നളന്ദ

പുരാതന ഇന്ത്യയിലെ ഒരു സർവകലാശാലയായിരുന്നു നളന്ദ. ലോകത്തെ ആദ്യ അന്താ‍രാഷ്ട്ര റെസിഡെൻഷ്യൽ സർവകലാശാലയായി കണക്കാക്കുന്നു^[4]. ബുദ്ധമത വൈജ്ഞാനികകേന്ദ്രമായിരുന്ന നളന്ദ ബിഹാറിന്റെ തലസ്ഥാനമായ പറ്റ്നക്ക് 100 മൈൽ തെക്കുകിഴക്കായാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്നത്^[5]. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗുപ്തസാമ്രാജ്യത്തിനു കീഴിലാണ് നളന്ദ സർവകലാശാല ജന്മമെടുക്കുന്നത്^[4]. ഗുപ്തസാമ്രാജ്യത്തിലെ കുമാരഗുപ്തൻ ആണ്‌ ഇത് പണികഴിപ്പിച്ചത്^[6]. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള രണ്ടായിരത്തോളം അദ്ധ്യാപകരും പതിനായിരത്തോളം വിദ്യാർത്ഥികളും ഇവിടെ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇവിടെത്തന്നെ താമസിച്ചായിരുന്നു അവർ പഠിച്ചിരുന്നത്. 427 മുതൽ 1197 വരെയുള്ള എണ്ണൂറു വർഷക്കാലത്തോളം നളന്ദ പ്രവർത്തിച്ചു^[5].

നളന്ദ

नालंदा
നളന്ദ മഹാവിഹാരത്തിന്റെ അവശേഷിപ്പുകൾ (കാശ്മീരിൻറെ മുകൾ ഭാഗത്തെ മുഴുവൻ പ്രദേശവും ഔദ്യോഗികമായി ഇന്ത്യയുടേതാണ്).
{{{map_name}}} ഭൂപടത്തിൽ ദൃശ്യമാക്കപ്പെടുമ്പോൾ
സ്ഥാനം	നളന്ദ ജില്ല, ബീഹാർ, ഇന്ത്യ
Coordinates	25°08′12″N 85°26′38″E
തരം	Centre of learning
നീളം	800 അടി (240 മീ)
വീതി	1,600 അടി (490 മീ)
വിസ്തീർണ്ണം	12 ഹെ (30 ഏക്കർ)
History
സ്ഥാപിതം	5th century CE
ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ടത്	13th century CE
Events	Likely ransacked by Bakhtiyar Khilji in c.
Site notes
Excavation dates	1915–1937, 1974–1982[1]
Archaeologists	David B. Spooner, Hiranand Sastri, J.A. Page, M. Kuraishi, G.C. Chandra, N. Nazim, Amalananda Ghosh[2]:59
Public access	Yes
Website	ASI
യുനെസ്കോ ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം
Official name	Archaeological Site of Nalanda Mahavihara (Nalanda University) at Nalanda, Bihar
Type	സാംസ്കാരികം
Criteria	iv, vi
Designated	2016 (40th session)
Reference no.	1502
State Party	ഇന്ത്യ
ASI No. N-BR-43[3]

നളന്ദയിലെ സരിപുത്രസ്തൂപം

സമുച്ചയം, പ്രവർത്തനം

ഒരു കവാടമുള്ളതും ഉയർന്ന മതിലുകൾ കെട്ടി വേർതിരിച്ചതുമായിരുന്നു സർവകലാശാലയുടെ പറമ്പ്. ആയിരക്കണക്കിന് ഗ്രന്ഥങ്ങളുണ്ടായിരുന്ന ഗ്രന്ഥശാല ഒരു ഒമ്പതുനിലക്കെട്ടിടത്തിലായിരുന്നു നിലനിന്നിരുന്നത്^[5]. നൂറു പ്രഭാഷണശാലകളുണ്ടായിരുന്ന നളന്ദയിൽ ഏതാണ്ട് പതിനായിരം വിദ്യാർത്ഥികൾ ഒരേ സമയം പഠിച്ചിരുന്നു. പ്രന്ത്രണ്ടു വർഷത്തെ പാഠ്യപദ്ധതിയായിരുന്നു ഇവിടെയുണ്ടായിരുന്നത്. വിദ്യാഭ്യാസം സൗജന്യവുമായിരുന്നു. സർവകലാശാലയുടെ പ്രവർത്തനത്തിന്‌ നൂറോളം ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് ധനസഹായം ലഭിച്ചിരുന്നു.^[6].

