Remove ads
From Wikipedia, the free encyclopedia
കണ്ണിന്റെ നീളം കൂടുന്നത് മൂലമോ കണ്ണിലെ ലെൻസിന്റെയോ കോർണ്ണിയയുടെയോ വക്രത കൂടുന്നത് മൂലമോ ഉണ്ടാകുന്ന ഒരു കാഴ്ചവൈകല്യമാണ് ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്[1]. അടുത്തുള്ള വസ്തുക്കൾ കാണുന്നതിന് തകരാറൊന്നുമില്ലാതിരിക്കുകയും ദൂരെയുള്ള വസ്തുക്കൾ ശരിയായി കാണാനാകാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അവസ്ഥയാണ് ഇത്. മറ്റ് ലക്ഷണങ്ങളിൽ തലവേദന, കണ്ണിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ട് എന്നിവ ഉൾപ്പെടാം.
ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി | |
---|---|
മറ്റ് പേരുകൾ | മയോപ്പിയ |
ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയുടെ ഒപ്റ്റിക്സ് വ്യക്തമാക്കുന്ന ഡയഗ്രം | |
സ്പെഷ്യാലിറ്റി | നേത്രവിജ്ഞാനം, ഒപ്റ്റോമെട്രി |
ലക്ഷണങ്ങൾ | മങ്ങിയ കാഴ്ച, തലവേദന, കണ്ണിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ട് |
സങ്കീർണത | റെറ്റിന ഡിറ്റാച്ച്മെന്റ്, തിമിരം, ഗ്ലോക്കോമ |
കാരണങ്ങൾ | ജനിതക, പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളുടെ സംയോജനം |
അപകടസാധ്യത ഘടകങ്ങൾ | സമീപ ജോലികൾ, വീടിനകത്ത് കൂടുതൽ സമയം ചെലവഴിക്കൽ, പാരമ്പര്യം |
ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് രീതി | നേത്ര പരിശോധന |
ഡിഫറൻഷ്യൽ ഡയഗ്നോസിസ് | വെള്ളെഴുത്ത് |
Treatment | കണ്ണട, കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസ്, സർജറി |
സാധാരണ ആംഗലേയ ഭാഷയിൽ Near-sightedness, Short-sightedness എന്നിങ്ങനെ വിളിക്കപ്പെടുന്നു. വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൽ മയോപ്പിയ (Myopia/ഗ്രീക്ക്: μυωπία) എന്ന പേരിൽ വിശദീകരിക്കപ്പെടുന്നു. അകലെയുള്ള വസ്തുക്കളുടെ പ്രതിബിംബം റെറ്റിനയിൽ വീഴേണ്ടതിനു പകരം റെറ്റിനക്കു മുന്നിൽ വീഴുന്നതാണ് കാരണം. നേത്രഗോളത്തിന്റെ നീളം കൂടുന്നതോ ലെൻസിന്റെയോ കോർണിയയുടെയോ വക്രത കൂടുന്നതോ മൂലം ഇത് സംഭവിക്കാം. റെറ്റിന ഡിറ്റാച്ച്മെന്റ്, തിമിരം, ഗ്ലോക്കോമ എന്നിവ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അപകടസാധ്യതകളാണ്. നേത്ര പരിശോധനയിലൂടെയാണ് രോഗനിർണയം.
ജനിതകവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ ഘടകങ്ങളുടെ സംയോജനമാണ് ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണം എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അടുത്ത വസ്തുക്കളിൽ കൂടുതലായി ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക, വീടിനകത്ത് കൂടുതൽ സമയം ചെലവഴിക്കുക, കുടുംബ ചരിത്രം എന്നിവ അപകട ഘടകങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇത് ഉയർന്ന സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക ക്ലാസുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
ചെറിയ കുട്ടികൾ പുറത്ത് കൂടുതൽ സമയം ചെലവഴിക്കുന്നതിലൂടെ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കുറയ്ക്കുമെന്ന് താൽക്കാലിക തെളിവുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. [2][3] ഇത് സ്വാഭാവിക ലൈറ്റ് എക്സ്പോഷറുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കാം. [4] കണ്ണട, കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ശസ്ത്രക്രിയ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി ശരിയാക്കാം. തിരുത്താനുള്ള ഏറ്റവും എളുപ്പവും സുരക്ഷിതവുമായ മാർഗ്ഗമാണ് കണ്ണട. കോണ്ടാക്റ്റ് ലെൻസുകൾക്ക് വിശാലമായ കാഴ്ച മണ്ഡലം നൽകാൻ കഴിയും, പക്ഷേ അവ അണുബാധയ്ക്കുള്ള സാധ്യതയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയ കോർണിയയുടെ ആകൃതി സ്ഥിരമായി മാറ്റുന്നു.
