Адигеја

Адигеја (руски: Республика Адыгея, адигејски: Адыгэ Республик) е автономна република во составот на Руската Федерација.

Република Адигеја
Република
Республика Адыгея
Друга транскр.
• адигејски	Адыгэ Республик
Знаме Грб
Химна: "Химна на Република Адигеја"[1]
Држава	Русија
Федерален округ	Јужен[2]
Економски регион	Севернокавкаски[3]
Главен град	Мајкоп[4]
Управа
• Орган	Државен совет[5]
• Претседател[5]	Мурат Кумпилов
Површина[6]
• Вкупно	7.792 км2 (3,009 ми2)
Ранг	80th
Население (2010 Census)[7]
• Вкупно	439.996
• проц. од (2018)[8]	453.376 (+3%)
• Ранг	74th
• Густина	56/км2 (150/ми2)
• Градскo	50,9%
• Селска	49,1%
Час. појас	московско време [9] (UTC+3)
ISO 3166	RU-AD
Рег. таб.	01
Службени јазици	руски;[10] адигејски[11]
Мреж. место	http://www.adygheya.ru/

Карта на Адигеја

Реката Белаја

Географија

Адигеја се наоѓа во југоисточна Европа во северните предели на Кавказ. Шумите покриваат скоро 40% од територијата.

• Површина: 7,600 км²
• Граници: Адигеја е целосно опколена од Краснодарскиот крај
• Највисока точка: Чугуш (3,238 m)

Часовен појас

Адигеја е сместена во Московската часовен појас (MSK/MSD). UTC разлика од +0300 (MSK)/+0400 (MSD).

Реки

Реката Кубањ (870 км) е една од најголемите во кавкаскиот регион, и е пловна. таа го формира и делот на северната граница со Краснодарскиот крај Најголеми реки се:

• Белаја (Кубањ)
• Чохрак
• Дах
• Фарс
• Хоџ
• Киша
• Голема Лаба
• Псекупс
• Пшиш
• Сахрај

Езера

Во Адигеја нема некои поголеми езера. Има неколку резервоари, од кои најголеми се:

• Краснодарски Резервоар
• Октомвриски Резервоар
• Шапсугски Резервоар
• Читски Резервоар

Планини

Републиката се наоѓа во регион, каде планините се претежно високи од 2,000 до 3,238 m, а тие се:

• Чугуш (3,238 m)
• Фишт
• Оштен
• Псеашко
• Шепси

Природни богатства

Адигеја е богата со нафта и пророден гас. Други минерали се злато, сребро, волфрам, и железо.

Клима

• Просечна јануарска температура: -2 °C
• Просечна јулска температура: +22 °C
• Врнежи: 70 cm

Демографија

• Население: 447,109 (2002)
  • Урбано: 234,900 (52.5%)
  • Рурално: 212,209 (47.5%)
  • Mажи: 208,019 (46.5%)
  • Жени: 239,090 (53.5%)
• Жени на 1000 мажи: 1,149
• Просечна старост: 37 години
  • Урбана: 36.6 г
  • Рурална: 37.4 г
  • Maжи: 34 г
  • Жени: 39.6 г
• Домаќинства: 151,597 (со 440,449 жители)
  • Урбани: 82,949 (со 230,286 ж)
  • Рурални: 68,648 (со 210,163 ж)
• Наталитет (2005)
  • Раѓања: 4,550 (10.3)
  • Умирања: 6,726 (15.2)
• Етнички групи
  • Според рускиот попис (2002), етничките Руси се околу 64.5% од вкупната популација,додека Адигејците или Черкеси се само 24.2%. Други се Ерменци (3.4%), Украинци (2.0%), Курди (3,631, или 0.8%), Татари (2,904, или 0.7%), и др. кои се помалку од 0,5%.

	попис 1926	попис 1939	попис 1959	попис 1970	попис 1979	попис 1989	попис 2002
Черкеси	50,821 (44.8%)	55,048 (22.8%)	65,908 (23.2%)	81,478 (21.1%)	86,388 (21.4%)	95,439 (22.1%)	108,115 (24.2%)
Руси	29,102 (25.6%)	171,960 (71.1%)	200,492 (70.4%)	276,537 (71.7%)	285,626 (70.6%)	293,640 (68.0%)	288,280 (64.5%)
Ерменци	738 (0.7%)	2,348 (1.0%)	3,013 (1.1%)	5,217 (1.4%)	6,359 (1.6%)	10,460 (2.4%)	15,268 (3.4%)
Украинци	26,405 (23.3%)	6,130 (2.5%)	7,988 (2.8%)	11,214 (2.9%)	12,078 (3.0%)	13,755 (3.2%)	9,091 (2.0%)
Други	6,415 (5.7%)	6,313 (2.6%)	7,289 (2.6%)	11,198 (2.9%)	13,939 (3.4%)	18,752 (4.3%)	26,355 (5.9%)

Поврзано

• Адигејски јазик

Наводи

1. Law #90
2. Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 од May 13, 2000 „On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District“. Стапил на сила May 13, 2000).
3. Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 „Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions“, по измените на Amendment #5/2001 OKER. ).
4. Constitution of the Republic of Adygea, Article 62
5. Constitution, Article 7.4.
6. „Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)“. Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography. Архивирано од изворникот на 9 February 2022. Посетено на 29 August 2023.
8. „26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года“. Федерална служба за државна статистика. Посетено на 23 јануари 2019.
9. „Об исчислении времени“. Официальный интернет-портал правовой информации (руски). 3 June 2011. Посетено на 19 January 2019.
10. Official throughout the Russian Federation according to Article 68.1 of the Constitution of Russia.
11. Constitution of the Republic of Adygea, Article 5

„Адигеја“ на Ризницата ?