ഷ്വാൻ ത്സാങിന്റെ സന്ദർശനം

പ്രധാന ലേഖനം: ഷ്വാൻ ത്സാങ്

ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ച ചൈനീസ് സഞ്ചാരി ഷ്വാൻ ത് സാങ് നളന്ദയിലെത്തുകയും ഇവിടെ അദ്ധ്യയനം നടത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു. അദ്ദേഹം നളന്ദയെപ്പറ്റി ഇങ്ങനെ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു^[7]‌:-

“

.അത്യധികം കഴിവും ബുദ്ധിശക്തിയുമുള്ളവരായിരുന്നു ഇവിടത്തെ അദ്ധ്യാപകർ. അവർ ബുദ്ധന്റെ ഉപദേശങ്ങളെ ആത്മാർത്ഥമായി പിന്തുടർന്നിരുന്നു. കർശനമായ നിയമങ്ങളായിരുന്നു ഇവിടെ നടപ്പിലാക്കിയിരുന്നത്. ഏവരും അത് പാലിച്ചു പോന്നിരുന്നു. പകൽ സമയം മുഴുവനും ചർച്ചകൾ നടന്നിരുന്നു. ചെറുപ്പക്കാരും മുതിർന്നവരും പരസ്പരം സഹായിച്ചിരുന്നു. വിവിധ നഗരങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള അഭ്യസ്തവിദ്യരായ ആളുകൾ തങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം തേടുന്നതിനായി നളന്ദയിലെത്തിയിരുന്നു. പുതിയ ആളുകളെ അകത്തേക്ക് കടക്കുന്നതിനു മുൻപ് കാവൽക്കാരൻ ചില വിഷമകരമായ ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിച്ചിരുന്നു. ഇതിന് ഉത്തരം നൽകാൻ സാധിക്കുന്നവരെ മാത്രമേ അകത്തേക്ക് പ്രവേശിപ്പിച്ചിരുന്നുള്ളൂ.

”

അദ്ധ്യാപകർ

നളന്ദയിൽ ഒരുകാലത്ത് പ്രധാനാദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു ശീലഭദ്രൻ. പാണ്ഡിത്യം മൂലം തെക്കുകിഴക്കേ ഏഷ്യയിൽ മുഴുവൻ അദ്ദേഹം പ്രശസ്തനായിരുന്നു. ശീലഭദ്രന്റെ പ്രശസ്തിയാണ്‌ ഷ്വാൻ ത് സാങിനെ നളന്ദ സന്ദർശിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിച്ച ഘടകം എന്ന് അഭിപ്രായമുണ്ട്. പ്രശസ്ത ബുദ്ധമതചിന്തകനും ആയുർവേദാചാര്യനുമായ നാഗാർജ്ജുനനും നളന്ദയിലെ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു^[6].

അധഃപതനം

എണ്ണൂറ് വർഷത്തെ ചരിത്രത്തിനിടയിൽ മൂന്നുപ്രാവശ്യമാണ് സർവ്വകലാശാല അക്രമിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. എന്നാൽ രണ്ടു പ്രാവശ്യം മാത്രമേ ഇത് പുതുക്കിപ്പണിതിട്ടുള്ളൂ.

അവശിഷ്ടങ്ങൾ

നളന്ദ സർ‌വകലാശാലയുടെ മുദ്ര

രാജ്‌ഗിറിന് പതിനഞ്ചു കിലോമീറ്റർ ദൂരെയാണ് നളന്ദയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. 800 വർഷങ്ങളായി ഈ അവശിഷ്ടങ്ങൾ അങ്ങനെ കിടക്കുന്നു.

ഏകദേശം 1,50,000 ചതുരശ്രമീറ്റർ വിസ്തീർണ്ണത്തിൽ ഈ അവശിഷ്ടങ്ങൾ വ്യാപിച്ചു കിടക്കുന്നു. ഹുയാൻസാങിന്റെ വിവരണം അടിസ്ഥാനമാക്കി നോക്കിയാൽ നളന്ദയുടെ 90 ശതമാനം ഭാഗവും ഇനിയും ചികഞ്ഞെടുത്തിട്ടില്ല.

നശിച്ച് ആയിരത്തോളം വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം നളന്ദ സർവകലാശാല ഇന്ന് ഇപ്പോഴത്തെ ബീഹാർ സർക്കാർ പുനർനിർമിച്ചിട്ടുണ്ട്.^[5].