സാധാരണയായി, ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയുള്ളവർക്ക് ദൂര കാഴ്ച മങ്ങിയും സമീപ കാഴ്ച തെളിഞ്ഞുമാണ് ഉള്ളത്. പക്ഷെ, കൂഒടിയ അളവിലുള്ള ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി സമീപ കാഴ്ചയിലും പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയേക്കാം. തലവേദന, കണ്ണിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ട് എന്നിവയാണ് മറ്റ് ലക്ഷണങ്ങൾ.
ജനിതകവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ ഘടകങ്ങളുടെ സംയോജനമാണ് ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണം എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. അടുത്ത വസ്തുക്കളിൽ കൂടുതലായി ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക, വീടിനകത്ത് കൂടുതൽ സമയം ചെലവഴിക്കുക, കുടുംബ ചരിത്രം എന്നിവ അപകട ഘടകങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇത് ഉയർന്ന സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക ക്ലാസുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. സമാനമല്ലാത്ത ഇരട്ടകളേക്കാൾ സമാനമായ ഇരട്ടകളെ ബാധിക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട് എന്നത് ജനിതക ഘടകങ്ങളുടെ സൂചനയാണ്. വികസിത രാജ്യങ്ങളിലുടനീളം മയോപിയ അതിവേഗം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്, ഇത് പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
മയോപിയയ്ക്കുള്ള സാധ്യത ഒരാളുടെ മാതാപിതാക്കളിൽ നിന്ന് പാരമ്പര്യമായി ലഭിച്ചേക്കാം. [5] മയോപിയയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 15 വ്യത്യസ്ത ക്രോമസോമുകളിൽ സാധ്യമായ 18 ലോക്കികളെ ജനിതക ലിങ്കേജ് പഠനങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, എന്നാൽ ഈ ലോക്കികളൊന്നും മയോപിയയ്ക്ക് കാരണമാകുന്ന കാൻഡിഡേറ്റ് ജീനുകളുടെ ഭാഗമല്ല. മയോപിയയുടെ ആരംഭത്തെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് ലളിതമായ ഒരു ജീൻ ലോക്കസിനുപകരം, ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുന്ന നിരവധി മ്യൂട്ടേറ്റഡ് പ്രോട്ടീനുകളുടെ സങ്കീർണ്ണമായ ഇടപെടൽ കാരണമാകാം. ഘടനാപരമായ പ്രോട്ടീനിലെ തകരാറുമൂലം മയോപിയ ഉണ്ടാകുന്നതിനുപകരം, ഈ ഘടനാപരമായ പ്രോട്ടീനുകളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലെ വൈകല്യങ്ങളാണ് മയോപിയയുടെ യഥാർത്ഥ കാരണം. [6] ലോകമെമ്പാടുമുള്ള എല്ലാ മയോപിയ പഠനങ്ങളുടെയും സഹകരണം യൂറോപ്യൻ വംശജരുടെ വ്യക്തികളിൽ റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകിന് 16 പുതിയ ലോക്കികളെ തിരിച്ചറിഞ്ഞു, അതിൽ 8 എണ്ണം ഏഷ്യക്കാരുമായി പങ്കിട്ടു. ന്യൂറോ ട്രാൻസ്മിഷൻ, അയോൺ ട്രാൻസ്പോർട്ട്, റെറ്റിനോയിക് ആസിഡ് മെറ്റബോളിസം, എക്സ്ട്രാ സെല്ലുലാർ മാട്രിക്സ് പുനർനിർമ്മാണം, കണ്ണ് വികസനം എന്നിവയുള്ള കാൻഡിഡേറ്റ് ജീനുകൾ പുതിയ ലോക്കികളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഉയർന്ന അപകടസാധ്യതയുള്ള ജീനുകളുടെ കാരിയറുകൾക്ക് മയോപിയയുടെ പത്തിരട്ടി അപകടസാധ്യതയുണ്ട്. [7]
