Американски староседелци

Американските староседелци („Индијанци“) — општ назив за народите кои се домородни на просторите од арктичка Канада и Алјаска до Огнената земја во Чиле и Аргентина, односно копното Америка, кои меѓусебно се разликуваат по јазикот, културата и физичкиот изглед. Кристофер Колумбо мислел дека стигнал во Индија и затоа луѓето со кои доаѓал во допир ги нарекувал Индијанци (шп. indios).

Американски староседелци

Вкупен број
Приближно 60.5 милиони
Подрачја со значајно население
Америка
Мексико	25.7 милиони[1][2]
Перу	6.0 милиони[3]
Боливија	6.8 милиони[4]
Гватемала	5.8 милиони[5]
Еквадор	3.4 милиони
САД	2.9 - 5 милиони[6]
Чиле	2.0 милиони[7]
Канада	1.4 милиони[8]
Колумбија	1.4 милиони[9]
Аргентина	955,032[10]
Бразил	817,963[11]
Венецуела	524,000[12]
Хондурас	520,000[13]
Никарагва	443,847[14]
Панама	204,000[15]
Парагвај	95,235[16]
Ел Салвадор	~70,000[17]
Костарика	~114,000[18]
Гвајана	~60,000[19]
Гренланд	~51,000[20]
Белиз	~24,501 (Maya)[21]
Француска Гвајана	~19,000[22]
Суринам	~12,000–24,000

Индијанци од Калифорнија 1916

Повеќето се ловечко-збирни заедници. Во нивните најразвиени народи кои успеале да подигнат високоразвиени цивилизации спаѓаат народите Олмеци, Толтеци, Маите и Ацтеките од Мексико и Инките од Перу. Денес многу живеат во резервати, особено во Канада, САД и Бразил.

Американските староседелци во уметноста и во популарната култура

• „Џеронимо“ — кус расказ на македонскиот писател Гето Руди од 2017 година.^[23]
• „Локомотива 38, Одјибвеј“ — расказ на американскиот писател Вилијам Саројан.^[24]
• „Апачи“ (англиски: Apache) - американски рапер.^[25]
• „Индијанци“ (англиски: Indians) - песна на американската треш-метал група Антракс (Anthrax) од 1987 година.^[26]
• „Народот Чироки“ (англиски: Cherokee Nation) — песна на американската хард-кор група Ill Repute од 1984 година.^[27]
• „Индијанско летно небо“ (англиски: Indian Summer Sky) - песна на ирската рок-група У2 од 1984 година.^[28]
• „Народот на коњите“ (англиски: Horse Nation) - песна на британската рок-група Калт (The Cult) од 1984 година.^[29]
• „Апачи“ (англиски: Apache) - песна на британската рок-група Саутерн дет калт (Southern Death Cult) од 1983 година.^[30]
• „Кајови“ (англиски: Kaiowas) - песна на бразилската треш метал-група Сепултура (Sepultura) од 1993 година.^[31]
• „Апачи“ (англиски: Apache) - песна на британската поп-рок група Шедоус (The Shadows) од 1960 година.^[32]

Наводи

1. http://www.inegi.gob.mx/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/censos/poblacion/2010/princi_result/cpv2010_principales_resultadosVI.pdfПредлошка:Full
2. http://www.somosprimos.com/schmal/schmal.htmПредлошка:Full
3. „CIA, The World Factbook Peru“. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-11-05. Посетено на 12 July 2011.
4. „CIA - The World Factbook“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2018-12-11. Посетено на 23 February 2011.
5. http://www.ine.gob.gt/sistema/uploads/2014/02/26/L5pNHMXzxy5FFWmk9NHCrK9x7E5Qqvvy.pdf
6. United States Census Bureau. The American Indian and Alaska Native Population: 2010
7. „архивски примерок“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-07-18. Посетено на 2016-01-28.Предлошка:Full
8. Canada 2011 Census
9. DANE 2005 National Census
10. „Población indígena o descendiente de pueblos indígenas u originarios en viviendas particulares por sexo, según edad en años simples y grupos quinquenales de edad“ (xls). INDEC (шпански). 2010. Посетено на 2 May 2015.
11. „2010 Census graphics of Brazil government“. IBGE(Brazilian Institute of Geograph and Statistic. 2015-02-09.
12. „About this Collection“ (PDF). The Library of Congress. Посетено на 29 July 2015.
13. „CIA - The World Factbook - Honduras“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2020-05-15. Посетено на 2013-12-03.
14. 2005 Census
15. „CIA - The World Factbook“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2019-01-03. Посетено на 23 February 2011.
16. „8 LIZCANO“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-02-24. Посетено на 2014-05-22.
17. „Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país“. soitu.es. Посетено на 23 February 2011.
18. „Costa Rica: Ethnic groups“. Cia.gov. Архивирано од изворникот на 2020-05-13. Посетено на 21 December 2010.
19. Lector de Google Drive. Docs.google.com. Retrieved 12 July 2013.
20. The World Factbook Архивирано на 9 мај 2020 г.. Cia.gov. Retrieved 12 July 2013.
21. Redatam::CELADE, ECLAC - United Nations Архивирано на 12 јули 2017 г.. Celade.cepal.org. Retrieved 12 July 2013.
22. „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2011-08-20. Посетено на 2016-01-28.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
23. Гето Руди, Можеше да биде реми. Скопје: Темплум, 2017, стр. 66.
24. Вилијам Саројан, Се викам Арам. Скопје: Македонска книга, 1970, стр. 112-124.
25. Discogs, Apache (пристапено на 30.8.2019)
26. Discogs, Anthrax ‎– Among The Living (пристапено на 10.6.2020)
27. Ill Repute – What Happens Next (пристапено на 21.3.2023)
28. U2, The Unforgettable Fire, Cai 9127, Jugoton.
29. Discogs, The Cult ‎– Dreamtime (пристапено на 17.5.2020)
30. Discogs, The Southern Death Cult ‎– Southern Death Cult (пристапено на 9.8.2019)
31. DISCOGS, Sepultura ‎– Chaos A.D. (пристапено на 30.8.2019)
32. Discogs, The Shadows ‎– Apache (пристапено на 30.8.2019)

Надворешни врски

• Comanche Lodge - Индијанска историја
• Список на северноамерикански племиња
• Конгрес на индијанските племиња