പോഹിവയെ പുറത്താക്കുകയും നിയമസഭ പിരിച്ചുവിടുകയും കൂടുതൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്താവുന്ന പ്രധാനമന്ത്രിയെ ലഭിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷയിൽ പുതിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടത്തുകയും ചെയ്തു.[32][33]തത്ഫലമായുണ്ടായ 2017 ടോങ്കൻ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഡിപിഎഫ്ഐക്ക് വൻഭൂരിപക്ഷത്തോടെയുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പു വിജയമായിരുന്നു. [34] പോഹിവ വീണ്ടും പ്രധാനമന്ത്രിയായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. 12 വോട്ടുകൾ നേടിയ മുൻ ഉപപ്രധാനമന്ത്രി സിയോസി സോവലെനിയെ 14 വോട്ടുകൾ നേടി പരാജയപ്പെടുത്തി.[35]അദ്ദേഹത്തിന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ശേഷമുള്ള മന്ത്രിസഭയിൽ നിയമസഭയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള ഒരു മന്ത്രി ഡോ. ടെവിറ്റ തുയി ഉട്ടയും ഉൾപ്പെടുന്നു.[36]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.