മനുഷ്യ ജനസംഖ്യാ പഠനങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് ജനിതക ഘടകങ്ങളുടെ സംഭാവന റിഫ്രാക്ഷനിൽ 60-90% വ്യത്യാസമുണ്ടെന്നാണ്. [8][9][10][11] എന്നിരുന്നാലും, നിലവിൽ തിരിച്ചറിഞ്ഞ വേരിയന്റുകളിൽ ഒരു ചെറിയ ഭാഗം മയോപിയ കേസുകൾ മാത്രമേ ഉള്ളൂ, ഇത് തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്ത ലോ-ഫ്രീക്വൻസി അല്ലെങ്കിൽ ചെറിയ-ഇഫക്റ്റ് വേരിയന്റുകളുടെ ഒരു വലിയ എണ്ണം ഉണ്ടെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് ഭൂരിഭാഗം മയോപിയ കേസുകൾക്കും അടിവരയിടുന്നു. [12]
ഹ്രസ്വദൃഷ്ടിയുടെ അപകടസാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക ഘടകങ്ങളിൽ അപര്യാപ്തമായ വെളിച്ചം, കുറഞ്ഞ ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ, അടുത്തുള്ള ജോലികൾ, വർദ്ധിച്ച വിദ്യാഭ്യാസ വർഷങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. [13]
സാധാരണ വിഷ്വൽ ഉത്തേജനങ്ങളുടെ അഭാവം ഐബോളിന്റെ അനുചിതമായ വികാസത്തിന് കാരണമാകുമെന്നാണ് ഒരു സിദ്ധാന്തം. ഈ സിദ്ധാന്തമനുസരിച്ച്, "സാധാരണ" എന്നത് ഐബോൾ പരിണമിച്ച പാരിസ്ഥിതിക ഉത്തേജനത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
ശാരീരിക വ്യായാമവും ഔട്ട്ഡോർ കളിയും ഒക്കെയായി കൂടുതൽ സമയം പുറത്ത് ചെലവഴിക്കുന്ന ആളുകൾക്കും കുട്ടികൾക്കും മയോപിയയുടെ നിരക്ക് വളരെ കുറവാണ്.[14][15][16] "ഉപയോഗ-ദുരുപയോഗ സിദ്ധാന്തം" എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്ന നിയർ വർക്ക് ഹൈപ്പോഥസിസ് പറയുന്നത്, അടുത്തുള്ള ജോലികളിൽ ഏർപ്പെടുന്ന സമയം ഇൻട്രാക്യുലർ, എക്സ്ട്രാക്യുലർ പേശികളെ കൂടുതൽ ബുദ്ധിമുട്ടിക്കുന്നു എന്നാണ്. ചില പഠനങ്ങൾ ഈ അനുമാനത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, മറ്റ് പഠനങ്ങൾ പക്ഷെ ഇതിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നില്ല.
കുട്ടികളിലെ പ്രമേഹം, ചൈൽഡ്ഹുഡ് ആർത്രൈറ്റിസ്, യുവിയൈറ്റിസ്, സിസ്റ്റമിക് ല്യൂപ്പസ് എറിത്തമറ്റോസസ് എന്നിവയുള്ള കുട്ടികളിൽ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി കൂടുതലായി കാണപ്പെടുന്നു. [17]
മയോപിയ ഒരു റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകായതിനാൽ, മയോപിയയുടെ ഭൗതിക കാരണം ഫോക്കസ് ഇല്ലാത്ത ഏതെങ്കിലും ഒപ്റ്റിക്കൽ സിസ്റ്റവുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്. ബോറിഷ്, ഡ്യൂക്ക്-എൽഡർ എന്നിവർ ഈ ശാരീരിക കാരണങ്ങളാൽ മയോപിയയെ തരംതിരിച്ചു:[18][19]
അപൂർവ സാഹചര്യങ്ങളിൽ, സിലിയറി ബോഡിയുടെ എഡിമ ലെൻസിന്റെ മുന്നോട്ടുള്ള സ്ഥാനചലനത്തിന് കാരണമാകും, ഇത് റിഫ്രാക്റ്റീവ് പിശകിൽ ഒരു മയോപിയ ഷിഫ്റ്റിനെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു.
