Церово (Демирхисарско)

Церово — село во Општина Демир Хисар.

Церово
Церово Местоположба на Церово во Македонија Церово на карта
Координати 41°12′59″N 21°5′27″E
Регион	Железник
Општина	Демир Хисар
Население	0 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	10038
Надм. вис.	916 м
Церово на општинската карта Атарот на Церово во рамките на општината
Церово на Ризницата

Географија и местоположба

Околни села се Вирово, Лесково и Боиште.

Историја

Стопанство

Населбата се наоѓа на јужниот дел на општина Демир Хисар, на границата со општина Ресен, издигнувајќи се на срт на Плакенска Планина. Се работи за планинско село, чиј атар зафаќа 7,7 км², од кои шумите зафаќаат 364 хектари, пасиштата 213 хектари, а обработливото земјиште 175 хектари. Селото е планинско, изградено на 970 метри надморска височина.

Население

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Церово живееле 195 жители, сите Македонци.^[2]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Церово се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 22 куќи.^[3]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Церово имало 160 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[4]

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 259 —     1953 291 +12.4% 1961 111 −61.9% 1971 153 +37.8% 1981 67 −56.2%	Година Нас. ±% 1991 13 −80.6% 1994 10 −23.1% 2002 2 −80.0% 2021 0 −100.0%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци.^[5]

Во 2002 година во селото имало 2 жители.

Според последниот попис од 2021 година, во селото немало жители.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	195	160	259	291	211	153	67	13	10	2	0

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[9]

Родови

Церово е македонско село.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1952 година родови во селото:

• Староседелци: Дуковци (6 к.); Шалевци и Илиовци (2 к.); Белевци (10 к.); Трајковци со Крстевци, Стојковци, Здравевци и Јосифовци (10 к.)
• Доселеници: Гроздевци (13 к.) и Србиновци (3 к.) доселени се, но не знаат од каде.^[10]

Општествени установи

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 657 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на приватен објект куќа на владо митревски.^[11]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 9 гласачи.^[12]

Културни и природни знаменитости

Цркви

• Црква „Св. Петка“ — црквичка на 500 м западно од селото
• Црква „Св. Илија“ (селска) — црква во самото селото
• Црква „Св. Илија“ (манастирска) — црква на Церовскиот манастир, на 1,5 км северозападно од селото

Манастири

• Церовски манастир на 1,5 км северозападно од селото

Археолошки наоѓалишта^[13]

• Врагутница — црква од средниот век
• Крушје — црква и некропола од средниот век
• Св. Петка — црква од средниот век
• Црквиште — црква од средниот век
• Церово;

Редовни настани

Личности

• Илија Наумов Лазевски — македонски револуционер од ВМОРО.^[14]
• Спиро Наумчев Лозановски — македонски револуционер од ВМОРО.^[14]
• Танаско Стефанов Марковски — македонски револуционер од ВМОРО.^[15]

Култура и спорт

Иселеништво

До 1952 година од селото имало иселеници во Романија (3 семејства) и во Русија (1 семејство).^[10]

Иселеништвото било посилно после 1960 година, денес селото е целосно иселено.

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 140.
3. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 16.
4. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 172-173.
5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
6. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
7. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
8. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
9. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
10. Русиќ, Бранислав. Фонд Русиќ. Архивски фонд на МАНУ к-5, АЕ 97.
11. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
12. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
13. Коцо, Димче (1996). „Археолошка карта на Република Македонија“. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
14. Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва том II, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија.
15. Јасмина Дамјановска; Ленина Жила; Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва том III, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија.

Надворешни врски

• Церово (Демирхисарско) на Ризницата