Четириесет и деветта дивизија на НОВЈ

Четирисет и деветтата дивизија на НОВЈ (дејствувала од 1944 до 1945) била воена единица формирана во селото Црноец, Битолско, на 10 септември 1944 година.^[1] Во нејзиниот формациски состав влегле 5-та и 7-та македонска ударна бригада и Битолско-преспанскиот партизански одред.

Четириесет и деветта дивизија на НОВЈ
Југословенското партизанско знаме
Активна	од 1944 до 1945 година
Земја	Македонија, село Црноец
Припадност	Народноослободителна војска на Југославија
Големина	4.200 борци и офицери
Штаб	Петта македонска ударна бригада Седма македонска ударна бригада Битолско-преспански одред
Битки	Борби против Армиската група Е
Команданти
Тековен командант	Васко Карангелески

Команден состав

Командниот состав на дивизијата го сочинувале:^[1]

• Васко Карангелески, командант од 25 септември 1944 година
• Чеде Филиповски - Даме, командант од 6 декември 1944 година

Политички комесари биле:

• Иљо Јовчевски, политички комесар од 25 септември 1944
• Ѓорѓи Симоновски, политички комесар
• Ѓоре Велковски, политички комесар од 6 декември 1944 година

Борбен состав

Во почетокот на октомври 1944 г. дивизијата била реорганизирана, па во нејзиниот состав влегле и Втората македонска ударна бригада и Костурско-леринскиот баталјон „Гоче“ (од Македонци од тој дел) и потоа влегла во составот на Петнаесетти македонски корпус (со бројна состојба од 4.200 борци и старешини).

По ослободувањето на Прилеп (2 септемрви 1944 г.) на местото на 2-та во составот на дивизијата влегла 9-та македонска бригада. Новиот состав го формирале 5-та, 7-та и 9-та македонска и Првата егејска бригада. Во декември 1944 г. во нејзиниот состав влегле 6-та, 9-та и 11-та македонска, како и Првата артилериска бригада.^[2]

Борбени дејства

Борбените дејства на дивизијата главно се довивале на просторот околу Пелагонија и Преспа, против германските единици од армиската група Е.^[1] Дивизијата водела борби на комуникациите: Лерин – Битола и Охрид – Ресен – Битола – Прилеп против ГАЕ кои се повлекувале од Грција. Единици од составот на оваа дивизија учествувале во борбите за конечно ослободување на Прилеп, Битола, Ресен, Охрид, Струга, а потоа и против балистичките формации кај Кичево, Зајас и Гостивар.^[1]

Наводи

1. д-р Марјан Димитријевски „Македонската војска 1944-1945“, Скопје, ИНИ, 1999 г., стр. 180-181
2. „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 1623 стр.

Литература

• Марјан Димитријевски: „Македонската војска 1944-1945“, Скопје, ИНИ, 1999 г.
• Зборник докумената и података о Народноослободилачком рату југословенских народа, VII, књ. 4;
• Борбе у Македонији, Београд, 1954;
• Михаило Апостолски, Завршне операције за ослободжење Македоније, Београд, 1953.