കൂടുതൽ സമയം പുറം ജോലികളിലും വെളിയിലുള്ള കളികളിലും ഏർപ്പെടുന്നത് മയോപ്പിയ തടയുമെന്ന് ചിലർ അവകാശപ്പെടുന്നു. പക്ഷെ, നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഹെൽത്ത് പറയുന്നത് മയോപിയയെ തടയാൻ അറിയപ്പെടുന്ന ഒരു മാർഗവുമില്ലെന്നാണ്. ഗ്ലാസുകളുടെയോ കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസുകളുടെയോ ഉപയോഗം മയോപ്പിയ പുരോഗതിയെ ബാധിക്കില്ല. മയോപിയ ഉണ്ടാവുന്നത് തടയുന്നതിന് സാർവത്രികമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ഒരു രീതിയും ഇല്ല. ഗ്ലാസുകളോ കോൺടാക്റ്റ് ലെൻസുകളോ ഉപയോഗിച്ച് ഒപ്റ്റിക്കൽ തിരുത്തൽ ഏറ്റവും സാധാരണമായ ചികിത്സയാണ്; ഓർത്തോകെരറ്റോളജി, റിഫ്രാക്റ്റീവ് സർജറി എന്നിവയാണ് മറ്റ് സമീപനങ്ങൾ. മരുന്നുകളും (കൂടുതലും അട്രോപിൻ) വിഷൻ തെറാപ്പിയും വിവിധ തരം സ്യൂഡോമിയോപിയകളെ പരിഹരിക്കുന്നതിന് ഫലപ്രദമാണ്.
തിരുത്തൽ ലെൻസുകൾ, കണ്ണിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന പ്രകാശത്തെ റെറ്റിനയിലേക്ക് കൃത്യമായി ഫോക്കസ് ചെയ്യിപ്പിക്കുന്നു. കോൺ കേവ് ലെൻസുകളാണ് ഇതിന് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
റിഫ്രാക്റ്റീവ് ശസ്ത്രക്രിയയിൽ കണ്ണിലെ കോർണിയ പോലെയുള്ള ചില ഘടനയുടെ വക്രതയെ മാറ്റുന്ന നടപടികളും,കണ്ണിനുള്ളിൽ അധിക റിഫ്രാക്റ്റീവ് മാർഗങ്ങൾ ചേർക്കുന്ന നടപടിക്രമങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു.
എക്സൈമർ ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയൽ ഉപരിതലത്തിൽ നിന്ന് കോർണിയ ടിഷ്യു ഇല്ലാതാക്കുന്ന രീതിയാണ് ഫോട്ടൊറിഫ്രാക്റ്റീവ് കെരാറ്റെക്ടമി (പിആർകെ). ടിഷ്യു ഇല്ലാതാക്കുന്നതിന്റെ അളവ് മയോപിയയുടെ അളവിന് അനുസരിച്ചാണ്. 6 ഡയോപ്റ്റർ വരെയുള്ള മയോപിയക്ക്പിആർകെ താരതമ്യേന സുരക്ഷിതമായ ഒരു പ്രക്രിയയാണ്. ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കു ശേഷമുള്ള വീണ്ടെടുക്കൽ ഘട്ടം സാധാരണയായി വേദനാജനകമാണ്. [20][21]
ലേസർ ഉപയോഗിച്ച് കോർണിയൽ ഉപരിതലത്തിൽ മാറ്റം ഉണ്ടാക്കുന്ന ശസ്ത്രക്രിയരീതിയാണ് ഇത്. ലസിക്ക് സാധാരണയായി വേദനയില്ലാത്തതും, ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കു ശേഷമുള്ള ഒപുനരധിവാസ കാലഘട്ടം കുറഞ്ഞതും ആണെങ്കിലും, ഇത് ഫ്ലാപ്പ് സങ്കീർണതകൾക്കും കോർണിയ അസ്ഥിരതയ്ക്കും കാരണമാകാം (ലാസിക്കിന് ശേഷമുള്ള കെരാറ്റെക്ടസിയ). [22][23]
