ഒരു പ്രധാനപ്പെട്ട അർത്ഥാലങ്കാരമാണ്‌ ഉപമ. ഒരു കാര്യത്തെ മറ്റൊന്നുമായി സാദൃശ്യപ്പെടുത്തുന്ന വാക്യപ്രയോഗങ്ങളെയാണ്‌ ഉപമ എന്നു പറയുന്നത്. ലീലാ തിലകകാരന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ "സാദൃശ്യമുപമാ" സാദൃശ്യമാണ് ഉപമ എന്നർഥം പക്ഷേ ചില വൈയ്യാകരണന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ സാധർമ്യം ആണ് ഉപമ. 'സാദൃശ്യം ആണ് ഉപമ ' എന്ന് മാത്രം പറഞ്ഞാൽ 'കുടപോലെ കറുത്ത കാക്ക .' എന്ന സ്ഥലത്ത് ഉപമാലങ്കാരം ആണെന്ന് പറയേണ്ടിവരും. സുന്ദരമായ സാദൃശ്യമുള്ള സ്ഥലത്ത് മാത്രമേ ഉപമാലങ്കാരം വരൂ എന്നതാണ് അഭിജ്ഞമതം. 'സാദൃശ്യം സുന്ദരം വാക്യാർത്ഥോപസ്കാരകം ഉപമാലങ്കൃതിഃ ' എന്നാണ് ജഗന്നാഥപണ്ഡിതരാജൻ ലക്ഷണം നൽകിയത്. അപ്പയ്യദീക്ഷിതരാകട്ടെ "ഉപമാ യത്ര സാദൃശ്യലക്ഷ്മീരുല്ലസതി ദ്വയോഃ " (സാദൃശ്യലക്ഷ്മീഃ =സുന്ദരമായ സാദൃശ്യം) എന്നും നിർവ്വചിക്കുന്നു.
സാദൃശ്യം രണ്ട് വസ്തുക്കൾ തമ്മിലായിരിക്കുമല്ലോ അതിൽ ഏതിന് സാദൃശ്യം കല്പിക്കുന്നുവോ അത് ഉപമേയം, ഏതിനോട് സാദൃശ്യം കല്പ്പിക്കുന്നുവോ അത് ഉപമാനം.
ചിറകറ്റ മിന്നാമിനുങ്ങു പോലെ യറുപകൽ നീങ്ങിയിഴഞ്ഞിഴഞ്ഞ്
ഇതിൽ പകൽ ഉപമേയവും മിന്നമിനുങ്ങ് ഉപമാനവും ആണ്.
- സാധാരണധർമം - ഉപമാനത്തിനും ഉപമേയത്തിനും ഏത് ധർമത്തെ ഉപയോഗിച്ചാണോ സാദൃശ്യം കല്പിച്ചിരിക്കുന്നതു അതാണ് സാധാരണധർമം. മുകളിൽ പറഞ്ഞ ഉദാഹരണത്തിൽ "ഇഴഞ്ഞ്നീങ്ങുക" എന്നതാണ് സാധാരണധർമം. ഇതിൽ പകൽ ഇഴഞ്ഞുനീങ്ങുകയില്ല എന്നത് ഒരു സത്യമാണ് എങ്കിലും സാദൃശ്യം സാമാന്യവും അതിന്റെ അടിസ്ഥാനം കവിഭാവനയും ആണ്.
- ഉപമാവാചകം - ഉപമേയത്തിനും ഉപമാനത്തിനും സാമ്യം പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന പദമാണ് ഉപമാവാചകം. മേല്പ്പറഞ്ഞ ഉദാഹരണത്തിൽ പോലേ എന്ന വാചകം.
== ഉപമാവിഭാഗങ്ങൾ
- പൂർണ്ണോപമ - നാല് ഉപമാഘടകങ്ങളും ചേർന്നതാണ് പൂർണ്ണോപമ
- ലുപ്തോപമ - ഏതെങ്കിലും ഒരു ഘടകം ഇല്ലതിരുന്നലും അത് ഉപമയാകറുണ്ട് അത്തരം ഉപമകളെ ലുപ്തോപമ എന്നുപറയുന്നു.
- ശ്രൗതി - ഇവ, യഥാ തുടങ്ങിയ സാദൃശ്യവാചകങ്ങളാലുള്ള സാദൃശ്യം
- ആർഥി - തുല്യം, സമാനം തുടങ്ങിയ വാചകങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ
- പദാർഥഗതം - ഉപമാനവും ഉപമേയവും രണ്ട് പദങ്ങൾ ആകുംപോൾ
- വാക്യാർഥഗതം - ഉപമാനവും ഉപമേയവും വാക്യങ്ങൾ ആകുമ്പോൾ
- രസനോപമ - ഉപമാനങ്ങൾ തുടർന്നുവരുന്ന ഭാഗങ്ങളിൽ ഉപമേയങ്ങൾ ആകുമ്പോൾ
"മൊഴിയധരംപോൽ മധുരം
മൊഴിപോലത്യച്ഛവർണമാം മേനി,
മിഴി മേനിപോലതിരതിമിഴിപോലത്യന്ത ദുസ്സഹം വിരഹം"[1]
ഒന്നിനൊന്നോടു സാദൃശ്യം ചൊന്നാലുപമയാമത്
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