പുനരുദ്ധാരണം

സർവകലാശാലയെ പഴയ പ്രതാപത്തോടെ പുനരുദ്ധരിക്കാനുള്ള തീരുമാനം 2009ൽ തായ്‌ലന്റിലെ ഹുവാഹിനിൽ നടന്ന ആസിയാൻ ഉച്ചകോടിയിൽ എടുത്തു. ആസിയാനിലെ രാഷ്ട്രങ്ങളും ചൈന,ജപ്പാൻ‍,സിംഗപ്പൂർ‍ തുടങ്ങിയ ആറു രാജ്യങ്ങളും ചേർന്ന് സംയുക്തമായാണ് ഈ പുനർനിർമ്മാണം.

സമിതി ചെയർമാൻ അമർത്യസെൻ ആണ്.

• സ്ഥലം

ബീഹാറിലെ പട്നയിൽ നിന്ന് 70 കി.മീ അകലെ രാജ്ഗീറിൽ ആയിരം ഏക്കറിൽ ആണ് സർവകലാശാല പുനർനിർമ്മിക്കപ്പെടുന്നത്. ഏഷ്യയിലെ 16 രാജ്യങ്ങൾക്ക് സ്വന്തമായ ഒരു സർവകലാശാല ആയിരിക്കും ഇനി നളന്ദ.

• പാഠ്യവിഷയങ്ങൾ

ഗണിതത്തിനും ശാസ്ത്രത്തിനും സുപ്രസിദ്ധമായിരുന്ന നളന്ദയിൽ ഈ വിഷയങ്ങൾക്ക് ഇനി സ്ഥാനമുണ്ടാവില്ല. ബുദ്ധമതപഠനം, തത്വശാസ്ത്രം, മത താരതമ്യപഠനം, സമാധാനം, ബിസിനെസ്സ് മാനേജ്മെന്റ്, ഭാഷയും സാഹിത്യവും, പരിസ്ഥിതി വിഷയങ്ങൾ എന്നിവയാവും.

ചിത്രശാല

• 
  ബോധിസത്വ മൈത്രേയപ്രതിമ
• 
  ഹ്യുയാൻസാങ്ങ് ഹാൾ നളന്ദ
• 
  നളന്ദയുടെ ചരിത്രം എഴുതിയ എഎസ്ഐയുടെ ഫലകം
• 
  ഭിത്തിയിലെ കൊത്തുപണികൾ
• 
  പഠനത്തിനായുള്ള ഒരു മുറി
• 
  8-ാം നൂറ്റാണ്ടിനുശേഷമുള്ള ഒരു ബുദ്ധപ്രതിമ നളന്ദയിൽനിന്ന്
• 
  ക്ഷാസര്പ്പന ലോകേശ്വരൻ അവലോകിസ്തേശ്വരരൂപത്തിലുള്ള പ്രതിമ
• 
  സ്തൂപത്തിലെ കൊത്തുപണികൾ
• 
  സർവ്വകലാശാലയുടെ ബാക്കി
• 
  സർവ്വകലാശാലയുടെ ബാക്കി
• 
  കൊത്തുപണിചെയ്ത അകത്തളം
• 
  സ്തൂപങ്ങൾ‍
• 
  സ്തൂപങ്ങൾ

ഇതും കാണുക

• തക്ഷശില സർവകലാശാല

അവലംബം

1. "Nalanda". Archaeological Survey of India. Retrieved 18 September 2014.
3. "Alphabetical List of Monuments – Bihar". Archaeological Survey of India. Retrieved 17 September 2014.
4. "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്". Archived from the original on 2012-05-08. Retrieved 2008-09-29.
5. ദ് ഹിന്ദു യങ് വേൾഡ് - 2007 ജൂലൈ 27 - താൾ 2 - ആൻഷ്യെന്റ് സീറ്റ് ഓഫ് ലേണിങ് എന്ന തലക്കെട്ടിൽ രമേഷ് സേഠ് എഴുതിയ ലേഖനം
6. സുകുമാർ അഴീക്കോട് (1993). "5-വിദ്യാഭ്യാസം". ഭാരതീയത. കോട്ടയം, കേരളം, ഇന്ത്യ: ഡി.സി. ബുക്സ്. pp. 115–116. ISBN 81-7130-993-3. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)
7. "CHAPTER 10 - TRADERS, KINGS AND PILGRIMS". Social Science - Class VI - Our Pasts-I. New Delhi: NCERT. 2007. pp. 105–106. ISBN 8174504931. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (help)

കുറിപ്പുകൾ