ലേസർ വിഷൻ തിരുത്തൽ (എൽവിസി) പോലെ കോർണിയൽ ഉപരിതലത്തിൽ മാറ്റം വരുത്തുന്നതിനുപകരം, ഈ പ്രക്രിയയിൽ കണ്ണിനുള്ളിൽ ഒരു അധിക ഇൻട്രാഒകുലർ ലെൻസ് സ്ഥാപിക്കുന്നത് ഉൾപ്പെടുന്നു (അതായത്, നിലവിലുള്ള പ്രകൃതിദത്ത ലെൻസിന് പുറമേ). ഇത് സാധാരണയായി വലിയ പവർ ഉള്ളവർക്കു പോലും പൂർണ്ണമായ കാഴ്ച തിരിച്ച് കിട്ടുന്നതിന് സഹായിക്കുമെങ്കിലും, ഗ്ലോക്കോമ, തിമിരം, എൻഡോതീലിയൽ വിഘടനം എന്നിവ പോലുള്ള ഗുരുതരമായ ദീർഘകാല സങ്കീർണതകൾക്ക് കാരണമാകും. [24][25][26]
ഓർത്തോകെരറ്റോളജി അല്ലെങ്കിൽ ലളിതമായി ഓർത്തോ-കെ എന്നത് റിജിഡ് ഗ്യാസ് പെർമിബിൾ (ആർജിപി) കോണ്ടാക്ട് ലെൻസുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഉള്ള ഒരു താൽക്കാലിക കോർണിയൽ പുനർ രൂപകൽപ്പന പ്രക്രിയയാണ്. [27] പ്രത്യേകം രൂപകൽപ്പന ചെയ്ത കോണ്ടാക്ട് ലെൻസുകൾ രാത്രിയിൽ ധരിക്കുന്നത് കോർണിയയെ താൽക്കാലികമായി പുനർനിർമ്മിക്കും, അതിനാൽ പകൽ സമയത്ത് ലെൻസുകളില്ലാതെ രോഗികൾക്ക് വ്യക്തമായി കാണാൻ കഴിയും. ഓർത്തോകെരറ്റോളജിക്ക് -6 ഡി വരെ മയോപിയ ശരിയാക്കാൻ കഴിയും. [28] ഓർത്തോ-കെക്ക് മയോപിയയുടെ പുരോഗതി കുറയ്ക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് നിരവധി പഠനങ്ങൾ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. [29] [30] ഓർത്തോ-കെ ലെൻസുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള അപകട ഘടകങ്ങളിൽ മൈക്രോബിയൽ കെരറ്റൈറ്റിസ്, കോർണിയൽ എഡിമ, മുതലായവ ഉൾപ്പെടുന്നു. കോർണിയൽ വ്യതിയാനം, ഫോട്ടോഫോബിയ, വേദന, പ്രകോപനം, ചുവപ്പ് തുടങ്ങിയ കോണ്ടാക്ട് ലെൻസുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സങ്കീർണതകൾ സാധാരണയായി താൽക്കാലിക അവസ്ഥകളാണ്. ലെൻസുകളുടെ ശരിയായ ഉപയോഗം വഴി ഒഴിവാക്കാം. [31]
ഇപ്പോൾ കെരാട്ടോകോണസ് ചികിത്സയിൽ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഇൻട്രാസ്ട്രോമൽ കോർണിയൽ റിംഗ് സെഗ്മെന്റ് (ഐസിആർഎസ്) യഥാർത്ഥത്തിൽ മിതമായതും മിതമായതുമായ ഹ്രസ്വദൃഷ്ടി ശരിയാക്കാൻ അവതരിപ്പിച്ചവയാണ്. ഐസിആർഎസ് വ്യാസം ചെറുതാണെങ്കിലോ കനം കൂടുതലാണെങ്കിലോ, തത്ഫലമായുണ്ടാകുന്ന മയോപിയ തിരുത്തൽ കൂടുതലായിരിക്കും. [32]
വിഷൻ തെറാപ്പി, ബിഹേവിയറൽ ഒപ്റ്റോമെട്രി, വിവിധ നേത്ര വ്യായാമങ്ങൾ, വിശ്രമ സങ്കേതങ്ങൾ, ബേറ്റ്സ് രീതി [33] എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി ബദൽ ചികിത്സകൾ മയോപിയ മെച്ചപ്പെടുത്തുമെന്ന് അവകാശപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.[34] ദീർഘദൃഷ്ടി മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിൽ നേത്ര വ്യായാമങ്ങൾ ഫലപ്രദമാണെന്നതിന് വ്യക്തമായ ശാസ്ത്രീയ തെളിവുകളൊന്നും ഇല്ലെന്ന് ശാസ്ത്രീയ അവലോകനങ്ങൾ നിഗമനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. [35]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.